Ariel Henry izendatu dute Haitiko presidente
Claude Joseph lehen ministro ohiak hartu zuen agintea uztailaren 7an, Jovenel Moïse presidentearen hilketaren ondotik. Asteartean aurkeztu du dimisioa Josephek.
Ariel Henry izendatu dute Haitiko presidente asteazken honetan. Claude Joseph lehen ministro ohiak uztailaren 7tik bete izan du kargua, Jovenel Moïse presidentearen hilketaren ondotik. Asteartean, dimisioa aurkeztu du Josephek, eta kanpo harremanetako ministroa izango da hemendik aurrera.
Uztailaren 21ean, Puerto Príncipen egin du lehen agerraldia de facto izendatutako presidenteak. Pandemiaren ondoren bi aldiz atzeratu eta gero, irailean hauteskundeak egingo dituela azaldu du: Moïseren agintaldian presidentetzarako hauteskundeak, parlamenturakoak eta udaletako bozak zeuden deituta hil horretarako.
Henryk “batasuna” eta “egonkortasuna” lortzeko ordua dela esan du. Bestalde, nazioarteko laguntza eskatu du herrialdea jasaten ari den krisiaren aurrean, bereziki, Moïseren hilketa eta gero sortu den botere hutsunearengatik.
Hilketa baino bi egun lehenago, Moïsek lehen ministro izendatu zuen Henry: Claude Josephek ordura arte betetzen zuen postua. Halere, ez zen inbestidura saiorik egin, eta Henry ez zen kargura heldu.
Hilketa ikertzen
Uztailean zehar, 26 pertsona atxilotu dituzte Moïseren hilketa leporatuta. Oraindik 10 susmagarriren bila ari da Haitiko Polizia, eta presidentea izandakoaren etxea zaintzen zuten 23 guardiak ikertzen ari dira, izan zezaketen inplikazioa aztertzeko.
Herrialdeko segurtasun indarrek oinarrizkotzat jo dute erasoa finantzatzeko erabilitako bideak ikertzea, “egile intelektualak” aurkitu ahal izateko. Hilketaren hurrengo astean, Christian Emmanuel Sanon medikuari leporatu zioten erasoa, eta Venezuelako CTU enpresa pribatuari (ustez, oposizioarekin eta AEBekin loturak dituena) hartu zuten finantzazio bidetzat.
Orain, ihes egindako beste hiru lagun ikertzen ari da Polizia: Antonio Emmanuel Intriago Valera, CTUko zuzendaria; Joseph Felix Badio, Justizia Ministeritzak kudeatutako ustelkeriaren aurkako organismo bateko langilea; eta Dimitri Hérald, Moïse bizi zen Presidentearen Jauregiko segurtasun zuzendaria.
Worldwide Capital Lending Group AEBetako mailegu enpresa ere ikertzen ari dira, ustez, finantzazioa eskaintzeagatik.
Pasa den ostiralean bete ziren 220 urte Toussaint Louverture hil zela, Haitiko 1791ko esklaboen iraultzaren buruzagia. Askorentzat, garai hartako politikari garrantzitsuena izan zen Louverture, ez bakarrik Napoleon Bonaparteren gudarostea garaitu eta Amerikako lehen herrialde... [+]
Haitiko egoera 2010etik okerrena da, 2,6 milioi haurrek laguntza behar baitute: 4,7 milioi biztanle daude gosez. Ezegonkortasun politikoak eta koleraren hedapenak eragin dute herrialdearen muturreko egoera.
Guadalupe (Karibe itsasoa), 1772 inguruan. Solitude izeneko esklabo mulatoa jaio zen Capesterre-Belle-Eau herrian. 1794an, Haitiko iraultza betean eta Antilletako egoera pil-pilean zela, Solitudek errebelde talde batekin egin zuen bat, Desfoneaux general frantziarraren erasoari... [+]
Haitiren egungo miseria egoerak badu bere azalpena herrialdearen iragan iraultzailean: mendekuaren ondorio da. 1825ean Frantziak Haiti derrigortu zuen kolono-ohiei 150 milioi urrezko frankorekin konpentsatzera, lurretan eta esklabotan izandako galerengatik.
Lapurdiko hiriburuko ontzingintzak garapen handia izan zuen esklabotzari esker, Nantes eta Bordeleko tratularientzako ere eraikitzen baitzituzten barkuak. Euskaldun, biarnotar eta gaskoiek bete-betean hartu zuten parte Saint-Domingueren kolonizazioan, eta iturri batzuen arabera,... [+]
1791ko abuztuan mundua astindu zuen iraultza batek. Eta ez zen Europan gertatu. Esklabotzan oinarrituriko sistema ekonomiko kolonial atlantiarra hankaz gora jarri zuten milaka beltzek Saint-Domingue uhartean: hainbat urtetako borrokaren ostean Haiti herrialde librea sortu zuten... [+]
7,2 magnitudeko lurrikarak herrialdea suntsitu du. Erreskate taldeak hondakinen azpian harrapatutako biztanleak ateratzen ari dira oraindik. Ospitaleak kolapsatuta daude, eta ur eta janari eskasia dago. Datozen orduetarako laguntza lanak zailduko dituen eurite gogorrak... [+]
AEBetan bizi den Christian Emmanuel Sanon medikua da, ustez, Jovenel Moïse presidentea hiltzeko operazioa agindu zuena. Hilketa antolatu zuten beste bi pertsonaren bila ari da Polizia. Momentuz, 20 atxilotu baino gehiago daude.
Ekainaren 7ko gauerdian, Jovenel Moïse presidentea tiroz hil zuten bere etxebizitzan. Egun bat geroago, Polizia Nazionalak ustezko hiltzaile batzuk hartu ditu preso; eta guztira, guztira susmagarri inguru daude.