Amiantoaren biktimentzako funtsa: azken geltokia Espainiako Senatuan
Espainiako Kongresuan aho batez onartua izan eta gero, Senatura iritsi da amiantoaren biktimei kalte-ordainak emateko funtsaren lege-proposamena. ASVIAMIE amiantoaren biktimen elkarteak azaldu duenez, %90ak ez daki indemnizazio horiek jaso ditzakeenik.
Azken urratsa eman du amiantoaren biktimak konpentsatzeko funtsak, Espainiako Senatura iritsita. Pasa den uztailean Espainiako Kongresuko Lan Batzordeak aho batez onartu zuen lege proposamena, Eusko Legebiltzarreko ekimen batetik abiatuta, eta EH Bilduk Pedro Sánchezen exekutiboarekin iaz Estatu aurrekontuen inguruan hitzartutakoaren ondorioz egin du aurrera funtsak, 25 milioi euro bideratuko baiditu horretara Espainiako Gobernuak.
Amiantoak sorturiko asbestosiak edo mesoteliomak eta bestelako gaitzak, langileek mineralarekin harremana izan eta urte askotara sortzen dira, kasu askotan 30 edo 40 urtera. Amiantoa aspaldi debekatu zen arren, industrian material hori erruz erabiltzearen ondorioak orain ari gara ikusten. Baina biktimek askotan ez dakite nora jo, enpresa jadanik itxita dagoelako, edo prozesu judizial luze eta jasangaitz batean sartzen dira. Horren testigantza eman zigun ARGIAn Otsanda Tolosak, amiantoarekin hildako Celestino Tolosaren alabak.
Kalte-ordainak emateko funts honek, babesgabetasun horrekin amaitu nahi du nolabait. Hala ere, ASVIAMIE amiantoaren biktimen elkarteak azaldu duenez biktimen %90ak oraindik ez daki indemnizazioa jaso dezakeenik ere.
Milaka hildako hiru hamarkadatan
Gizarte Segurantzari kasu eginez, amiantoari loturiko gaixotasun profesionalen ondorioz hildakoak 1.485 izan dira Espainiako Estatuan 2007 eta 2018 artean. Baina ASVIAMIEko Jon Garcíak Ser irrati kateari emandako datuen arabera, azken hogei urteetan 7.800dik gora izan dira hildakoak –horietatik 730 Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, elkarteko ordezkariak zehaztu duenez–.
Ekimen horrek ezin du izan amiantoa kaltegarria zela jakin arren material hori inongo babes neurririk hartu gabe erabiltzen jarraitu zuten enpresei erantzukizuna kentzeko ihesbide bat
Beste ikerketa batzuek panorama ilunagoa margotu dute. Paco Puche ikerlari eta ingurumenean adituak, adibidez, duela urte batzuk iragarri zuen Espainiako Estatuan 75.000 lagun hilko direla amiantoaren ondorioz, eta hamarkada latzenak 2010, 2020 eta 2030ekoak izango direla. Euskal Herrian, amiantoarekin harreman zuzena izan duten 25.000 lagunetik herena behar baino lehenago hilko da, honen arabera.
Baina are zailagoa da beste hainbat biktima antzematea, esaterako langileen arropak urtetan garbitu eta amiantoak kutsatuta isilean hil diren emakumeen kasuak. Horiek ere aintzat hartuko ditu Madrilen onartu den lege proposamenak.
Funtsa Espainiako Gizarte Segurantzaren Institutu Nazionalak kudeatuko du, eta aurrekontuetara bideraturiko diru-kopuruaz gain, beste ekarpen batzuk izango ditu, enpresei ezarritako zigorrenak kasu.
Izan ere, ekimen horrek ezin du izan amiantoa kaltegarria zela jakin arren material hori inongo babes neurririk hartu gabe erabiltzen jarraitu zuten enpresei erantzukizuna kentzeko ihesbide bat. Otsanda Tolosak azaldu zigun moduan, zigor judizialez gain, enpresaren "aitortza morala" ere beharrezkoa baita.
