Arnaut Oihenarten poema berriak aurkitu dituzte
Gidor Bilbao EHUko ikerlariak Grenobleko liburutegian Cobla Berriae liburuaren ale bat topatu du, eta Baionako liburutegikoak baino lau orri gehiago ditu. Bertan daude orain arte ezagutzen ez genituen ahapaldi eta poema berriak.
Arnaut Oihenart historialari eta idazlearen poema berriak aurkitu ditu Gidor Bilbao EHUko ikerlariak. Grenobleko liburutegiko Cobla Berriae liburuak, Baionako udal bibliotekakoak baino lau orrialde gehiago ditu, eta han topatu ditu orain arte ezagutzen ez genituen ahapaldi eta poema berriak. Euskal Idazleen Elkarteak elkarrizketatu du Bilbao, eta bertan eman du ikerketaren xehetasunen berri. Poemak ere irakur daitezke bertan.
XVII. mendeko poetak bi poema liburuxka argitaratu zituen: Oten gaztaroa neurtitzetan eta Kobla berriak. Orain arte genekienaren arabera, azkenaren ale osatuena Baionako liburutegian zegoen, Parisekoak baino orri gehiago baitzituen. Roblesekoan, ordea, lehenengo orrian orain arte ezagutzen ez genituen zazpi ahapaldi daude. Azken orrialdeetan, berriz, Jorraleen koblak I eta Jorraleen koblak II poemak aurkitu ditu bermeotarrak. Jorraleen koblak izenburua bazegoen Baionako alean, baina poemak ez.
Bilbaok azaldu duenez, lehen orrialdeko ahapaldietan beste inon erabili ez duen egitura metrikoa darabil Oihenartek: "Irudipena daukat horrek egilearen helburu nagusietako bat salatzen digula, hau da, euskarazko poesiagintzan era askotako egitura metrikoak erabil daitezkeela erakustea". Ikerlariak aurkitu bezala utzi ditu poemako hitzak, baina editatu ere egin ditu, gaur egungo grafiara eta puntuaziora egokituta eta hainbat oharrekin, "pentsaturik Oihenarten poemak ulertzea ez dela erraza".
Jorraleen koblak testuak ere ekarpen historikoa egin du. Xikitoen tradiziokoak dira poemak, baina, Bilbaoren ustez, hemendik aurrera "perraka-xikitoak" esan beharko genuke. Xikitoetan gizonezkoa gizonezkoari xikito!-ka aritzen zitzaion, baina Oihenarten poema hauetan ikusten da nola andreak gizonari "xikito" esaten dion, eta gizonak andreari "perraka" (andre zarpaila). "Horrek esan nahi du, seguruenik, bazegoela ahozko tradizio bat, guk uste duguna baino zaharragoa eta aberatsagoa".
Sexu-genero disidentziak zeharkatutako bost lagunek osaturiko literatur banda da Pomada. Lehenbiziko oholtza gaineko emanaldia sortu dute, Maitaleen hiztegi baterako zirriborroa deiturikoa, poesia eta musika nahasten dituena. Irlak berba dute abiapuntu. Emanaldietako baten... [+]
6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin dute egon Debako liburutegian. Udal gobernuak argudiatu du "liburutegian erabilgarri dagoen espazioa mugatua" dela, baina ez du argitu espazio mugatu horregatik ezartzen dituzten ordu murrizketak zergatik aplikatzen... [+]
Euskal nobela beltzaren astea ospatu da Baztanen hilaren 20tik 26ra. Hainbat liburu aurkezpen, solasaldi eta bestelako ekitaldiren artean, zapatu goizeko mahai-inguruak sortu du aparteko ikusmina. Izan ere, nobela beltzaren aitzakian, bestela ere kriminal bat nola eraikitzen den... [+]
Erakunde publikoen bekak eta sariak. Kritika eraikitzaile bat izeneko dokumentua plazaratu du Lanartea elkarteak. Berria-k zabaldu du laburpena, eta txostena eskuraturik, hemen duzue elkarteak erakunde publikoei egiten dien gomendio sorta.
DBH4 errepikatu zuen urtea gogoratzen du Jonek Pleibak (Susa, 2024) eleberrian. Adinkideak Durangoko institutura aldatu ziren, eta Polly auzokidearen ikasgelan geratu zen bera. Haurtzaroa Joneren baserria eta Pollyren txaleta lotzen zituen errepidean gora eta behera emana zuten... [+]
Hamahiru urte beteko dira asteartean, hilaren 14an, Jose Luis Alvarez Enparantza Txillardegi hil zela, eta hura gogoan, ekitaldi jendetsua egin dute Antiguako Gaskonia plazan. Urteroko legez, Txillardegiren senideak, lagunak eta euskaltzaleak elkartu dira bertan, Eta non du... [+]
ilbeltza-(1).jpg)
Hamaikagarrenez antolatu dute euskal nobela beltzaren astea, urtarrilaren 20tik 26ra. Ekitaldi ugari egingo dira Baztango bailarako hainbat herritan. Liburu aurkezpenak, mahai-inguruak, solasaldiak eta kultur ekitaldiak izango dira, eta ekintzetan parte hartzea doakoa izango da.
Euskal kulturako berritasunak ezagutu nahi dituenak eta egile zein argitaletxeei zuzenean erosi nahi dizkienak urtean zehar baditu hainbat azoka eta ekimen aukeran. Urte askotako tradizioa dute horietako batzuek eta berriagoak dira besteak; tematikoak dira horietako asko eta... [+]
Joan Tartas (Sohüta, 1610 - heriotza data ezezaguna) ez da gure letren historiako idazle famatuenetarik eta, hala ere, ediren dugu gauza onik “pieza mendre” honetan, zeinaren titulua, onar dezagun hasieratik, ez den segur aski mundu honetan paraturiko izenburuen... [+]
Bilboko Zirika! herri gunean eginen dute banaketa, ostiralean 19:00etan. Fanzine bidez eta sare sozialetan zabalduko dituzte partehartzaileen testuak, eta irabazlearena argitaratuko du ARGIAk.
Abenduaren 5ean ikasleei eta irakasleei zuzendutako tailer, hitzaldi eta ikuskizunak izango dira azokan. Dinamiken bidez sortzaileak ezagutu eta eurekin harremanetan jartzeko moduko aukera ere izango da. Edukiera guztia bete da jada ikasle goizerako. ARGIAk eskaintza zabala... [+]
Helduentzako zazpigarren lana argitaratu berri du Uxue Alberdik, hirugarrena ipuingintzan: Hetero (Susa, 2024). Zortzi narrazio bildu ditu liburuan, eta denen abiapuntua izan da memorian geratu eta “noizbait ere honi buruz idatzi behar dut” pentsarazi dion paisaia,... [+]