Arnasguneetako euskararen erabileraren bilakaera negatiboa erakutsi du UEMAren ikerketak
Kaleko 71.000 elkarrizketa eta 227.900 solaskide behatu dituzte UEMAko herrietan, eta 2017koa baino ikerketa are sendoagoa burutu dute. Erabilera orokorra ez da ia aldatu: bostetik hiru aritzen dira euskaraz. Adina eta generoaren arabera badira desberdintasun batzuk.
Euskaldun gehiagorekin, euskararen erabilera handiagoa da. Horixe da Udalerri Euskaldunen Mankomunitateak (UEMA) eta Soziolinguistika Klusterrak egindako azken ikerketaren ondorioetako bat. “Euskaldunen dentsitatea eta trinkotasuna oso garrantzitsua da euskara erabiltzeko, eta hori da udalerri euskaldunek euskararen normalizazioan jokatzen duten rol garrantzitsuenetako bat”, laburtu dute txostenean. Dena den, ohartarazi dute arnasguneetan (euskaldunak %80tik gora diren herrietan) kaleko euskararen erabilerak bilakaera negatiboa izan duela azken lau urteetan: “Ez da galera handia, baina bai arnasguneen bilakaerari buruzko zantzu bat”.
Ehunka bolondresek UEMAko udalerrietako kaleko elkarrizketak behatu dituzte bigarren aldiz, euskararen erabilera neurtzeko. 2017an baino ikerketa sendoagoa egin dute 2021ean, lehengoan baino hamazazpi udalerri gehiagotako laginak hartuta: UEMAko 87 udalerritan eta Tolosaldeako seitan egin dute behaketa. 71.000 elkarrizketaren eta 227.900 solaskideren lagina hartu dutenez, neurketak fidagarritasun handia lortu du. 74 udalerri hartu dituzte aurreko emaitzekin alderaketak egiteko, eta ondorio orokorra 2017koaren ia berbera izan da: aztertutako pertsonen %61,1 euskaraz aritu da.
Haurrek euskara gehien
Txostenaren arabera, zenbait faktorek eragin zuzena dute hizkuntzaren erabileran, hala nola pertsonaren soslaiak (generoa, adina…) edota udalerriaren nolakotasuna (tamaina, euskaldun kopurua...). Batetik, emakumeek (%61,7) gizonek (%60,3) baino gehiago darabilte euskara, batik bat adin tarte gazteenetan. Bestetik, zenbat eta helduago izan, orduan eta gutxiago erabiltzen da euskara; alegia, ikus daiteke ezagutzak eragin zuzena duela erabileran. Haurrek (%75,7) eta gazteek (%65,6) hitz egiten dute gehien euskaraz, eta gutxien 40-64 urte artekoek (%50,1).
Gainera, ondorioztatu dute solasaldiko pertsonen adinak eragina duela hizkuntzan. Euskara gehien entzun dute haurrak haurrekin ari direnetan (%75,2), eta entzun dutenez, haurrak helduen elkarrizketen parte direnean euskara gehiago erabiltzen da: %57tik %73ra igotzen da.
Zenbat komunikazio egoeratan ateratzen da galtzaile euskara? Arduradunak ez duelako aurrez pentsatu hizkuntzak nola kudeatu, erresistentziak egoten direlako eta haiei erantzuteko argudioak prest ez daudelako… Soziolinguistika Klusterrak jendaurrean.eus gida ipini du... [+]
Argantzonera (Araba) iritsiko da asteazkenean Euskarabentura espedizioa, Gesaltz-Añanatik pasa ostean aurreko egunean. Hamar egun dira espedizioa hasi zela Atharratzen (Zuberoa). 15-17 urte bitarteko 125 Jzioquitar (Euskarabenturako parte-hartzaileek jasotzen duten izena... [+]
Erripako kaian euskaltzale ugari bildu dira euskaraz libre aritu ahal izateko sortu den mugimenduaren aurkezpenean. “Urte luzez bilbotarrek egindako lan ikaragarriaren ondorio eta ondorengo” izango dela adierazi dute.
Inoiz baino jende gehiago bildu da Iruñerriko III. Mintzodromoan. 180 pertsona inguru aritu dira euskara praktikatzen eta sare euskalduna zabaltzen.
Jaime Altunak Hizkuntzaren funanbulistak. Hizkuntza-sozializazioa kirol eremuan adin eta generoan ardaztuta doktoretza tesia uztailean bukatu du. Gaiaren ezagutza sakonetik eta aurrez beste ikerlariek idatzitakotik hurbildu da begirada berezi bezain zorrotzaz Gipuzkoako zenbait... [+]
Audiogidak frantsezez, alemanez, ingelesez eta gaztelaniaz daude. Biarritzeko turismo bulegoko zuzendari Genevieve Fontainek argudiatu du euskara ez dela “berehalako eskarietako bat”.
Haurren aurrean helduok heldu ekimena urriaren 19tik 29ra egingo da Hego Euskal Herriko 80 herritan. Protagonistak, batez ere, gurasoak izango dira eta bi helburu azpimarratu ditu Euskaltzaleen Topagunea antolatzaileak: batetik, gurasoek hizkuntza ohiturak aldatzeko pausoak... [+]
Euskarafobia legalaren historia legez lege eta arauez arau aztertu du Iñigo Urrutiak (1966, Jatabe-Maruri), Xabier Irujorekin batera. Horren emaitza da Historia Jurídica de la Lengua Vasca (1789-2023) liburu mardula. Irujo atzerrian zegoenez, Urrutiarekin mintzatu... [+]
Umap Twitterreko euskarazko jardunaren biltegia 2010eko urrian hasi zen martxan, CodeSyntax-en eskutik. 2023an, hil egin da. Elon Musk-ek hil du, berak zer garen eta nor garen ez dakien arren. Umap-en hainbat zerbitzuren oinarri izan da, euskarazko txiolarien, hedabideen eta... [+]
Ekainaren 24an bigarrenez egingo da Euskara jalgi hadi plazara lagunarteko futbol txapelketa Lezaman. Euskal Herri osoko lau kirol elkartek hartuko dute parte, eta helburua kirolean ere euskararen erabilera sustatzea izango da.
Erronkaribarreko ehunka lagun biltzen duen urteroko zita ospatuko dute maiatzaren 20an Erronkariko herrian bertan. Uskararen Egunak 26. edizioa du aurtengoa, eta ibarreko herritarrak kohesionatzeko eta jendartea biziberritzeko ezinbesteko ekimena bihurtu da.
Errealitatea eraldatzeko, gauzak ahalik eta zehatzen ezagutu behar direla sinetsita dago Iñaki Iurrebaso Biteri (Legazpi, 1967). Soziologoa ikasketaz, ofizio horretan aritu izan da beti, hasi Donostiako Udalean, Aztikerren ondoren, eta bere kabuz gero. Azken zortzi urteak... [+]
Nafarroako 7. Inkesta Soziolinguistikoaren datuak eman ditu jakitera Euskarabideak, Nafarroako Gobernuaren euskara zerbitzuak. 2021ekoak dira neurketak, eta bertan jasotako datuak laburbilduz, Kike Amonarriz soziolinguistak egin duen bezala, "ezagutzan irabaziak, erabileran... [+]
Amikuzeko Zabalik elkarteak aste honetan ekingo dio euskara hutsezko Otsail Ostegunak hitzaldi zikloen 26. edizioari. Aurtengoan, gainera, ekitaldia otsailetik martxora zabaldurik lau ez baina bost ostegunez burutuko dira hitzaldiak Donapaleuko Bideak gunean, duela gutxi arte... [+]