Aralarko Natur Parkeko pista berri baten eraikuntza salatu dute Eguzki Talde Ekologistak eta Landarlan Ingurumen Elkarteak, Ingurumen Fiskaltzan. Kasu honetan Eniriotik Igaratzara doan pistari dagokio, Enirio Aralar Mankomunitateak bide baten egokitzapena bezala aurkeztutako egitasmoa, zeina historikoki artzain, mendizale eta oro har goierritarrak erabilia den, jada bide pisten bidez iritxi daitekeen txabola batzutara iristeko.
Egitasmo hori Gipuzkoako Aldundiko Ingurumen eta Obra Hidraulikoen Departamentuak baimendu du eta Ekonomia Sustapena, Landa Ingurunea eta Lurralde Oreka Departamentuak onartua, naiz eta Eusko Jaurlaritzako Ingurume, Lurralde Plangintza eta Etxebizitza saileko Natur Ondarea eta Klima Ladaketako Zuzendaritzak egitasmoaren aurkako txostena egin eta Aldundiko Kultura Departamentuak zalantzak agertu.
Honako hauek aurketzutako helegiteak ere ez dituzte kontuan hartu ere egin: gipuzkoako natur taldeak, hainbat mendi elkartek, udal batzuk, Aranzadi Zientzia Elkarteak, Gipuzkoako Mendi Federakundeak eta Fundación Quebrantahuesos elkarteak, besteen artean.
Lanak hasi direnez eta Intzentsao Saltarri aurreko pista egitasmoa epaitegian egonik, zeina Goroskintxurainoko zatia egina dagoen, gure elkarteek salaketa berri bat jarri dute Ingurumen Fiskaltzan, honako arrazoiengatik:
- Ingurumen Azterketaren Legediaren urratze nabarmena. Pistaren egitasmo zatikatzeak legeari iruzur garbia egitea da baita ezarri beharreko arauen urratzea ere. Hala, araudi horren arabera, pista berrien lehen egitasmoa (Intzentsao eta Saltarri artean, zeina Goroskintxuraino egin zen), egungo egitasmaorekin batera ingurumen ebaluazioa arrunt eta estrategiko bidez aztertu behar zirenak baina ez zen egin.
- Habitat naturalen eta basa fauna eta lanadareen inguruko CEE 92/43Zuzentaraua ez betetzea. Egitasmo honek ez ditu europako Zuzentarauak exigitzen dituen baldintza honako puntuetan:
Txaboletara iristeko bidea badago, egitasmo honek eskaini nahi dituen balldinta berdinekin, baita oinez edo bizikletaz erabil daitekeen senda edo mendi-bidea ere.
Belardien kontserbaziorako abeltzantza eta artzantzaren jarduera mantetzea ez dago zehazki pista honen menpe.
Egitasmoaren bultzatzaileak larreak mantendu eta hobetzea dutela helburu badiote ere, Aralarren badira sastrakaz bete direnak, bide egokiak eduki arren. Uste dugu egun ez dela posible gai hau egoki aztertzea ez delako Aralarko larreen plangintza bat existitzen, Aralarko KBGaren dekretuak ala zehazten badu ere.
Egitasmo honekin mesedetuta gertatuko liratekeen txaboletarako bideak, ez dute pertsonentzako segurtasun gabeziarik.
- IEA ( Ingurumenari Eraginaren azterketa),, susmatzen genuen bazala, bide honen erabilera eskasa baieztatzen du: 5 ibilgailu/eguneko bataz beste astean zehar eta 7 ibilgailu/eguneko asteburuan maiatzekin azarora bitartean, 1-2 ibilgailu/asteko gainontzeko hilabeteetan.
- EAEko antur kontserbazioaren Legeari (apirilaren 15eko 1/2014 Dekretua )dagokionez, Mendi eta Natura Inguruneko Zuzendariak (lege betetzezaren arduraduna Gipuzkoan) ez du Aralarren lege honekin zerikuisa duen babes ekintza bakar bat bultzatu, egitasmoazk 16 gorosti , Ilex aquifolium, eta 6 hagin, Taxus baccata, erraietatik atera behar badituzte ere, zeina Aldundiaren inongo baimenik eta gainbegiratutik gabe egiten ari den esta besteak ere. Bide beretik, pistak eragin ezkorra du babestutako 24 landare eta 60 animalia espezierengan. EIA aipamenik ere merezi ez dutenak.
