Amiantoaren biktimentzako funtsa: azken geltokia Espainiako Senatuan
Espainiako Kongresuan aho batez onartua izan eta gero, Senatura iritsi da amiantoaren biktimei kalte-ordainak emateko funtsaren lege-proposamena. ASVIAMIE amiantoaren biktimen elkarteak azaldu duenez, %90ak ez daki indemnizazio horiek jaso ditzakeenik.
Azken urratsa eman du amiantoaren biktimak konpentsatzeko funtsak, Espainiako Senatura iritsita. Pasa den uztailean Espainiako Kongresuko Lan Batzordeak aho batez onartu zuen lege proposamena, Eusko Legebiltzarreko ekimen batetik abiatuta, eta EH Bilduk Pedro Sánchezen exekutiboarekin iaz Estatu aurrekontuen inguruan hitzartutakoaren ondorioz egin du aurrera funtsak, 25 milioi euro bideratuko baiditu horretara Espainiako Gobernuak.
Amiantoak sorturiko asbestosiak edo mesoteliomak eta bestelako gaitzak, langileek mineralarekin harremana izan eta urte askotara sortzen dira, kasu askotan 30 edo 40 urtera. Amiantoa aspaldi debekatu zen arren, industrian material hori erruz erabiltzearen ondorioak orain ari gara ikusten. Baina biktimek askotan ez dakite nora jo, enpresa jadanik itxita dagoelako, edo prozesu judizial luze eta jasangaitz batean sartzen dira. Horren testigantza eman zigun ARGIAn Otsanda Tolosak, amiantoarekin hildako Celestino Tolosaren alabak.
Kalte-ordainak emateko funts honek, babesgabetasun horrekin amaitu nahi du nolabait. Hala ere, ASVIAMIE amiantoaren biktimen elkarteak azaldu duenez biktimen %90ak oraindik ez daki indemnizazioa jaso dezakeenik ere.
Milaka hildako hiru hamarkadatan
Gizarte Segurantzari kasu eginez, amiantoari loturiko gaixotasun profesionalen ondorioz hildakoak 1.485 izan dira Espainiako Estatuan 2007 eta 2018 artean. Baina ASVIAMIEko Jon Garcíak Ser irrati kateari emandako datuen arabera, azken hogei urteetan 7.800dik gora izan dira hildakoak –horietatik 730 Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, elkarteko ordezkariak zehaztu duenez–.
Ekimen horrek ezin du izan amiantoa kaltegarria zela jakin arren material hori inongo babes neurririk hartu gabe erabiltzen jarraitu zuten enpresei erantzukizuna kentzeko ihesbide bat
Beste ikerketa batzuek panorama ilunagoa margotu dute. Paco Puche ikerlari eta ingurumenean adituak, adibidez, duela urte batzuk iragarri zuen Espainiako Estatuan 75.000 lagun hilko direla amiantoaren ondorioz, eta hamarkada latzenak 2010, 2020 eta 2030ekoak izango direla. Euskal Herrian, amiantoarekin harreman zuzena izan duten 25.000 lagunetik herena behar baino lehenago hilko da, honen arabera.
Baina are zailagoa da beste hainbat biktima antzematea, esaterako langileen arropak urtetan garbitu eta amiantoak kutsatuta isilean hil diren emakumeen kasuak. Horiek ere aintzat hartuko ditu Madrilen onartu den lege proposamenak.
Funtsa Espainiako Gizarte Segurantzaren Institutu Nazionalak kudeatuko du, eta aurrekontuetara bideraturiko diru-kopuruaz gain, beste ekarpen batzuk izango ditu, enpresei ezarritako zigorrenak kasu.
Izan ere, ekimen horrek ezin du izan amiantoa kaltegarria zela jakin arren material hori inongo babes neurririk hartu gabe erabiltzen jarraitu zuten enpresei erantzukizuna kentzeko ihesbide bat. Otsanda Tolosak azaldu zigun moduan, zigor judizialez gain, enpresaren "aitortza morala" ere beharrezkoa baita.
EAEko biztanleen %23,9k osasun asegurua zeukan kontratatuta 2023an, Eustaten datuen arabera. 2021eko datuekin alderatuta, %4,1 gehiagok. Batez ere traumatologia, oftalmologia, ginekologia eta dermatologia kontsultak egin ziren. Aseguruen %61,3 enpresentzakoak edo bestelako... [+]
Iazko Gabonetan, hamabi ordurainoko itxaronaldiak izan ziren. Urtean 180 egunetan ezartzen ditu nolabaiteko murrizketak Osakidetzak.
.jpg)
Blanca Ester Díaz Pulido epaileak Osakidetzako 2018ko oposizioen filtrazioen inguruko ikerketari amaiera eman dio, sei urte eta erdi igaro ondoren. Akusatu guztiak absolbitu dituzte, 22 guztira, nahiz eta bi kasu behin-behingoz artxibatu dituzten.
Osasun Legea aldatzea beharrezkoa dela adierazi du Nafarroako Osasun kontseilariak, hala nola Osasunbidea enpresa-erakunde publiko bihurtzea, bestela “luze gabe sistemak porrot” egingo duela argudiatuta. Sindikatuak ez daude formula horrekin ados.
Kutsatze gutxiago egon ez dadin diagnostiko horiek lehenago egitea zein garrantzitsua den azpimarratu du Nafarroako Osasun zuzendari nagusiak. “Osasun-sistemara heltzeko zailtasun handiagoak dituztenengan” jarri du fokua aurtengo hiesaren Eguneko kanpainak.Nafarroak... [+]
Atun latatan aurkitu diren merkurio kopuruekin asaldatuta dabiltza herritarrak. Bloom erakundeak Europan egindako ikerketa baten arabera, Carrefour, Intermarché, Mercadona, Aldi... supermerkatu guztiek merkaturatzen dute atuna kutsaturik. Arrantza industrialak berehala... [+]
Haurdunaldiaren zazpigarren hilabetean hil zen Aduna, Amets Etxeberriaren alaba. Halakoetan, erru sentimendua da bizkar gainean emakume askok hartzen duen zama, dolua ere oztopatzen duena. Profesionalengandik jasotzen duzun tratua funtsezkoa dela dio Etxeberriak, horri aurre... [+]
Hego Euskal Herriko gazteen osasun mentalaren egoera “kezkagarria” da, Gurea Geroa atari digitalak egindako txosten batek agerian utzi duenez. Inkestaren arabera, gazteen erdiek ondoez emozionala pairatzen dute, eta hamarretik seik pentsamendu suizidak izan dituzte... [+]
Petronorreko langileek borrokarako eguna izan dute osteguna. Enpresa batzordeak deituta, lanuztea egin dute eta Barakaldoko BECen elkarretaratu dira, konpainia urteko batzarra egiten ari zen tokian. Salatu dute diru publikoa jaso arren "enplegua suntsitu" besterik ez... [+]
Azala ez da azaleko gaia, kanpoarekiko muga eta gure buruaren babesa baizik. Ordea, kosmetiko industrialak erabiliz gero, toxiko kimikoak barneratzen ditu gure gorputzak azaletik, eta dutxako zulotik behera joaten direnean, ura eta Lurra ere kutsatzen ditugu egunero. Eredu... [+]
Kexak eta esker onak paretsu mantendu dira, baina erreklamazioetan bada aldea. Esaterako, aurtengo ekaina iazkoarekin alderatuta, ia %30 igo dira erreklamazioak.
Sexologian eta zoru pelbikoan aditua den Juncal Alzugaray Zurimendi fisioak zenbait gako eman ditu klimaterioa eta menopausia hobeto ulertzeko.