[Eskuratu hemen Gakoak 2023 ale berezia]
Irudi hau ez du pertsona batek egin”, irakurri daiteke ARGIAren aurtengo ale batean. Adimen artifizialak egindakoa zen, alegia, multinazionalen esku dagoen tresna batek egina. Izatez, argazkigintza argia baliatuta irudi errealak erreproduzitzeko prozedura da, baina argazki eta irudien gaindosia dugun honetan, zaila da bereiztea zer den erreala eta zer ez. Nor dagoen fotografia baten atzean, eta zer utzi duten enkoadretik kanpo. Eta, batez ere, zergatik jarri duten fokua han; testuingururik gabeko argazki bat ez baita irudi lauso bat besterik.
Kazetaritzak, fotokazetaritzak bezala, garbia eta gardena izan behar du. Herritarrei informazio osoa eman behar die, errealitateko argi guztia harrapatu eta edonork ulertzeko gisan irudikatu. Zentsuraren eta autozentsuraren atzaparretatik ihes egin, eta agintari eta boteretsuek itzalean ezkutatu nahi dutena argitaratu. Klaru ikusi dugu multinazionalek euren baliabide guztiak jartzen dituztela lurrak eta bizitzak suntsitzen ari diren tokietako argazkiak manipulatzen saiatzeko. Baina kamera hara bideratzea besterik ez dute lortzen horrela.
Gero eta ohikoagoa da kapitalismoaren zuriketa edonon ikustea, berdez, gorriz, morez, arrosaz, margotuta, eta begirada inoiz baino zorrotzagoa izatea dagokigu. Berresten dugu kazetaritza independentea ezinbestekoa dela, eta kazetarioi dagokigu ikerketa-kazetaritzaren bidez herritarrentzat garrantzitsuak diren auzietan zoom egitea.
Datozen orriotan fotografia ugari bildu ditugu, erreportaje, elkarrizketa eta bestelako formetan papereratuak. Itotzen gaituen sistema kapitalista heteropatriarkal honetatik soa altxa, eta alternatibak eraiki dituztenen ahotsak eta hausnarketak ekarri ditugu. Agortzen ari den lur honetan nola bizi, kontsumismotik eta gehiegikeriatik kanpo? Eztabaida deserosoetarako abiapuntu izan daitezke batzuk, aukera berriak ezagutzeko, besteak.
Pantailen eta estimuluen zurrunbilotik atera eta udan gozatzeko alea duzue hau. Udako argiak itsutu ez zaitzaten, eta garai ilunek begiak irekita harrapatu zaitzaten, kontraesanak identifikatzeko, bederen.
Ez, argazkigintza ez da neutrala, eta are gutxiago fotokazetaritza. Esku artean duzun ale berezi hau ere neutraltasunetik urrun dago. Gehiago du politikotik, pil-pilean dauden gaiak kamera desberdinen bisoreetatik begiratzetik. Topatuko duzuna ARGIAk egindako une honen fotografia bat da, gure filtroa, objektiboa, kolorea eta fokua dituena. Udan behin eta berriz eskuetan hartzeko argazki horietako bat. Pertsonek egina, txikitik eragiteko asmoz.
Euskal Herria zeharkatzen dutenen artean ibairik handiena da Ebro. Haren ertzean mintzatu gara, Ollero bizi den Zaragozako sarreran, lertxunaren ibili geldoa, txorien kanta zoroa eta ibaiaren emari barea lagun, udaberria 33 gradura lehertu den arratsaldean, zorionez arbolen... [+]
Hala Pedro Ruiz de Eginoren hilketa nola hemen agertzen diren beste lekukotza batzuk dokumentuetan jasotako gertaera historikoak dira. Izen bat bera ere ez da asmatua.
ARGIAko erredakzioko kideok podcast, film, serie eta dokumental hauek gomendatzen dizkizuegu.
Klima larrialdiarekin eta energia krisiarekin gure bizi ohiturei buruzko galderak sortu zaizkigu: Zenbat bidaiatu eta nola? Josu Iztueta bidaiari ezagunak kontraesanen ispiluaren aurrean jartzera gonbidatu gaitu, tonu goxoan eta irribarre xamur batekin: “Ikusi beharra dago... [+]
Zehazten gaitza den 2023ko egunen batean gogora ekarri beharrekoa izango litzateke; baina, itxura guztien arabera, oharkabean geratuko da. Baina gogoan izanda edo izan gabe, aurtengo urriaren 1ean 74 urte beteko ditu Txinako Alderdi Komunistak Herri Errepublikaren erabateko... [+]
ARGIAko lantaldearen eskutik, hiru disko proposatzen ditugu uda honetarako.
Euskarafobia legalaren historia legez lege eta arauez arau aztertu du Iñigo Urrutiak (1966, Jatabe-Maruri), Xabier Irujorekin batera. Horren emaitza da Historia Jurídica de la Lengua Vasca (1789-2023) liburu mardula. Irujo atzerrian zegoenez, Urrutiarekin mintzatu... [+]
Norberaren barne-barnetik agerturiko sentimendu sakon eta sanoa omen da maitasunarena. Esfera pribatuan eta intimoan zokoratu ohi ditugu maitasun-harremanak. Ordena hori aztertzeko, galdekatzeko, bestelakotzeko eta iraultzeko saiakeretan dabiltza aspaldian feminismotik. Sistemak... [+]
Zer da droga eta zer ez? Zer-nolako eragina dauka drogak inguruan? Horren bueltan mintzatu dira Oihana Arana (Eskoriatza, Gipuzkoa, 2001), Maialen Alvarez (Ermua, Bizkaia, 1994) eta Ander Sagardoi (Iruñea, 1994). Drogarik kontsumitu ez arren, drogak inguratzen ditu; batez... [+]
Ekainaren 3an Euskal Liburu eta Disko Azoka egin zen Ziburun. 2020ko hauteskundeetan aldaketa handia izan zen Lapurdiko kostaldeko herrian: abertzaleak nagusi dituen Ziburu Bizi zerrenda irekiak hogei urteetako gehiengoa irauli zuen. “Erakutsi behar dugu gai garela herriko... [+]
Zumarragan badugu eraikin-multzo bat herriguneak besteko zabalera duena ia, Arcelor Mittal-en fabrika zaharra, industriak gurean izan duen garrantzia geroz eta urriagoaren erakusgarri. Hura itxi eta gutxira, 2021eko urrian, Eusko Jaurlaritzako Ekonomiaren Garapen,... [+]
Erdiz edo Erdizaga. Bertara eramaten dute azienda abeltzainek, Baztango bazkaleku hoberenak baitira hango larreak. 476 hektareako bazkalekua. Erregerena mendigunearen baitan kokatua, Baztan eta Esteribar haranen mugan. Herri lurrak dira, baztandar guztiek erabiltzen ahal... [+]
