Behi arabarren %20 eta %25 artean kutxatu dira Aiaraldean. Europan ez dago onartuta tratamendurik, eta abeltzainek arriskuan ikusten dute ustiategi askoren etorkizuna, erakundeek neurriak hartu ezean.
Behien gaixotasun hemorragiko epizootikoa kalte handiak eragiten ari da Arabako Aiaraldean. Kasuen gorakada nabarmena izan da: behien %20 eta %25 artean kutsatu dira. Hala ere, abeltzain aiarar batek argitu du horrek ez duela esan nahi behi talde guztien laurdena kutxatu denik, leku batzuetan ez baitago kasurik, eta besteetan, behien erdia kutxatu da, Aiaraldea-k jaso duenez.
Sintomak askotarikoak dira: animalien heriotzak, abortuak, mugikortasun-arazoak eta ugaltzeko gaitasuna galtzea, besteak beste. Eltxoen ziztadek eragiten dute transmisioa, eta klima hotzak hedapena murriztea espero dute datozen hilabeteetan.
Orozkoko haragi ekoizle batek adierazi duenez, Gorbeia aldean egoera ez da “hain larria”, prebentzio-neurriak eta “lan-ikuspegi ez hain intentsiboa” direla eta.
Txertorik ez
Ez dago gaixotasunaren aurkako tratamendu eta txerto eraginkorrik, ordea, eta horrek Aiarako abeltzainengan kezka areagotzen du: “Ez dakigu zer gertatuko den asintomatikoak diren behiekin. Hori guztia larritzeko modukoa da etorkizunari begira”.
Kutsatutako animalia batzuk sakrifikatu beharko dituztela adierazi dute abeltzainek: “Gainera, ugaltzeko gaitasuna galtzen badute, gure ekoizpenak behera egingo du. Bestalde, sendabiderik ez bada agertzen, udazkenean edo udan egoera berean egon gintezke".
Abeltzainek Europan, AEBetan ez bezala, onartutako txertorik ez egotea kritikatu dute, eta erakundeek txertoaren ikerketari “interes berezirik jarri” ez diotela salatu dute.
Irtenbide baten bila
Langileek larrialdi plan bat eta erakundeen laguntza handiagoa eskatu dute. Arabako Foru Aldundiak 300.000 euroko diru-laguntza berezia emango duela iragarri badu ere, abeltzain batzuek uste dute laguntza hori ez dela nahikoa izango, batez ere eskualdean PCRak bezalako diagnostiko-probak egiten ez badira.
Salatu dute gaixotasunaren arazoa aurretik zituzten “zailtasunei” gehitu zaiela, hala nola lehorteari eta sargaien prezioen igoerei, eta horrek “estres” gehigarria sortzen duela haiengan. Ustiategi askoren bideragarritasuna arriskuan ikusten dute: “Erakundeek erabaki behar dute ogibide hau irautea nahi duten edo ez”.
Valle de Odieta etxalde erraldoiaren kontrako ekintza 2021ko martxoan egin zuen Greenpeacek, Nafarroan. Makroetxaldeak 79 txahal gaixotzea leporatzen die ekologistei, orain Greenpeaceren defentsak salaketa ezeztatzen duen albaitaritza-txostena aurkeztu du eta epaiketa atzeratu... [+]
Lehen sektorea bultzatzeko eta indartzeko lanean dihardute Nafarroako Pirinioetan azken urteotan, eta lanketa horren baitan sortu zuten Pirinioetako Mahaia. Diagnostikoa ondu dute azken urteotan, eskualdean lehen sektoreari lotuta dituzten hutsuneak identifikatzeko, eta ondorio... [+]
Emakume bat ikusi zuen Xabier Arriagak Gernikako kafetegi batean kafesnea esne gaingabetuarekin eta gurinezko opil batekin hartzen. Orduan konturatu zen nolako kontraesanetara ohitu nahi gaituen sistema kapitalistak.
Abeltzainek otsoen azken erasoak salatu dituzte igandean ospatutako Amurrioko Artzain Egunean, UAGA Arabako Nekazarien Elkarteak deitutako elkarretaratzean. Iragan astean otsoek Kuartangon hildako zortzi ardiak eraman dituzte Amurriora, erakusteko artaldeak otsoen erasoetatik... [+]
Abeltzaintzan lan egiten dutenek oreka bilatzen dute: animalien bizi kalitatea ahalik eta onena izatea eta ekoizpenaren bideragarritasun ekonomikoa lortzea. Gizakiok munduari muga fisiko ugari jarri dizkiogu “geurea” dena babeste aldera, “geure”... [+]
Ikerketaren zantzuak aintzat hartuta errudunak epaitu eta kalte-ordaina ezarri dezan eskatu diote Nafarroako Gobernuari Sustrai Fundazioak eta Greenpeacek. "Babes bereziko eremu bat kaltetu zuten isurketek", eta hartara, "ingurumen delitu" kontsideratzen... [+]
Nafarroako Gobernuak asteazken honetan onartu du proiektua udalerriz gaindiko eragina duen plan modura (UGEP), eta horren ondorioz, Magnesitas Navarras SAk 25 urtez ustiatu ahal izango du Erdizen ireki nahi duen meatzea.
Bihurgunez beteriko bidearen ostean heldu ginen lautada zabal hartara. Udazkenak eskaintzen dituen orlegiaren tonalitate guztien atzean, teloi lana eginez, Pirinioak zuri-zuri ikusten ziren. Horrelaxe aurkitu genuen Abaurregaina, Euskal Herriko herririk garaiena. Errepidearen... [+]
Josebe Blancok Hausnarrean. Ardiek egin naute artzain liburua kaleratu du ARGIAko Bizi Baratzea sailean. Berau aurkezteko lehen hitzaldia azaroaren 7an Antzuolan emango du, artzaina artaldearekin bizi den Pikunieta baserria kokatuta dagoen udalerrian. Maria Eugenia Irazabalekin... [+]
Irailaren bukaeran sendabelarren inguruko formakuntza berezia egin zuten Azpeitiko Azoka plazan. Azken urteotan sendabelarren inguruko interesa, ezagutza eta horien erabilera handitzen ari badira ere, abeltzaintzan ez da zabalduegi dagoen praktika. Hain zuzen horregatik, lehen... [+]