- Lanak gainera, Aralarko PORNak (Baliabide Naturalen Antolakuntza Plana) debekatzen duen lurraren galera eragiten ari dira era Ingurumen eraginerako azterketa urratzen du. Zehazki, proposatutako trazaketaren %80 (2km baina gehiago) mendi babesletik igarotzen da, non ekoizpenari murrizketa handiak ezartzen zaizkion, zeinetarako araudiak, larratzeari mugak jartzen dizkion eta lurra mugitzea eragitzen duten jarduera oro debekatzen duen.
- Pistaren eraikuntzak kalte konponezinak eragingo ditu Aralarko Ondare arkeologikoan.
- GFA eta Eusko Jaurlaritzako beste sail batzuk egitasmoarekiko (egun martxan) ikuspegi kritiko azaldu dute:
Eusko Jaurlaritzako Natur Ondarearen Zuzendaritzak egitasmoaren aurkako iritzia eman du. Natur Parkean erabateko eskumenak eduki arren, IEAk aztertzen ezta aipatzen ez duenez, legez kanpokotzat jotzen dugu.
GFA Kultura Departamentuak berriz, lehen aipaturik Aralarko egitasmo guztien azterketa bateratua egitea eta mendi-zerra trafikoari irekitzeak kontuan hartzea gomendagarri ikusten du, ondorioz ez da alde agertzen.
- Aipaturiko egitasmoen zatikatzearen aldeko jarrerarekin Foru Aldundiko erakunde ezberdinen legearen aurka eginez elkar hartu izana, ez dugu uste ezagutza ezaren ondorio denik, aurretiaz antolatutako eta jarrera prebarikatzailea duen plangintza baizik.
- Aldundiko zenbait departamenturen jarrera, ingurumenaren eraginaren azterketa estrategikoa aurkeztu ordez hasiera batean ingurumen eragin sinplifikatua onartuaz eta orain beraiek onartzen dituzten bistako hainbat kalte kontuan izanda ere, bigarren egitasmoa, dagokion azpiegitura plan onartu ondoren, ingurumen eragin azterketa ohiko batez onar daitekela adieraztea, ez da edonola hartutako erabakia, adoste maltzur eta prebarikatzailea baizik.
Ingurumen eta lurralde antolaketaren aurkako balizko lege-hausteagatik , hala-nola prebarikazio ustezko delitu batengatik egindako salaketa, Enirio Aralar Mankomunitateko ezohiko eta presazko batzar batean onartu egitasmoa, kontratazio mahaiko kideak izendatu baita esleipenerako ordezkaritza, hala nola kontratatzeko beharrezko ekimenei naiz kontrol eta jarraipena egiteko kontratu txikien ahalmena Lehendakariari emandako ordezkariei zuzendu dago: Jon Zubizarreta Aldaya (Abaltzisketako alkate eta independientea), Iñigo Olano San Sebastián (Altzagako zinegotzi eta independientea), Ainhoa Zuriarrain Etxaniz (Amezketako zinegotzia eta y EH Bilduko ordezkaria), Aloña Urretabizkaia Mendizabal (Aramako zinegotzia e independientea), Elena Ruiz Zabala (Beasaingo zinegotzia y EAJko ordezkaria) , Aitor Altuna Oyarbide (Lazkaoko zinegotzia y EAJko ordezkaria) y Jose Miguel Santamaria Eceiza (Ordiziako alkate eta ondorizo, y por ello, Enirio-Aralar mankomunitateko lehendakia eta EAJko ordezkaria).
Era berean eta arrazoi berberengatik, salaketa, honako Gipuzkoako Foru Aldundiko ordezkariak ere luzatu zaie: Jose Antonio Asensio Bazterra jauna, Ingurumen Ahalduna; Monica Pedreira Lanchas anderea, Ingurumen Zuzendaria; Arantxa Ariztimuño Anderea, Mendi eta natura Inguruneko Zuzendaria.
