Antisistema sistematizatua
Zer zentzu dauka kapitalismoaren kontra egiteak, aldi berean enpresa eta galeria handientzat lan egiten bada? Paradoxikoa, ezta? Sentitzen dut Banksy, zugatik eta nigatik, beti gustatu izan zaidalako zure artea.
“Pintadek esan ohi dute paperek isiltzen dutena”. Horrela dio Berri Txarrak talde euskaldunaren kanta batek. Dendaz beteriko kaleetan ezkutatzen dira pintada horiek, ‘graffitiak’. Egunero milaka pertsonek gurutzatzen dituzten kalezuloetan. Hirietako publizitate panel handien ondoan. Probokatzaile, kritiko, ahaikari. Sistemaren aurka egiteko erabiltzen baitira askotan. ‘Underground’ kulturaren adar artistikoa direla esan ohi da. Kultura ofizial eta komertzialetik kanpo kokatzen den mugimendu baten adar artistikoa. Bestalde, luxuzko galerietan saldu egiten dira horietako asko, eta prezio bereziki altuetan.
Adibide argi bat da Banksy grafiti artista anonimoa. Bere lanek kritika gogorra egiten diote politikari, armen erabilerari, gerrari, merkatuari, modari, gizarteari, sistemari. Ez dira oharkabekoak inolaz, eta inorentzat. Egindako obrak oso famatuak dira batez ere bere ideologia eta ideiak konpartitzen dituen jendearen artean. Nolabaiteko erreferente bihurtu da askorentzat. Oihartzun handia izan zuen esaterako umeen esklabutza kritikatzeko egindako lan batek. Irudi hori erabili zuten hainbat pertsonek merkatu eta sistemaren aurka egiteko. Iruditzen zait pertsona horiek ez zekitela aipatutako obra 900.000 eurogatik saldu zela ‘London Film Museum’ deituriko aretoan, bertaratutakoei luxuzko Tattinger Xanpaina zerbitzatzen zitzaien bitartean.
Ez da bakarra, noski. Eta ez da hori saldu duen lan bakarra. Kaleko arte zirenak, herriaren obrak, erosi egin dira asko. Baina ez kaleko jendearengatik, baizik eta prezio altu horiek ordaindu ahal dituzten pertsonengatik. Eskaintzarik onena egin zuenak eraman zituen Banksyren lanak. Eta eskaintzarik onena egin zuenak eraman zuen Banksy bera ere. Salduta, herriaren izenean hitz egiten duen artista hori, sistemari erabat salduta.
Ze zentzu dauka kapitalismoaren kontra egiteak, aldi berean enpresa eta galeria handientzat lan egiten bada? Paradoxikoa, ezta? Sentitzen dut Banksy, zugatik eta nigatik, beti gustatu izan zaidalako zure artea. Baina merkatuaren kontra egiteko marraztutako lan horiek komertzializatzen dituzun bakoitzean, elikatu egiten duzu merkatua bera. Sistema kritikatzeko sortu dituzun obrak, gorroto duzun sistema horren parte bihurtu dituzu.
AMAK
Konpainia: Txalo teatroa.
Sortzailea: Elena Diaz.
Zuzendaritza: Begoña Bilbao.
Aktoreak: Intza Alkain, Tania Fornieles, Oihana Maritorena eta Iraitz Lizarraga.
Noiz: urtarrilaren 10ean.
Non: Itsas Etxea auditoriumean... [+]
DETAILE XUME BAT
Adania Shibli
Itzulpena: Aitor Blanco Leoz
Igela, 2024
----------------------------------------------
Egunotan, Israelgo soldadu batek bideo-joko batean balego bezala droneak erabilita Palestinako ospitaleak, eskolak, errefuxiatu-eremuak bonbardatzen... [+]
Euskal Herriko Gazte Orkestra. Neguko topaketa
Zuzendaria: Iker Sánchez.
Narratzailea: Kepa Errasti.
Egitaraua: Britten eta Beethovenen lanak.
Lekua: Donostiako Victoria Eugenia antzokia.
Eguna: urtarrilaren 2a.
Chulería, joder!
NOIZ: urtarrilaren 5ean.
NON: Bilboko Kafe Antzokian.
----------------------------------------------------
Aretoa betetzen ari dela, antzokiko goiko barandaren atzetik beherantz begira, ni baino gazteagorik topatuko ote dudan jolasten eman ditut... [+]
Iaz egin nuen topo lehen aldiz Ander Zangiturekin, Azpeitiko Dinamoa sormen gunean antolatzen duten Hitzaren Eskolan. Isiltasunaren inguruan aritu ginen, batez ere, hausnarrean. Harrezkeroztik tentu handiagoz erreparatu die haren formei bere ogibidearen mundutik, arkitekturatik... [+]
Beyoncé futbol amerikarreko partida baten atsedenaldian, Houstonen (Texas). Kantari estatubatuarra cowboy jantzirik atera da estadio erdira. Kapela hegaluzeak tapatzen dio burua, zangoak belaunetarainoko bota luzeek. Soineko zuri urriak, berriz, izterrak eta paparra... [+]
Zeresana ematen ari da Rami Younis kazetari eta aktibista palestinarraren LYD animaziozko film-dokumentala. Fikziozkoa da, Israelek inoiz okupatu gabeko Lyd hirian kokatua, zeinean ez den sekula ere britainiarren koloniarik egon, eta juduak eta arabiarrak elkarrekin bizi diren;... [+]
Urte berri goiza Joxe Ansorenak, gure aitona Isidroren anaiak, sortutako biribilketa baten izenburua da, urteberri goizean txistulariek kalez kale jo zezaten asmatua. Doinu horren airean, gaueko kondarrak bilduz joaten ginen, zabor kamioiak bezala. Behin, Sakito mozkor galanta... [+]
81 urterekin zendu da. Bere aita Fernando Aire 'Xalbador' bezalaxe, bertsolaria eta artzaina izan zen Mixel Aire.
Basabürüako ibar eskuineko gazteek lehen maskarada arrakastatsua eman dute igandean, Lakarrin.
.jpg)
17 urteko musika ibilbideari itxiera emango dio Odolaren Mintzoak hilaren 25ean Usurbilen eskainiko duen kontzertuan. Amaiera kontzertuaren inguruan egun osoko egitaraua antolatu dute. Bidelagun izan dituzten herriko taldeek hartuko dute oholtza: Rukula, Ameba, Viafara edota... [+]
Hamahiru urte beteko dira asteartean, hilaren 14an, Jose Luis Alvarez Enparantza Txillardegi hil zela, eta hura gogoan, ekitaldi jendetsua egin dute Antiguako Gaskonia plazan. Urteroko legez, Txillardegiren senideak, lagunak eta euskaltzaleak elkartu dira bertan, Eta non du... [+]
Negua beti gertatu izan zait malenkoniatsu. Leihotik begira eta oroitzeko garaia, besterik ez. Udazkenaren eta udaberriaren tarteko burokrazia saihestezina, paramentu bertikal batean zuriz margotzea ostera gainean nahi dena islatzeko. Ez da nire kontua bakarrik, elurra bustia... [+]