Arnaud Abbadie: “Herriek aski lan badute bizitzen, holako neurriekin hustuko dira segur”
Arnaud Abbadie laborari ari da Amorotze-Zokotzen. Haragitarako behiak hazten ditu eta barazkiak lantzen, Angeluko azokan saltzen dituena. Herriko alkate ere bada eta berrikitan parte hartu du PAC legeak nekazari txikiei ezarri nahi dien bazterketaren kontrako protestan.
Nolako etxaldea duzu?
Amorotzen laborari gira emaztea eta biak, etxalde ttipi batean. Orotarat 30 hektara ditugu, bainan 20 hektara kabalendako erabilgarriak. Horietan 15 bat hektara pentze dira, eta gaineratekoan artoa egiten dugu. Behi gorriak hazten ditugu, 30 buru orotarat, haragia direktuki saltzeko kontsumitzaileari.
Barazkiak ekoizten dituzue ere...
Bai barazkiak ekoizten ditugu 3.000 m2tan, dena kanpoan, barazki mota guziak baditugu, sasoinekoak. Emeki emeki hasi ginen barazkiekin. Haragia saltzen ginuelarik, ikusten ginuen jendeak galdegiten zuela. Guretako ere, aiseago da gaineratekoaren saltzea barazkiekin batean. Produkzione hortaz kontent gira. Lana bada bainan direktuki salduz, garbi da. AMAPekin guti ari gira, Angeluko merkatuan saltzen dugu dena, ostegunetan eta igandetan. Gure klientela guzia kasik, han da, Baiona, Angelu eta Miarritzen.
Haragia betidanik zuzenki saltzen duzue?
2008an hasi ginen transformatzen, eskuin esker, Donapaleun, Landesetan... Duela bi urte, Anauzeko Xuhito koperatiban sartu gira. Moztea, sukaldetzea, etab, hor egiten dugu. Ahatxe guziak kolietan pasatzen ditugu. Lau edo bost behi gizentarazten ditugu ere urtean.
Biak laborantxaz bizi zirezte. Zailtasunik bada?
Zailtasunak badira bixtan da, laborantxa munduan badira beti. Bakotxak bere ahalen arabera arizan behar du. Gauzak karkulatu, sobera gastu egin aintzin... Ez da etsitu behar. Guk ikusten dugu kargen aldetik, asurantzak adibidez biziki emendatzen ari direla. Gure gauzak aldiz ez dira goiti joaiten. Hori da betiko problema. Haragia, duela 30 urte ala orai, prezio berdina da makiñonarekin. Beste bide bat atxeman behar da, ahal bada, hobekiago saltzeko.
Laborari eta auzapez bezala, Baionan zinen joan den astezkenean. Zer diozu Europako laborantxa politikaz?
Laborantxa politikako dirua Frantziatik eta Europatik heldu da. Denen dirua da. Gutienez untsa partekatua izan behar luke. Ikusten dugu zereala egileek eta laborari haundienek parte haundia biltzen dutela. Pean ere, gu bezalakoeri errepartitu behar litaike diru hori. Aipatzen diren proposamenak ez dira batere onak. Sekula 30 behiz petik ez bada primarik emaiten, gure herriak hustuko dira. Deia aski lan badute bizitzeko, holako neurriekin segur hustuko dira. Eta ez da bakarrik laboraria geldituko lanik gabe, itzulian diren guziak ere, izan hargin, maixturu, komertzio...
Arrazoin horiendako zinen Baionan...
Bai. Auzapez gisa joana nintzan. Ez da gure burua bakarrik konda. Laborari guzien salbatzea dugu nahi. Bihar ez bada laboraririk herrietan, edo bat edo biga bakarrik, zer balio du herrian bizitzeak? Jendea begiratu behar da herrietan.
Amorotze eta Amikuze alde hortan, arrangurak badira laborari eskasagatik?
Bai arrangurak badira, denetan bezala. Batzu menturaz gutiago hunkiak dira, etxalde gotor ainitz baita. Bainan denak prima horieri lotuak dira zer nahi gisaz.
Geroari buruz, zer ikusmolde duzu, konfiantxazkoa ala arrangura?
Beti behar da konfiantxa hartu. Ez iziturik egon. Halare, gero eta nekeago izanen dela laborariendako iduritzen zaut. Enpresa haundiek ez dute gehiago pagatuko. Supermerkatuetan, beti janariari buruz ari dira promozione egiten. Beste gauzak untsa pagaturik ere, beti haragia edo baratzekietan dira prezio apalen egiten ari, jendea biltzeko. Horrek erran nahi du ez dutela gehiago pagatuko laborarieri. Beste bide batzu hartu behar dira, gauzak hobeki saltzeko.
Bio bidea hortarako hartu zinuen?
