Amiantoaren biktimentzako funtsa: azken geltokia Espainiako Senatuan
Espainiako Kongresuan aho batez onartua izan eta gero, Senatura iritsi da amiantoaren biktimei kalte-ordainak emateko funtsaren lege-proposamena. ASVIAMIE amiantoaren biktimen elkarteak azaldu duenez, %90ak ez daki indemnizazio horiek jaso ditzakeenik.
Azken urratsa eman du amiantoaren biktimak konpentsatzeko funtsak, Espainiako Senatura iritsita. Pasa den uztailean Espainiako Kongresuko Lan Batzordeak aho batez onartu zuen lege proposamena, Eusko Legebiltzarreko ekimen batetik abiatuta, eta EH Bilduk Pedro Sánchezen exekutiboarekin iaz Estatu aurrekontuen inguruan hitzartutakoaren ondorioz egin du aurrera funtsak, 25 milioi euro bideratuko baiditu horretara Espainiako Gobernuak.
Amiantoak sorturiko asbestosiak edo mesoteliomak eta bestelako gaitzak, langileek mineralarekin harremana izan eta urte askotara sortzen dira, kasu askotan 30 edo 40 urtera. Amiantoa aspaldi debekatu zen arren, industrian material hori erruz erabiltzearen ondorioak orain ari gara ikusten. Baina biktimek askotan ez dakite nora jo, enpresa jadanik itxita dagoelako, edo prozesu judizial luze eta jasangaitz batean sartzen dira. Horren testigantza eman zigun ARGIAn Otsanda Tolosak, amiantoarekin hildako Celestino Tolosaren alabak.
Kalte-ordainak emateko funts honek, babesgabetasun horrekin amaitu nahi du nolabait. Hala ere, ASVIAMIE amiantoaren biktimen elkarteak azaldu duenez biktimen %90ak oraindik ez daki indemnizazioa jaso dezakeenik ere.
Milaka hildako hiru hamarkadatan
Gizarte Segurantzari kasu eginez, amiantoari loturiko gaixotasun profesionalen ondorioz hildakoak 1.485 izan dira Espainiako Estatuan 2007 eta 2018 artean. Baina ASVIAMIEko Jon Garcíak Ser irrati kateari emandako datuen arabera, azken hogei urteetan 7.800dik gora izan dira hildakoak –horietatik 730 Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, elkarteko ordezkariak zehaztu duenez–.
Ekimen horrek ezin du izan amiantoa kaltegarria zela jakin arren material hori inongo babes neurririk hartu gabe erabiltzen jarraitu zuten enpresei erantzukizuna kentzeko ihesbide bat
Beste ikerketa batzuek panorama ilunagoa margotu dute. Paco Puche ikerlari eta ingurumenean adituak, adibidez, duela urte batzuk iragarri zuen Espainiako Estatuan 75.000 lagun hilko direla amiantoaren ondorioz, eta hamarkada latzenak 2010, 2020 eta 2030ekoak izango direla. Euskal Herrian, amiantoarekin harreman zuzena izan duten 25.000 lagunetik herena behar baino lehenago hilko da, honen arabera.
Baina are zailagoa da beste hainbat biktima antzematea, esaterako langileen arropak urtetan garbitu eta amiantoak kutsatuta isilean hil diren emakumeen kasuak. Horiek ere aintzat hartuko ditu Madrilen onartu den lege proposamenak.
Funtsa Espainiako Gizarte Segurantzaren Institutu Nazionalak kudeatuko du, eta aurrekontuetara bideraturiko diru-kopuruaz gain, beste ekarpen batzuk izango ditu, enpresei ezarritako zigorrenak kasu.
Izan ere, ekimen horrek ezin du izan amiantoa kaltegarria zela jakin arren material hori inongo babes neurririk hartu gabe erabiltzen jarraitu zuten enpresei erantzukizuna kentzeko ihesbide bat. Otsanda Tolosak azaldu zigun moduan, zigor judizialez gain, enpresaren "aitortza morala" ere beharrezkoa baita.
Udaberri aurreratua ate joka dabilkigu batean eta bestean, tximeletak eta loreak indarrean dabiltza. Ez dakit onerako edo txarrerako, gure etxean otsailean tximeleta artaldean ikustea baino otsoa ikustea hobea zela esaten baitzen.
Gazteagotan baino lotsa handiagoa dauka, baina horrek ez dio saltsa askotan ibiltzeko gogoa kentzen Leire Zabalza Santestebani (Iruñea, 1990). Beste gauza askoren artean, Motxila 21 musika taldeko kidea da. Nabarmendu du musika gauza asko aldarrikatzeko bide izan... [+]
Miopia gero eta gehiago eta gero eta lehenago ari da garatzen, eta horren arriskua da dioptriak gehitzen joatea eta helduaroan begiari lotutako hainbat gaitz izateko aukerak dezente handitzea. “Eguzki-argia jasotzea inportantea da, eta denbora asko ez igarotzea oso gertu... [+]
Julen Linazaroso Macsonrisas-eko kideak azaldu duenez, sari-bolek, harrapakin-kutxek eta enparauek bideojokoetan ordu gehiago jokatzea dute helburu. 35 eta 64 urteko pertsonen artean bideojokoen erabilerak gora egin du 2023tik 2024ra, Ipsosek emandako datuen arabera.
Ostegunean egoera hori ikertzeko eta zuzentzeko eskatu dio EH Bilduk Nafarroako Gobernuari legebiltzarreko osoko bilkuran. UPNk eta PPk bat egin dute eskaerarekin, eta Osasun Departamentuak urtebete du ikerketa gauzatzeko.
Alberto Martínez Jaurlaritzarne osasun aholkulariak jakinarazi du erabakia, Gasteizeko Legebiltzarrean. Langile guztiak subrogatuko dituztela ere esan du.
Future Game proiektuak EAEko gazteen osasun mentalaren inguruko ikerketa egin du. 18-35 urteko gazteen %87,7ak osasun mentaleko tratamenduak osasun publikoak bere gain hartu beharko lituzkeela pentsatzen du; %64,5ak osasun mentalaz hitz egitean haien iritzia kontuan hartzen ez... [+]
Amparo Viñualesek, Erronkariko alkateak, salatu du Erronkariko, Burgiko, Gardeko eta Bidankozeko kontsultategiek arreta txikitu beharko dutenez prebentzioan eragingo duela.
Erretzailea ez izan arren tabakoaren kea jarraikortasunez irensteak ekar ditzaken osasun arazoak ikertu ditu Bartzelonako Osasun Globaleko Institutuak, eta frogatu du arrasto arriskutsuak uzten dituela haurren DNAn.
Bost hilabete pasatxo beteko ditu Eusko Jaurlaritzak martxan jarritako Euskadiko Osasun Itunaren Mahaiak, eta martxorako bukatuta nahi zuten eztabaida prozesuaren helmuga bileraz bilera urruntzen doa. Ezarritako metodologiak, mahaira deitutako erakundeen zerrendak, kanpoan... [+]
Aktibisten ezinegonak bildu, eta horiek kolektiboki lantzeko gida bat sortu dute zenbait aktibistek. Besteak beste, estresa, beldurra, frustrazioa eta nekea landu dituzte.
Milaka pertsona kalera atera dira larunbatean, Eusko Jaurlaritzari eta Osasun Sailari "konponbide errealak" eskatzeko, Osakidetzaren arazo estrukturalak konpon ditzaten.
Prozesu onkologikoetarako tresnak lantzen ditu Paula Barrio yoga onkologikoko irakasleak: “Gorputzarekin eta lesionatutako zonaldearekin konektatzen dugu”.