Anchoragetik Balira
Alaskako Anchoragetik Indonesiako Balira 11.000 kilometro daude, eta lurrik ukitu gabe egin daitezke zuzen-zuzenean joanda. Hori baino esanguratsuagoa da, ordea, egungo bi potentzia nagusien artean “hesi” bat (“harresia” esatea oker nabarmena izango litzateke; “ur-hesia”, agian...) ezarri behar balitz, hortxe nonbait marraztu beharko genukeela.
Hala ere, AEB eta Txinaren arteko harremanetan, badute konnotazio zehatzagoa Anchoragek eta Balik, ez pentsa.
Iazko martxoaren 18an elkartu ziren Alaskako hiriburuan Anthony Blinken eta Jake Sullivan, AEBko Estatu Idazkaria eta Segurtasun Nazionaleko Aholkularia, hurrenez hurren, alde batetik; eta Yang Jiechi, Txinako Alderdi Komunistaren Politburoko Kanpo-arazoetako arduraduna, eta Wang Yi, Kanpo-Arazoetako ministroa, bestetik.
Agian, biharko egunean, diplomazia-eskoletan (eta itzulpengintzakoetan) ikasgai izango den tren-talka bat izan zen hura... hogeita hamaika eskutik izan behar zituela zirudienak irabazi ez zuena. Bilkuraren jendaurreko atarikoaren transkripzioak berak baino hobeto islatzen dute bideoek Anchoragen gertatu zena. Biden administrazioak Txinarekin izan dituen harreman mikatzen hasiera izan zen.
Orain, ordea, G20ren Baliko gailurrean, Xi Jinping eta Biden beraren arteko zuzeneko solasa lortu nahi dute Estatu Batuek. Zergatia igartzea ere ez da zaila: irudia, ekonomia, fronte gehiegi aldi berean irakinean eduki nahi eza. Txinak ez du baiezkorik eman oraindik, baina arraroa izango litzateke uko egitea.
Bestelako kontua da horrelako aurrez-aurreko batetik zer espero dezakegun. Edo zer espero dezakeen alde bakoitzak. Ezer gutxi edo deus ez, nik uste. Irudiaz harago (eta ez da pagotxa, ez). Zelensky eta Putinen arteko talka posibleari distira kenduko lioke, behintzat.
Eta balizko irudi hori aurreikusten zain jarrita, argi dago Blinken eta Sullivan izango dituela alboan Bidenek. Eta haiek hitz egingo dutela Bidenek berak baino gehiago. Badazpada ere.
Mahaiaren beste aldean nortzuk eta nola esertzen diren izango da kontua. 20. Kongresuan Yang erretiratu eta Wang Yi Politburoko kide bihurtuz gero, argi dago hau egongo dela Xiren alboetako batean. Baina bestean? Oraindik Washingtonen enbaxadorea den Qin Gang-en izena entzuten da udaberrian Wangek libre utz dezakeen Kanpo-arazoetako ministro-posturako. Eta Blinken eta Sullivanentzat ez litzateke albiste atsegina izango.
Adi, nolanahi ere, Xiren maletatxoari. Eta itzultzaileari.
