EAEko Arartekoak jasotako kexen erdia baino gehiagok eskubide sozialekin du lotura
Nafarroako Arartekoak ere aurkeztu du 2019ko txostena. Jasotako kexa gehienak lotuta daude funtzio publikoarekin eta hezkuntzarekin.
EAEko Arartekoak 2019ko jardueraren txostena helarazi dio Eusko Legebiltzarrari, eta Ararteko.net webgunean irakurgai jarri. Orotara 7.751 kexa eta kontsulta jaso zituen; 2.081 kexa-espediente abiatu zituen, eta 1.519 ebatzi dira. Abiatutako kexa-txostenen kopuruari dagokionez, %25eko igoera bat gertatu da 2018ko datuekin alderatuta, duela bi urte 1.658 izan baitziren.
Kexen gai arloaren arabera, osasunari dagozkionak gehitu egin dira, neurri handi batean Gurutzetako modulu psikosoziala ixtearen ondorioz jasotako 484 kexengatik. Aldiz, gizarte-bazterketaren aurkako bitartekoen gaineko erreklamazioak gutxitu egin dira: 468 (713, 2018an). Erreklamazio gehienak, % 90 inguru, Lanbideren funtzionamendu txarrari lotutako arazoei buruzkoak dira.
Izapidetutako kexa-espedienteen ia % 58k eskubide sozialekin dute zerikusia (osasuna, gizarteratzea, etxebizitza, hezkuntza...).
Arreta publikoko taldeei buruzko kexak
Arreta publikoko taldeei buruzko kexak ere "asko dira", Arartekoak azaldu duenez. "Espediente horietako askok (gizarteratze arlokoak barne) pertsona guztien berdintasun erreala eta eraginkorra bermatzeko politika publikoekin zerikusia dute, eta horien helburua honako hau da: emakumeek, adinekoek, haur eta nerabeek, ezgaitasunen bat duten pertsonek, LGTB kolektiboak, immigranteek, ijitoek eta abarrek eskubide hori baliatzeko dituzten eragozpenak desagerraraztea".
Erreklamazio gehien, Jaurlaritzak
Administrazio bakoitzari eragiten dioten espedienteen proportzioari dagokionez, aurreko urteetan bezala, 2019an Eusko Jaurlaritza izan da idatzizko erreklamazio gehien jaso duen erakundea (% 53), eta Euskal Autonomia Erkidegoko udalen jardunei buruzko kexak hazi egin dira (%30). % 10 inguruk foru-aldundiei eragin diete.
Haur eta nerabeentzako bulegoa
Arartekoaren txostenak 2019an Haur eta Nerabeentzako Bulegoan jasotako kexak ere jaso ditu. 474 kexa-espedientetan izan dira tartean haurrak eta nerabeak. Espedienteen %46,1 adingabe horiek bizi-maila egokia izatea ahalbidetzen duten baldintza materialei lotuta daude, zehazki, diru-sarrerak eta etxebizitza bermatzeko sistemei buruzkoak dira. Beste %27,4 hezkuntza-sistemaren arazoei buruzkoak dira, eta gainerako %27a beste esparru batzuen ingurukoak.
NAFARROAKO ARARTEKOAK 1.138 KEXA JASO DITU
Javier Eneriz Nafarroako arartekoak aurkeztutako 2019ko txostenaren arabera, 1.138 kexa (2018an 1.052) eta 1.625 kontsulta (2018an 1.398) jaso zituen. 775 kexa txosten abiatu zituen, eta 348 ebatzi.
Arartekoak jasotako kexak lotuta daude, batez ere, funtzio publikoarekin (216) eta hezkuntzarekin (157). Ondoren ageri dira eskubide sozialekin (98), enplegurako sarbidearekin (70) eta Ogasunarekin (69) lotutakoak. Euskararekin lotutako 29 kexa jaso zituen Arartekoak, eta 8 ebatzi.
Bestalde, COVID-19ak eragindako kexak ere hizpide izan ditu Enerizek. Azken hilabeteetan 79 jaso ditu orotara, berrienak, errenta aitorpena presentzialki egin ezin izateari buruzkoak. Zerrendan daude, baita ere, haurrei etxetik ateratzeko ezarri zitzaien debekuarekin, "Poliziaren gehiegikeriekin", baratzeetarako sarbideekin eta "udalerri osoan ibili ahal izateko aukerarekin", besteak beste.
