Amazoniako indigenen lurrak deforestatzaileen esku utzi ditzakeen legea onartu du Brasilgo Kongresuak
Amazoniako lurrak demarkatu eta indigenenak direla aitortzeko muga gehiago jarriko dituen legea onartu du Brasilgo Kongresuak. Luiz Inácio Lula da Silvaren gobernuak legea kritikatu du eta "araututako genozidio" bat dela esan du. Indigenek hainbat egun daramate protestan, eta errepide nagusiak moztu dituzte.
Brasilen, 1988ko urriko Konstituzioa onartu baino geroago okupaturiko lurrak ez dituzte aitortuko indigenen lur bezala. Hala erabaki du astearte honetan Brasilgo Parlamentuak 283 boto alde eta 155 kontra izan dituen lege proiektua onartuta.
Hemendik aurrera, jatorrizko herri indigenek frogatu beharko dute 1988. urtea baino lehen lur horiek etengabe okupatu zituztela eta jarduera produktiboentzako erabiltzen zituztela, erreserba bezala demarkatu ahal izateko.
Eragin handiko neurria da, betidanik indigenenak izan diren Amazoniako lurrak demarkatu eta aitortzeko muga handia ezartzen baitu legeak. 1980ko hamarkadan herri indigena ugari euren lurretatik bota zituzten diktadura militarraren ondorioz, eta beraz, 1988an askok oraindik ezin izan zuten euren jatorriko lurretara itzuli. Ezin dute halakorik frogatu.
Legeak lur horiei babesa kendu eta, meatzaritza enpresei eta deforestazioa egiten ari diren egurgileei ateak irekiko lizkieke. Célia Xakiriabá Brasilgo Kongresuan ordezkari den indigena bakarrenetakoak gogor kritikatu du erabakia: "Eraso etengabeen gainetik, herri honetako lur indigenek bizirik mantendu dituzte basoak eta biomasa", azaldu du legearen kontrako sinadura bilketa eskatzeko ohar batean.
Brasilgo Gobernuak ere neurria kritikatu du. Lula da Silvaren gobernua kontra azaldu da eta Herri Indigenen Ministerioak "araututako genozidioa" dela esan du.
Indigenak protestan
Asteartean guarani talde batek Sao Pauloko errepide nagusienetako bat moztu du legearen kontra protesta egiteko. Telesur telebista kateak, tokiko hedabideak iturri gisa aipatuta, esan du Jaragua herri guaraniko herritarrak manifestatu direla Bandeirantes errepidean, eta Poliziak negarra eragiteko gasa erabili duela haien kontra.
? PL490 NÃO
Vídeo da violenta ação da PM-SP, hoje (30.05), contra o protesto dos Guarani, na Rodovia dos Bandeirantes (SP), contra o PL 490.
No vídeo, a PM lança gás lacrimogêneo e balas de borracha contra os indígenas. O protesto era pacífico.
Via @Karibuxi pic.twitter.com/sPtuPaZ0ok
— Camarote da República ? (@camarotedacpi) May 30, 2023
Horrez gain, astelehenean Sao Pauloko Unibertsitateko Zuzenbide Fakultatean ere lege proiektuaren kontra mobilizatu dira ikasleak.
2007tik atzera eta aurrera dabilen egitasmoa da lurren demarkazioa oztopatzeko legea. Jai Bolsonaroren garaian indarra hartu zuen berriz, eta orain, Lularen itzuleraren testuinguruan, oraindik Kongresua kontrolatzen duten eskuineko indar politikoek urgentziaz tramitatu dute legea. Kongresuan onartua izan ondoren, Brasilgo Senatutik ere pasa beharko du, hala ere.
Artikoari begira jarri eta XXI. mendeko erronka eta arazo handienez hitz egiten bukatzen dugu aski fite: geopolitika, edo hobeki erran gerlak eta klima larrialdia. Horretaz kontziente, Artikoko Batzarraren baitan egin ahala eraikitzaile eta bakezale izateko jarrera izan dute... [+]
Orain dela hogei bat urte izandako mehatxuak datoz Gipuzkoako mendietara berriro ere, eta ez nolanahiko neurrian, gainera; tamaina eta kantitate handiagoan baizik. Proiektuok –bakarren bat jadanik eraikia; Zubietako erraustegia, kasu– landa-eremuan edota mendian dute... [+]
Bi urte igaro dira Espainiako Estatuan funtsa sortzeko legea onartu zutela, baina Pedro Sánchezen gobernuak oraindik ez du araudirik garatu eta ez du aurrekonturik funtsa diruz hornitzeko. Espainiako Kongresuan talde politiko guztiek aho batez eskatu diote, berriz ere,... [+]
1979an istripu nuklear larria gertatu zen Pennsylvaniako (AEB) Three Mile Island zentral nuklearreko unitateetako batean. Bestea, 2019an itxi zutena, berriz jarriko dute martxan, Microsoften adimen artifizialaren energia behar handiak asetzeko.
Hemen gatoz, atzera ere, hausnarra berritzera. Edo behintzat saiatzera. Edo horrekin amestera. Ez dakit, ordea, berritik zer izango dugun; izan ere, antza, munduak lehengo lepotik burua jarraitzen du. Barkatu okerra: gizakiok jarraitzen dugu lehengo lepotik.
A ze fauna! atalaren lehen denboraldian, olatuz-olatu hainbat itsas izaki aurkeztu dizkizuet txoko honen traineruko kareletik. Ordea, bigarren denboraldiko nire lehen artikulua lagun bati gorazarre egin eta bere lanaren garrantzia azpimarratzeko erabili nahi dut:... [+]
2014an sortu zuten Birika Permakultura proiektua Leioako lursail okupatu batean. Jurgi Uriarte Idiazabalek eta beste bi kidek jarri zuten martxan egitasmoa. “Lursail hartatik bota egin gintuzten gerora, aparkalekua egin behar zutelako, eta, etenaldi baten ondoren, bakarrik... [+]
Jakoba Errekondok Ilargia eta landareak 2025eko agenda eskutan, ilargiaren arabera baratzeko lanak nola antolatu azalduko du eta entzuleen galderak zuzenean erantzungo ditu. Antton Olariagak argitalpen horretarako egin dituen hamabi piztiren ilustrazioak erakutsiko ditu eta... [+]
Euskal Herriaren zatirik handiena klima zonalde epelean kokatuta egon arren, Arabako eta Nafarroako hegoaldean ez ezik, edonora hedatzen dira udako bero bolada latzak. Eta, dirudienez, klima aldaketarekin okerrera eginen du egoerak –edo egiten ari da, honezkero?–... [+]
Plastikoan bilduta saltzen dizkigute zuritutako sagarra, mandarina, ahuakatea eta abar. Eta ez gaitu lotsagorritzen.
2016tik 2023ra bitartean, Pastguren paper-fabrika izandakoa erraustegi modura erabili zuen Glefaranek, elektrizitatea ekoizteko. Zazpi urte horietan zehar, errauts-partikulen isurketa-mugak urratu zituen, eta "gizakien eta ingurugiroaren osasuna arriskuan jarri" zuen... [+]
Ameriketako Estatu Batuen ipar ekialdean azken urteotan maila handiko fenomeno batek eragin garrantzitsua izan du osasun publikoan, eta basa animalien osasunaren garrantzia oroitarazten du. Argitaratu berri den ikerketa baten arabera, gertaera hori eta sortu dituen ondorioak... [+]