Garai aproposa izaten da urteburua iraganeko lorpenak goraipatzeko eta, are gehiago, etorkizuneko asmo-usteak aldarrikatzeko. Eta halatsu da Txinan ere, alafede. Bide batez, ez da harrigarria abenduko azken orduetan, aurreikusitako planari aurrea hartuz, Xinjiangeko Urumqi-Yuli... [+]
2018ko martxoaren lehena zen, bere lehen agintaldiaren lehen laurdena burututa, Donald Trumpek pentsaera politiko-ekonomikoaren lagin gardenena utzi zigunean: “Merkataritza-gerrak onak dira, eta irabazten errazak”. Orduantxe abian jartzear zituen altzairu eta... [+]
Ipar hemisferioan ikasturtea hastearekin batera izan ohi den albiste-zaparradan argitaratu zen duela astetxo batzuk: aspaldiko urteetan ez bezala, txinatar jatorriko ikasleak (275 milatik gora) ez dira jada ugarienak Estatu Batuetako unibertsitateetako atzerriko ikaslerian;... [+]
Argazkia bai, ala argazkia ez? Oraintxe bertan, ez dago argi Rio de Janeiron hasi berri-berria den G20aren goi bileran argazkia izango ote dugun ala ez. Bertaratu diren agintari gorenen “familia-argazkia”, alegia. Horrelakoetan arauzkoa bihurtu dena: turista... [+]
Mundu mailako inperioaren urbs estatubatuarra –eta haren periferiako lurbira osoa– Donald Trumpen bigarren agintaldirako kontuak ateratzen ahalegintzen ari garenean, tentsioak gorabidean jarraitzen du datozen lau urteetan, zalantzarik gabe, arreta-gune nagusietakoa... [+]
Kontinente zaharrak gerra komertziala plantatu dio Txinari, auto elektrikoen merkatu europarra porrot historiko eta irrigarri izatetik gertu dagoelako. Txinatarren errua omen, kotxe elektriko europarrak bi aldiz garestiago izatea haienekin alderatuta. Min egiten dietena da... [+]
Zeurea ez dela –eta ez duela izan behar– deritzozun herrialde bateko gertakari historikoa izan al daiteke nonbaiteko festa nazionalaren sorburua? Bai, horixe. Gertatu ere gertatzen da Taiwanen: “Hamar Bikoitzean”, alegia, urriaren 10ean ospatzen da... [+]
Kontatu –ezta iradoki ere– ez digutenez, imajinatu egin beharko dugu. Gertatu, halatsu gertatuko zelako, gutxi gora behera.
Tximeleta efektua deituaren bertsio eguneratua ematen du: unibertsitate-mintegi arrunt eta ziztrin samarra baino asko gehiago ez lirudikeenak belarri guztiak tentetu arazi ditu Asia Ekialdean, bereziki Japonian. Baita gugandik gertuago ere.
Azkenean, odolik isuri gabe amaitu da apirilaz geroztik Sabina/Xianbin/Escoda atoloiaren urmaelean, Spratley uhartediaren ekialdean, BRP Teresa Magbanua, Filipinen kosta-zaintzako ontziaren aingura-aldi luze bezain atezua. Irailaren 15ean, igandez, aingura jaso eta porturantz... [+]
Txina Hegoaldeko Itsasoan gaiztotzen ari da gatazka Filipinak eta Txinaren artean. Nabari du oraintsu arte Second Thomas Shoal/Ren’ai Jiao/Ayungin uharrian nahita hondoa jota datzan Sierra Madre filipinar gerraontziaren hondakinen inguruko tirabira batere konpondu gabe,... [+]
Iazko urtarril-otsailean izan genuen Hego Euskal Herrian bisitari, egundoko propagandaz girotuta baina aparteko arrakastarik gabe, Shen Yun izeneko antolakundearen “Txina komunismoaren aurretik” ikuskizuna. Agian neuk ere esan behar nuen zerbait orduan, haren... [+]
Hamas, Fatah, Palestina Askatzeko Herri Frontea, Palestinako Jihad Islamikoa eta beste hamar taldek hitzarmena sinatu dute, genozidioa amaitu ostean “Palestinako lurralde guztien” gaineko agintea izateko. “Okupazioaren aurka borrokatzeko” eskubidea dutela... [+]
Munduko erakunde militar suntsitzaileenak 75 urte bete ditu, eta eztei horiek behar bezala ospatzeko, esan du bere kideek gehiago gastatu beharko dutela armetan. Gainera, urtemugaren goi bileran beste potentzien kontrako gerra hauspotu du NATOk, Txinaren eta Errusiaren kontrako... [+]
Urtebeteko atzerapenarekin hasi da Pekinen 2022an egindako Alderdi Komunistaren XX. Kongresutik datorren Komite Zentralaren III. Osoko Bilkura.