New York, 1870eko apirilaren 2a. New York Herald egunkariak Victoria Woodhull (1838-1927) ekintzaile eta brokerraren eskutitz bat argitaratu zuen, 1872ko AEBetako presidente hauteskundeetarako hautagaitzaren berri emanez. Inoizko hautagai gazteena zen; 34 urte izango zituen... [+]
Badator gerra handi bat. Gastu militar ziztrin horiekin ez goaz inora. Trumpek bakarrik utziko gaitu oraingoan. Herritarrek prest egon behar dute Putinen aurrean... Europar Batasuneko agintarien artean nagusitzen ari den diskurtso hori, hitz bakarrean laburbiltzen da:... [+]
Hainbat herri mugimenduk osatu dute elkarlanean Autodefentsa Juridikorako Gida: errolda eskaera Gasteizen dokumentua. Salatu dute udalak ez duela errolda eskubidea bermatzeko neurririk hartzen, gainontzeko eskubideak lortzeko oinarrizko sarbidea den arren. Gidaren helburua da... [+]
Iragan asteazkenean aurkeztu zuten Gasteizen “Padrón y derechos humanos 2022-2023” txostena hainbat elkartek: Argituz, Enarak kooperatiba, Forum de Síndics, eta Arabako Eskubide Sozial, Ekonomiko eta Kulturalen Behatokiak. Txostena Gasteizko... [+]
Eskubide honek hainbat epairen bermea daukan arren, langile publikoek salaketak jartzen jarraitu beharko dute zaintzarako baimen osoa lortu ahal izateko. Proposamena EH Bilduk egin du Izquierda Ezkerraren sozietateen gaineko zergak igotzearen inguruko mozio batean, baina ez da... [+]
Alarguntza-pentsioak lortzeko izatezko bikote bezala erregistratuta egotea ez dela beharrezkoa zioen doktrina zuzendu egin du Espainiako Auzitegi Gorenak. Udal edo autonomia erkidegoko erregistroan izatezko bikote bezala izena emanda dagoela egiaztatu beharko du alargunak berriz... [+]
Zaldibarko zabortegia kudeatzen zuen Verter Reyclingeko arduradunek astelehen honetan deklaratu dute Durangon, auzia daraman epailearen aurrean. Haietako bik uko egin diote epailearen galderei erantzuteari eta hirugarren batek ezin izan du auzitegira joan, koronabirusarekin... [+]
Argonia (Kansas, AEB), 1887ko apirilaren 4a. Susanna M. Salter-ek (1860-1961) herri txiki horretako hauteskundeak irabazi zituen, botoen %60tik gora eskuratuta, eta, hala, AEBetako lehen emakumezko alkatea izan zen.
Baigorri eta Garazi aldeko Bagabiltza biltzarreko hamar kidek Donibane Garaziko mediateka okupatu zuten, paserik aurkeztu gabe, urriaren 16an. Lauren Inchauspe auzapezarekin hitzordua lortu zuten: urriaren 19an dira biltzekoak. Bestalde, Ipar Euskal Herrian Ezpass! Nora Goaz?... [+]
Baionako Euskaldunen plazan hilik aurkitu dute igande goizaldean etxerik ez zuen eta turismo bulegoaren ondoan lo egiten zuen pertsona bat. Berriak eman du albistea, Polizia iturriek "heriotza naturala" izan dela esan dietela. Zenbait eragilek Jean Rene Etxegaraik... [+]
Arrankudiagan ez ezik, Arrigorriaga, Basauri, Galdakao, San Miguel, Zaratamo, Ugao eta Zeberion ere funtzionatuko du sareak. Etxebizitza eta elikadura izango dira egitasmoaren ildo nagusiak.
Eskubide Sozialen Kartak deitu du mobilizaziora. Kartan bildutako eragile eta sindikatuek dokumentu bat osatu dute, “pertsona guztiak eta haien eskubideak erakundeen politiken helburu izan daitezen ezinbestekoak diren hainbat neurrirekin”.
Gaur egungo pandemiatik gobernu eta administrazioek ikasi beharko luketen gauzetako bat da gastu sozialeko inbertsio oro oso errentagarria dela ekonomikoki. Ondorioz, erakunde bakoitzak horri buruz dituen politika guztiak berrikusi beharko lituzke.