Bai. Erran behar da halare biziki denbora hartzen duela hola lan egiteak, merkatuak egiteak, zuzenki saltzeak. Ez da etxalde sobera haundia behar. Bainan mozkina ere hor da. Jendeak prezio onetan erosten du. Beste sistimatik baztertzeko bide hori hartu ginuen 2008an.
Erosleek janari segurraren arrangura badute?
Merkatuetan seurik ba. Jendeak galdegiten du, bio, edo bederen segur izan nahi du etxaldetik heldu dela.
Nekazariarentzat baratzea eragozpena besterik ez da. Egungo makina bat nekazari “aurreratuk” horrela pentsatzen du. Bere lanean ez dute baratzerik behar, ezta oilategirik, ezta sagarrondorik, ezta erlauntzarik ere.
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Euskal Herriko Laborantza Ganberak hogei urte bete ditu. 2005ean sorturik, bataila anitzetatik pasa da Ainiza-Monjoloseko erakundea. Epaiketak, sustengu kanpainak edota Lurramaren sortzea, gorabehera ainitz izan ditu hogei urtez.
Kriztian Borda hautetsi ohia eta Lurzaindia elkarteko kideak sare sozialetan zabaldu duen bideo baten harira piztu da ika-mika. Arbonan laborantza lurrak "arriskuan" daudela salatu du Bordak, eta jakinarazi du Arbonako Herriko Etxeak bere kirol zelaia Baionako promotore... [+]
Txotx denboraldian eredu ekologikoan ekoiztutako Euskal Sagardoaren eskaintza izango da hainbat sagardotegitan, eta hura bistaratzeko, Jatorri Deiturak eta ENEEK-Ekolurrak kupeletan paratzeko euskarria aurkeztu dute.
Lurraren alde borrokan dabilen orok begi onez hartu du Frantziako Legebiltzarrak laborantza lurren babesteko lege-proposamenaren alde bozkatu izana. Peio Dufau diputatu abertzaleak aurkezturiko testua da, eta politikoa eta sentimentala juntaturik, hemizikloan Arbonako okupazioa,... [+]
203 diputatu alde eta hiru aurka agertu dira martxoaren 11 gauean egin bozketan. Higiezinen agentziak haserre agertu dira, eta bi salaketa aurkeztu ditu FAIN Frantziako Higiezinen Federazio Nazionalak Europako Batzordean. Bata, lege-proposamenari esker botere gehiago jasoko... [+]
Laborantzaren Orientazio Legea pasa den astean ofizialki onartu du Frantziako Parlamentuak. Ostegunean Senatutik pasa da azken aldikoz. Iazko laborarien mobilizazioen ondotik, aldarrikapenei erantzuteko xedea du lege horrek. Aldiz, ingurumenaren aldeko elkarteek azkarki salatzen... [+]
Zubiak eraiki Xiberoa eta Boliviaren artean. Badu jadanik 16 urte Boliviaren aldeko elkartea sortu zela Xiberoan. Azken urteetan, La Paz hiriko El Alto auzoko eskola bat, emazteen etxe baten sortzea, dendarien dinamikak edota tokiko irrati bat sustengatu dituzte.
Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]
Gasteizko protestak Trebiñu eta Araba elkarteek deitu dituzte, Tafallakoak Semilla y Belarra elkarteak eta Baionakoak 'Pirinio mendikateko laborariek’. Denek salatu dute Mercosur merkataritza akordioaren ondoriozko konpetentzia, eta erregaien zerga gehiegizkoak.
Otsailaren 6 honetan zenbatu dituzte departamenduko laborantza ganberarako bozak. Biarnoa eta Ipar Euskal Herria biltzen dituen departamenduan lehen indarra izaten segitzen du agroindustriaren sustatzailea den FDSEAk baina indarra galdu du: %54tik %46ra pasa da.
Gaur egun, Gazan su-etena dago, eta ez dakigu noiz arte iraungo duen; bitartean, sarraskiak, anexioek, kolonizazioak eta era guztietako giza eskubideen urraketek bere horretan diraute gainerako lurralde okupatuetan. Jarraian irakurriko dituzunak ez dira kasu isolatuak,... [+]
Datorren astean Departamenduko Laborantza Ganbarako hauteskundeak ospatuko dira Ipar Euskal Herrian. Frantzia mailako FDSEA eta CR sindikatuez gain, ELB Euskal Herriko Laborarien Batasuna aurkezten da, "euskal laborarien defentsa" bermatzeko.
Euskal Herriko Laborantza Ganbera elkartearen hogei urteak ospatu zituzten asteburuan Ainhize-Monjolosen. 2005eko urtarrilaren 15 hartan sortu zuten Lapurdi, Baxenabarre eta Zuberoako laborantzaren garapena –hori bai, iraunkorra eta herrikoia izan nahi duena–... [+]