.jpg)
Osasun Publikoaren Aldeko Herri Plataformak (OPA) manifestazioak deitu ditu otsailaren 1erako. Mobilizatzeko deia egin dute osasunaren pribatizazioari aurre egiteko, lehen arreta indartzeko, osasun arloko langileen baldintzak hobetzeko, prekaritateari aurre egiteko eta kudeaketa... [+]
Bi erizainetatik batek lanean eraso sexistak jasaten dituela azalerazi du Erizainen Ordenak joan den urte bukaeran egin ikerketak. 21.000 erizainek ihardetsi dute, sektore pribatu, publiko eta liberaletik. Hauetan 2.500 gizonak dira.
Dibertsitate genetikoaren ikuspegitik inoizko metaanalisi zabalena egin dute, depresioaren arriskuarekin lotutako geneak identifikatzeko. Horri esker, aurrez ezagutzen ez zituzten 700 aldaera eta 300 gene inguru aurkitu dituzte.
Urte berriaren hasieran asmo berritu egiten gara dirudienez, eta egin beharreko zereginen zerrendak egiten ditugu gutako batzuk. Egiteko horien artean irakurtzeko ditudan liburuen zerrenda izaten da bat, gero eta zerrenda gizenagoa. Zuetako ez gutxik zer irakurtzen dudan galdetu... [+]
.jpg)
Hauek izan ziren nire azken hitzak zure lo arnas sakonean eskutik helduta ginela joan zinenean. Aparteko minik gabe, xume, duin, geratu zen betiko zure bihotza. Zuk nahi eta eskatu bezala. Guk nahi eta errespetatu bezala.
Jada hilabete, neguaren atarian, gaurik luzeenak diren... [+]
.jpg)
Sánchez, 2019tik 2024ra Plangintza, Antolamendu eta Ebaluazio Sanitarioko zuzendaria izan zena, azaroan hasi zen Mutualia enpresako mediku-zuzendari gisa. 2024ko udan kargua utzi eta hiru hilabete eskasera egin zuen jauzia enpresa pribatura, Jaurlaritzaren oniritziarekin.
Garbiñe Elizegi baztandarra erizaina da. Abenduan, Zeelanda Berrian egin duten Osasun Ekitaterako Erizaintza Indigenari buruzko Ikerketa izenburuko bilkuran hartu du parte. Bere tesia aurkeztu du: Euskal emakumeek eta genero ez-normatiboek Euskal Herrian osasungintzan... [+]
Vithas San José klinikak fitxatu du Jaurlaritzako Osasun sailburu ohia, kargu publikoa utzi eta urte eta erdira.
Arazo mentalak dituztenen kopurua haziz doa, oraindik ere estigma sozial handia dute atzean eta, horri aurre egiteko, buruko nahasmenduren bat dutenak lan mundura bideratzen saiatzen da Elkarkide, Nafarroako Parlamentuan azaldu duenez. Lan horretan jarraitzeko laguntza eskatu du.
Dezibelio eta argiztapen muturrekoak ohiko diren makro-ikuskizunen eta makro-estimuluen garaiotan, autismodun haurren bueltako elkarteek aspalditik egindako eskaera zabaltzen ari da pixkanaka, baita Errege Magoen desfileetan ere: ez musika, ez argiztapen, ez abiadura... [+]
EAEko biztanleen %23,9k osasun asegurua zeukan kontratatuta 2023an, Eustaten datuen arabera. 2021eko datuekin alderatuta, %4,1 gehiagok. Batez ere traumatologia, oftalmologia, ginekologia eta dermatologia kontsultak egin ziren. Aseguruen %61,3 enpresentzakoak edo bestelako... [+]
Iazko Gabonetan, hamabi ordurainoko itxaronaldiak izan ziren. Urtean 180 egunetan ezartzen ditu nolabaiteko murrizketak Osakidetzak.