Harrabotsa astindu da berriro, Enirio-Aralarko herrietan, auzibidean dagoen Saltarrirako pista dela eta. Gaia ez da berria: 2016. urtean Gipuzkoako Foru Aldundiak, Enirio-Aralar mankomunitatearen onespenarekin, Intzentsao eta Goroskintxu artean pista berria eraiki zuenetik... [+]
Tolosako Epaitegiak artxibatzea erabaki du, behin-behinean, Eguzkik eta Landarlanek Aralarko pisten aurka jarritako salaketa. Gipuzkoako Foru Aldundiak ontzat eman du autoa, baina salaketa egina duten elkarteek, hau da, Eguzkik eta Landarlanek, artxibo hori ez dela behin betikoa... [+]
Giro ederrean egin da larre irekiera ekitaldia, asteazkenean, Larraitzen. Jojo Goienetx Garaziko Mendietako Elkargoko lehendakaria eta laboraria arduratu da langa irekitzeaz.
Aralar lur publikoa izanik, bere kudeaketa Mankomunitateko 15 udalerrietako erakunde zein erabiltzaileen gain erortzen da, guztion iritziak entzun eta adostasun zabalez iritsi gara honaino. Eta erabilera aipatuta, ekoizpen eta etekin ekonomikoa bilatzen duten artzain zein... [+]
Ttiki-ttikitatik izan dut artzain izateko ametsa. Aurten nire barruari kasu eginez ardiak erosi ditut. Soldata duin bat emanen balu, bukatuko lirateke bai nire Iruñera lanerako egiten ditudan joan etorriak. Afizioak ofizioa emanen ote du noizbait?
Enirio eta Igaratza txabolen arteko bidearen egokitzapena ibilgailu motordunentzat egokitzeko izeneko proiektuaren alde bozkatu eta lan egindako arduradun politikoak babesteko mozioa aurkeztu du ENBA nekazaritza elkarteak Enirio-Aralar Mankomunitatea osatzen duten 15... [+]
Enirio-Aralar Mankomunitatearen, non EHBilduk ordezkarien gehiengoa duen, azken bileran, Mankomunitateko lehendakariak deituta uztailaren 30ean ospatu zena udako oporren garai bete-betean, EHBilduko hautetsi batzuen bozkak erabakigarriak izan ziren Enirio eta Igaratza... [+]
Aralarko arazo korapilatsuaren inguruko zentzugabekerien zerrenda luzatzen doa eta, konpondu beharrean, egunez egun gordinago dago. Babestutako naturgune batez ari gara, eta XXI. mendean jada aurrera goazelarik, ez litzateke gogorarazi behar han abeltzaintza, naturaren... [+]
Tolosako Epaitegian deklaratu beharko dute asteazkenean, abenduak 13, Arantxa Ariztimuño Gipuzkoako Foru Aldundiko Mendietako zuzendariak eta Felix Asensio erakunde bereko Ingurumen zuzendari ohiak –gaur egun Lan Hidraulikoetako zuzendaria da–, Aralarko Parke... [+]
Eguzki Talde Ekologistak eta Landarlan Ingurumen elkarteak fiskaltzarengana jo zuten duela urtebete, "Intzentsao-Goroskintsu pista proiektuak Aralar Natura Parkearen legediaren hainbat puntu urratzen zituela iritzita". Fiskaltzak uste du “lege hauste... [+]
Landarlan ingurumen elkarteak Aralarko Natur Parkearen Patronatuaren bileran eta Enirio-Aralar Mankomunitateko batzarrean hartutako hainbat erabakiren aurka egin du.
Enirio-Aralar Mankomunitateak Aralarko Parke Naturalean egin asmo dituen pistek arrakala handia sortu dute. 2003. urtetik aurreikusten zen pistaz gain, beste hainbat bide berri eraikitzea dago jomugan orain. Abeltzainek lan duintasuna argudiatzen dute pista horiek eraikitzeko... [+]
Aralarko Parke Naturalean mendi-bideak eraikitzeko proiektua onartu zuen Enirio-Aralar Mankomunitateak pasa den urrian, eta erabakiak eztabaida handia piztu du. Oraingoan Naturkonek, Gipuzkoako talde ekologisten koordinadorak, kontzentraziora deitu ditu herritarrak... [+]