“Oraindik ez digute aitortu egin ziguten kaltea, eta zain gaude”
Santi Brouard eta Josu Muguruza ezker abertzaleko buruzagiak GALek hil zituela hurrenez hurren 36 eta 31 urte igaro direnean, Bilbon omenaldia egin diete Egiari Zor Fundazioak deituta.
Brouarden monolitoa dagoen lekuan abiatu dute omenaldia eta handik Errekalde plazara jo dute. Bertan instituzioetako eta talde politiko ugaritako ordezkariak egon dira, besteak beste, Bilboko Udaleko PSEko ordezkariak. Antolatzaileen izenean hitz egin du Ane Muguruzak, Josu Muguruzaren alabak eta hasieratik adierazi du omenaldi hau ez dela bi militante hauentzat bakarrik, estatuak eragindako biktima guztientzat baizik, “egia itzaletik argira ateratzeko borrokan jarraitzen duten guztiei, hedabideetan espazio txiki bat ere izaten ez duten horiei”.
Gaur egun ofizialki lantzen den oroimen historikoaren kritika zorrotza egin du eta “kontakizun bakarra inposatzeko premia horren azpian estatuaren beraren gabezia demokratikoak daudela” esan du. “Ez da harritzekoa, beraz, Estatu indarkeriaren biktimek kontakizun ofizial horretan lekurik ez izatea”.
“Asko hitz egiten da indarkeriaren errelatoari buruz –jarraitu du Muguruzak–, baina ez da gogoeta egiten historia eta memoria kolektiboa mugatzen duen kontakizun baten indarkeriari buruz, eragindako sufrimendu handiaz mintzatzea ekiditen duena”.
Eremu pertsonalera ere jo du, minduta dagoela esanez: “Pertsonalki, mingarria eta ulertezina zait gerra zikinarekin zerikusia izateagatik zigortutako kargu publikoak izan dituen alderdi bereko kide izanik, buruzagi batek publikoki esatea ‘GALen biktimek ez dutela behar Felipe Gonzálezek gerra zikinean izan zuen papera argitzeko ikerketa-batzorderik’. Minduta eta oraindik zain daudela: “Guztiz onartezina da, gaur egun oraindik aitortu ez izana eragin ziguten kaltea, krimen horien guztien erantzukizun politikoak bere gain hartu ez izana. Zalantzarik gabe, batzuek pendiente dituzten zereginak dira, eta guk zain jarraitzen dugu”.
Egiari Zor Fundazioaren webgunean irakur daiteke Ane Muguruzaren hitzaldi osoa.
Espainiako eta Frantziako Estatuak “nazio askapen mugimendua ito” nahi dutela ohartarazi du Sortuk, eta Santi Brouard eta Josu Muguruza HBko militanteen erailketak estatu biek egiten duten “gerra zikinaren parte direla” adierazi du.
Asteazken honetan beste 93 biktima aitortu ditu estatuaren eta talde parapolizialen biktimen azterketak egiten dituen Balorazio Batzordeak. Baliabide faltagatik, bere lanarekin aurrera jarraitzeko zailtasunak ere aitortu ditu. Egiari Zor Fundazioak ongi baloratu du batzordearen... [+]
Ostiralean egingo dute ekitaldia 12:00etan, Donibane auzoko Martin Azpilikueta kalean. Erail zutenetik Angel Gogoan plataformak behin baino gehiagotan jarri ditu oroigarriak, baina behin eta berriz eraso eta erretiratu izan dituzte. Gobernu taldearen proposamena da oraingoan eta... [+]
Ekitaldian 1969ko gertaera tragikoak gogoratzeaz gain, memoria historikoaren defendatzaileak ere omenduko dituzte.
Memoria osoa ekimenak salatu du biolentziaren biktima izan direnen arteko desberdintasunak bultzatzen ari direla hainbat instituzio, eta norabide hori zuzentzeko deia egin du. Ekimenak estatuen biolentziaren hamabost biktima elkarte biltzen ditu. Urriaren 12an Guardia Zibilak... [+]
Xabier Kalparsoro eta Gurutze Iantzi Espainiako polizien eta guardia zibilen eskuetan hil zituztela 31 urte igaro direnean, Egiari Zor fundazioak ekitaldia egin du Urnietan. Eusko Jaurlaritzari eskatu dio berriz ere ireki dezala epe bat estatuaren biktimak aitortzeko eskaerak... [+]
2008an Fernando Grande Marlaska epailearen aginduz atxilotu zutenean Ibai Azkonak pairatu zituen torturak aitortu ditu Nafarroako Gobernuak. Euskalerria Irratian, pauso honek suposatzen duena azaldu du Azkonak.
Foru Gobernuak aitortu du motibazio politikoko biktimak direla hirurak. Hiru aitortza berri horiekin dagoeneko 36 pertsonari estuaren biktima izatea ofizialki aitortu die gobernuak.
1991n zauritu zuen larri ke pote batekin Espainiako Poliziak Iruñean eta 31 urte ondoren lortu du instituzio publiko baten aitortza biktima gisa. Espainiako Gobernuak ere kalte-ordaina ordaindu behar izan zion, baina ez da kasuagatik poliziarik zigortu.
Jose Miguel Etxeberria Naparra 1980ko ekainaren 11n ikusi zuten azken aldiz Ziburun eta bere heriotzaren nondik norakoak ez dira argitu gaur arte. Lizartzako Igarolabekoa baserrian egin diote oroimen ekitaldia eta desagerpena argitzea eskatu du familiak aurten ere.
Motibazio politikoko lehen hamabi biktimarentzat aitortza eta erreparazio ekitaldia egin da maiatzaren 30ean Iruñeko Baluarte aretoan. Ekitaldia urtero egiteko asmoa agertu du Gobernuak.
Biktimen familiei barkamena eskatu diete ere azken 50 urte hauetan "behar besteko" babesa ez emateagatik. Poeta biktima gisa aitortu duten bezala, Moriko ere hala izatea eskatu du udalak, eta "epe laburrean".
Maiatzaren 30ean eginen dute Estatuaren eta eskuin muturraren indarkeriaren biktimen aitortza ekitaldia, Baluarten. Biktima zehatzei egiten zaien molde honetako lehen ekitaldi publikoa izanen da, eta 2019ko legearen babespean gauzatuko da.
Eskuin muturreko taldeek eta funtzionario publikoek eragindako motibazio politikoko ekintzen biktimen lehen hamabi aitorpenak egin ditu Nafarroako Gobernuak. Beste hirurogei espediente aztertzen ari da.