Amazonian, urtebetean, lursail soiltzea %85 areagotu da
2020an, 2019an jasandako kalteak baino larriagoak izateko arriskuan dago oihana. Duela bi urteko indizearekin alderatuta, %85 areagotu zen iaz deforestazio prozesua. Hainbat erakundek Brasilgo presidente Jair Bolsonaroren administrazioa susmagarri nagusitzat dute.
Bolsonarok errepublikako presidente kargua hartu zuen lehen urtea hondamendia izan zen Amazoniarentzat, planetako birika berde nagusiarentzat. Brasilgo Espazio Ikerketarako Institutu Nazionalaren Denbora Errealeko Deforestazioa detektatzeko Sistemak (INPE, brasildar siglen arabera) 2020. urtearen hasieran argitaratu zuenez, "baso-soiltzearen ohartarazpenak" zituen eremua 9.166 kilometro koadrora heltzen zen, eta 2018an, berriz, 4.946 kilometro koadrora, hau da, %85eko igoera. Joan den hamarkadan suntsitu dira gehien oihanak. Aurreikuspenen arabera, 2020. urtea okerragoa izan liteke egungo suteek erritmo berari eusten badiote.
El Salto hedabideak dioenez, abuztuko lehen hamar egunetan soilik, 10.136 sute detektatu ziren Brasilgo Amazonia osoan, %17ko igoera sasoi horretan iaz izan zenarekin alderatuta, eta zifrarik altuena, berriz, azken hamarkadako bilakaerari erreparatuta.
Human Rights Watchek (HRW) abuztuaren 26an eman zuen egoeraren berri, eta txosten bat argitaratu zuen, aurtengo suteak okerragoak izan daitezkeela salatzeko. Izan ere, Klima Aldaketari buruzko Politika Nazionalak izaera loteslea duen arren, Brasilgo Gobernuak urteko baso-soiltze orokorraren tasa 3.925 kilometro karratura murrizteko konpromisoa hartu zuen, baina apirilean suntsitutako eremu berriak 4.509 km koadro ziren. Gainera, iazko uztailarekin alderatuta, sute gehiago atzeman zituzten, %28 gehiago, zehazki.
Bolsonaro efektua
Komunitate zientifikoak zein mugimendu ekologistak Bolsonaroren eragina nabarmendu dute hondamendiaren atzean. Amazoniako ustiapen-planetan eskuduntzak eta baliabideak kendu zizkien administrazio publikoei, hala nola Brasilgo Ingurumenaren eta Baliabide Natural Berriztagarrien Institutuari (IBAMA), Ingurumen Ministerioari lotua dagoena eta Ingurumen Politika Nazionala aurrera eramateaz arduratzen dena.
Harraparitza
Global Rural aldizkariak ohartarazi zuenez, 2019ko abuztuaren 7an, “Suaren Eguna” deiturikoa baino hiru egun lehenago, sute masiboak hasi ziren Novo Pogresso eskualdean. Pará estatuan, 70 pertsonako talde bat whatsapp bidez koordinatu zen, BR-163 errepidearen ertzei su emateko. Talde horren barruan lurjabeak, landa-ekoizleak, merkatariak eta sindikalistak zeuden. Ingurumen Ministerioan informazio horren berri eman zen arren, ez zuten neurririk hartu. Antza denez, aurten ere arazo bera izan da. Ikertzaileek eta ingurumenaren alorrekoek salatu dutenez, eskualdean suak debekatzeko eta militarrak zelatan jartzeko 120 eguneko luzamendua izan arren, "eraginkortasun urriko neurria” izan dela dio HRWk. "Amazoniako oihaneko suteak ez dira modu naturalean gertatzen", salatu du gobernuz kanpoko erakundeak. "Baso-soiltzearen ondoren, nahita eragindako suteak gertatzen dira, lurrak garbitzeko eta nekazaritza, abeltzaintza eta higiezinen espekulazioari bide emateko, askotan legez kanpo. Sute gehiago izaten dira abuztuan edo irailean".
Ekoizpen kontua
Uztailean Science aldizkarian argitaratutako Las Manzanas podridas del agronegocio brasildar ikerketak aditzera ematen zuenez, soja esportazioen %20 inguru eta Hego Amerikako behi haragiaren esportazioen %17 Amazonian baso-soiltzearen legez kanpoko jarduera duten eremuetatik datoz. Ikertzaileek "Brasilgo Basoen Kodeari eta sojaren luzamendu akordioari aurre eginez" baso-soiltzea bultzatu izana leporatu zioten Bolsonarori, aleak ekoizteko basoak moztea debekatzen duen araua urratzea, hain zuzen ere.
Europar Batasunak abuztuan onartutako araudi baten arabera, 2030erako degradaturiko eremuen %20 lehengo egoerara itzularazi behar da. Hori dela-eta, hainbat eragilek Jaurlaritza, natura leheneratu orain dokumentua sortu dute, eta asteazken honetan aurkeztu dute publikoki... [+]
Lurraren Altxamenduak mugimenduak eman du “aurreko asteetan” buruturiko ekintzaren berri. Zuhaitz landaketaren eredu industriala krisi ekosozialaren eragile garrantzitsua dela salatu du mugimenduak, naturaren eta langileen esplotazioan oinarritzen delako eta lurra... [+]
Ingurumenaren zaintza eta kontserbaziorako Nazio Batuen Elkarteko programak egindako txosten baten arabera, urtero 10 milioi hektarea baso suntsitzen da munduan, Portugal edo Islandiaren tamainakoa. Deforestazioak munduko gas-isurien %25 dakarrela ohartarazi du erakundeak.
Mario Corral, Peru (Gasteiz, 1968) Uhandre Amurrioko Baso Biziak plataformako kidea da, beste hainbat auzokiderekin batera. Kezkaz bizi dute eukaliptoaren hedapen masiboa.
Uda hau, azkeneko 5 urteetako datuekin konparatuz gero, bigarrena da esku-hartze kopuruari dagokionez. Hurrenez hurren, 2016an 580 sute itzali baitzituzten Nafarroan, 2017an 439, 2018an 357 eta 2019an 461.
Historia modernoan fauna basatiaren aurka jazo den “hondamendi handienetariko bat” izan dela diote zientzilariek.
Brasil da Hego Amerikan koronabirusaren izurritea gehien pairatu duen herrialdea, 1.328 hildako eta 23.430 kutsaturekin. Biztanleen osasunari soilik ez, naturari ere egin dio kalte birusak; izan ere, iazko garai berarekin alderatuz %50 hazi da Amazoniaren deforestazioa,... [+]
Australian 2019ko amaieran hasitako suteak kontrolpean daude, batzuek piztuta jarraitzen duten arren. Beste gai batzuek hartu dituzte informatiboetako lehen postuak. Suteen eragina, ordea, handia izan da eta urtetan nabarituko da.
1944ko azaroaren 12an Tirpitz ontzi alemaniarra bonbardatu eta hondoratu zuten britainiarrek Norvegiako fiordoetan, argazkian ikusten den moduan.
André Vltchek kazetaria, ARGIAren irakurleak azaroko LARRUN gehigarrian –Gerrako ekologia– ezagutu duena, Borneo uhartean ari da filmatzen munduko txikiziorik handienetako baten kronika izango den dokumentala. Duela gutxi arte bioaniztasunaren paradisu... [+]