Armeniar genozidioa gogoan
Zortzi milioi armeniarrek gogoratzen dute gaur euren herriaren genozidioa. Joan zen mendeko lehengo urteetan gertatu zen, turkiarrek herri oso baten sarraskitzeari ekin ziotenean. Milioi bat lagun baino gehiago hil zituzten; bizirik atera zirenek, atzean utzi behar izan zituzten euren etxeak betiko.
“Mendebaldeko Armenia” deitu ohi diote armeniarrek Anatoliako ekialdeari. Garai batean, beraiek ziren nagusi Kars, Van edota Erzurum hirietan, turkiar eta kurduen gainean. Egun, ordea, ez da armeniarrik gelditzen Ararat mendiaren inguruan.
Urtero bezala, diasporako milaka lagun bertaratuko dira gaur Yerevango Genozidioaren Parkera, joandako senide nahiz arbasoak doluminez oroitzeko. Nolanahi, aurtengo ospakizunak marko berri batean burutuko dira. Bi urteko negoziaketen ostean, Turkiak eta Armeniak bakerako ibilbide-orria sinatu zuten Suitzan herenegun.
Badirudi Ankara eta Yerevanen arteko harremanak sendotze bidean daudela eta, diotenez, bien arteko muga ireki daiteke aurki. Gogora dezagun Armenia eta Turkia elkarri bizkarra emanda bizi direla 1994tik, inolako harreman diplomatikorik gabe. Ankarak, Nagorno Karabakh-eko gatazka izan zuen aitzakia Armeniako muga gaurdaino ixteko. Azerbaijan barruan dagoen arren, enklabe hartan armeniarrak ziren gehienak historikoki. Sobiet Batasuna erori eta berehala piztu zen konfliktoa, armeniarrek irabaziko zuten gatazka odoltsu hura.
Baina, zergatik itxi zuen Turkiak Armeniako muga hura?
Erraz: azeriak, turkiar jatorriko herria dira, Islamaren korronteak baino ez ditu bereizten Anatoliako lehengusuengandik: suniak azken hauek eta, azeriak, txiitak.
Bestalde, Armeniar Genozidioaren “arantza” egon da beti Ankara eta Yerevanen artean. Edonola ere, euren arteko harreman diplomatikoak berreskuratzearen ordaina ez da, inolaz ere, genozidioaren onarpena izango; antza, behar handiagoa du blokeo bortizpean bizi den Armeniak mugak irekitzeko, Turkiak baino.
Aurreikuspenak betetzen badira, armeniarrek Ani, euren antzinako hiriburua, bisitatzeko aukera izango dute turkiarren mendeko Kurdistanen, baita mila urte dituen Akhtamar irlako katedrala, besteak beste. Nolanahi, Kaukasoko herri honek Ararat mendia zapaltzea du ametsik handiena. Erraldoi zuria Yerevanen gainean zutitzen bada ere, Turkiarren menpe eman ditu azken ehun urteak.
Mendiari itxaropenez begiratuko diote gaur genozidioaren parkean bilduko diren milaka lagunek. Akaso, bere magaletan omenduko dituzte euren hildakoak datorren urtean.
Informazio gehiago:
Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.
Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.
Su-etena hausteko arriskua erreala izan bada ere aste guztian zehar, adostasun batera iristeko bidean dira bi aldeak: bahitu gehiago askatuko lituzke Hamasek, laguntza Gazara sarrarazteko bidea ez oztopatzeko "promesa" egin duelako Israelek. Arabiar Ligako herriek... [+]
Trumpek eta Putinek ordu eta erdiz hitz egin dute telefonoz. Biek hala biek baieztatu dute ados direla Ukrainako gerra amaitu dadin "elkarrekin lan egiteko", baina argi utzita Ukraina 2014ko mugetara itzultzea ez dela "errealista". Zelenskyrekin ere hitz egin... [+]
Faroe uharteetan, Ipar Atlantikoko artxipelago bat, Danimarkaren kontrolpean, urtero ehunka zetazeo hiltzen dituzte –normalean milatik gora–. Batzuek "tradizioa" deitzen diote, hainbat mendetako antzinatasuna duelako. Baina odolez gorritutako hondartzan... [+]
Ukrainako fluxua eten ostean, Errusiako gasa jasotzen jarraituko duela iragarri du Eslovakiak, eta Transnistriak uko egin dio Europaren "laguntzari".
"Hamasek gure bahituak larunbat eguerdia baino lehen itzultzen ez baditu, su-etena amaitu egingo da eta armadak gogor borrokatuko du Hamas garaitu arte", adierazi du Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk, talde palestinarrak preso trukea behin-behinean... [+]
Oinarrizko maia komunitateko U Yich Lu’um [Lurraren fruitu] organizazioko kide da, eta hizkuntza biziberritzea helburu duen Yúnyum erakundekoa. Bestalde, antropologoa da, hezkuntza prozesuen bideratzaile, eta emakumearen eskubideen aldeko aktibista eta militante... [+]
Azken egunak garrantzi handikoak izan dira Bartzelonan, etxebizitzaren aldeko mugimenduarentzat eta espekulatzaileen aurkako borrokarentzat. Urtarrilaren 28an, polizia-armada batek Raval auzoko Massana Zaharrari [zentro sozial okupatua] eraso egin zion goizaldean, aurrez abisatu... [+]
Euskal Herrian jaiotako kazetari salvadortar gisa aurkezten du bere burua Roberto Valenciak (Gasteiz, 1976). Salvadortarra da, bizitza erdia daramalako han eta hango ajeak eta hizkera hartuta dituelako: gaztelerazko elkarrizketan El Salvadorko hitzak sartzen ditu barra-barra... [+]
Agintean dagoen Alderdi Laboristak atxiloketen eta deportazioen irudiak erakutsi ditu, eta urtarril honetan "errekorra" egin duela esan du, harro-harro.
Erakunde islamistak Israelek urratu dituen neurrien artean aipatu ditu Gaza bonbardatzen jarraitzea eta aske utzitako preso palestinarren egoera. Trumpek mehatxatu du, preso trukea egin ezean, Gaza "infernu" bihurtuko duela.
Air Force One hegazkinean Super Bowl-erako bidaia aprobetxatu du Donald Trumpek, ezartzear dituen muga-zergen berri emateko. Eszenografiaren aldetik, bikain. Etxerako mezua da “lasai baino lasaiago nago ni; begira nora goazen... Estatubatuarrak ere lasai egon daitezke... [+]
Inkesta gehienen faboritoa Daniel Noboa egungo presidente eskuindarra izan arren, aurreikusitakoa baino tarte txikiagoa atera dio Luisa Gonzalez hautagai correistari. Apirilaren 13an egingo da bigarren itzulia.