Andoain, Eibar eta Bergarako udalek auzitara jo dute frankismoko eta trantsizioko krimenengatik
Tortura eta erailketa kasuengatik salaketa bana jarriko dute udal gipuzkoarrek. Beste batzuen artean, Burgosko Prozesuko hiru kondenatu eta Batallon Vasco Español talde armatu parapolizialaren bi biktima dira tortura eta erailketa kasu horietako protagonistak.
Andoaingo Udala izango da salaketa jartzen aurrenekoa: asteazken honetan iritsaraziko dituzte epaitegietara frankismo eta trantsizio garaian Andoaingo herritarren aurka izandako tortura eta hilketa akusazioak. Ostiralean, berriz, Eibar eta Bergarako Udalek izango dute horretarako txanda.
Asteazken honetan egingo den salaketan hamahiru salatzaile aurkeztuko dira epaitegietan, Guardia Zibilaren biktimak tarteko. Xabier Lasa Oroituz Andoaingo oroimen historikorako taldeko kideak Público espainiar hedabideari esandakoaren arabera, Andoaingo Guardia Zibilaren kuartel ohia “Intxaurrondo txiki bat” izan zen.
Oroimen historikorako taldeen garrantzia
Oroimen historikorako taldeak giltzarri izaten ari dira azken urteetan aurrera eramaten ari den borrokan. Estatuaren posizionatze eta errekonozimendu faltaren aurrean etengabe lanean ari dira horrelako taldeak, eta Oroituz edo Goldatu bezalako taldeek haien esker ona adierazi diete salaketetan lanean ari diren udalei eta pertsonei.
Xabier Lasak espero du haiek eginiko txosten landuak fruituak emango dituela: “Hemen 1936ko abuztuaren 16tik 70eko hamarkadaren amaierara izandako giza-eskubideen urraketaren inguruko txostena egin genuen. Torturatu, hildako, zauritu eta errefuxiatuak barnebildu ditugu”.
Udalen azken lana
Udaletako gobernuak aldatu aurretik gaur egungo gobernuek egin duten azkenetariko ekintzak izan dira salaketa hauek. Goldatu oroimen historikorako taldeak prentsa-ohar baten bidez adierazi duenez, "gaur egungo udal-gobernuen azken neurriak dira, berriak sortu arte, eta denboraz justu ibili arren, albiste ontzat jotzen dugu inpunitatearen aurrean instituzioek harturiko inplikazio-maila".
1945ean Neuengammeko nazien kontzentrazio esparruan hil zen Jean Iribarne gamerearraren diru-zorroa berreskuratu eta bere senideei eman diete. Ipar Euskal Herrian gutxienez 350 herritar deportatu zituzten erresistentzian parte hartzeagatik, eta ia erdia ez ziren bizirik atera.
Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.
Fusilamenduak, elektrodoak eta poltsa, hobi komunak, kolpismoa, jazarpena, drogak, Galindo, umiliazioak, gerra zikina, Intxaurrondo, narkotrafikoa, estoldak, hizkuntza inposaketa, Altsasu, inpunitatea… Guardia Zibilaren lorratza iluna da Euskal Herrian, baita Espainiako... [+]
Gogora Institutuak 1936ko Gerrako biktimen inguruan egindako txostenean "erreketeak, falangistak, Kondor Legioko hegazkinlari alemaniar naziak eta faxista italiarrak" ageri direla salatu du Intxorta 1937 elkarteak, eta izen horiek kentzeko eskatu du. Maria Jesus San Jose... [+]
Familiak eskatu bezala, aurten Angel oroitzeko ekitaldia lore-eskaintza txiki bat izan da, Martin Azpilikueta kalean oroitarazten duen plakaren ondoan. 21 urte geroago, Angel jada biktima-estatus ofizialarekin gogoratzen dute.
Bilbo Hari Gorria dinamikarekin ekarriko ditu gurera azken 150 urteetako Bilboko efemerideak Etxebarrieta Memoria Elkarteak. Iker Egiraun kideak xehetasunak eskaini dizkigu.
33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]
1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]
Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuko Memoriaren Nafarroako Institutuak "Maistrak eta maisu errepresaliatuak Nafarroan (1936-1976)" hezkuntza-webgunea aurkeztu du.
ELA, LAB, ESK eta STEILAS sindikatuek eta M3 elkarteak "herrikoia eta sozialki plurala" den memoria eguna "errepresiorik gabe" egitea eskatu dute. Eusko Jaurlaritzari zuzendutako eskaera da, "iaz ez bezala", aurten manifestatzeko eskubidea bermatzeko... [+]
Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]
Donostiako eta Gipuzkoako beste udalerrietako irudiak ikus daitezke unibertsitatearen webgunean.
PSN, EH Bildu eta Geroa Bai talde parlamentarien sinadurarekin aurkeztu da gaur eta onartua izateko babesa izango du.
Lazkaon 1960-70ko hamarkadan galdu ziren inauteriak berreskuratzeko asmotan dabiltzala irakurri dugu azken asteetan. Festa haietatik abiatuta herriko hainbat talde elkartu eta otsailaren 28an plazaratuko dira inauteriak ospatzera. Xehetasun gehiago jakin nahian Oin Arin dantza... [+]
Memoria Demokratikoaren Legea bete eta Lasa eta Zabala bahitu eta torturatu zituzten Donostiako La Cumbre eraikina memoria historikorako gune bihur dezaten exijitu dute Gipuzkoako Batzar Nagusietan. Jauregia 2023an Donostiako Udalari utzi behar zion estatuak, baina prozedura... [+]