Amazoniako indigenen lurrak deforestatzaileen esku utzi ditzakeen legea onartu du Brasilgo Kongresuak
Amazoniako lurrak demarkatu eta indigenenak direla aitortzeko muga gehiago jarriko dituen legea onartu du Brasilgo Kongresuak. Luiz Inácio Lula da Silvaren gobernuak legea kritikatu du eta "araututako genozidio" bat dela esan du. Indigenek hainbat egun daramate protestan, eta errepide nagusiak moztu dituzte.
Brasilen, 1988ko urriko Konstituzioa onartu baino geroago okupaturiko lurrak ez dituzte aitortuko indigenen lur bezala. Hala erabaki du astearte honetan Brasilgo Parlamentuak 283 boto alde eta 155 kontra izan dituen lege proiektua onartuta.
Hemendik aurrera, jatorrizko herri indigenek frogatu beharko dute 1988. urtea baino lehen lur horiek etengabe okupatu zituztela eta jarduera produktiboentzako erabiltzen zituztela, erreserba bezala demarkatu ahal izateko.
Eragin handiko neurria da, betidanik indigenenak izan diren Amazoniako lurrak demarkatu eta aitortzeko muga handia ezartzen baitu legeak. 1980ko hamarkadan herri indigena ugari euren lurretatik bota zituzten diktadura militarraren ondorioz, eta beraz, 1988an askok oraindik ezin izan zuten euren jatorriko lurretara itzuli. Ezin dute halakorik frogatu.
Legeak lur horiei babesa kendu eta, meatzaritza enpresei eta deforestazioa egiten ari diren egurgileei ateak irekiko lizkieke. Célia Xakiriabá Brasilgo Kongresuan ordezkari den indigena bakarrenetakoak gogor kritikatu du erabakia: "Eraso etengabeen gainetik, herri honetako lur indigenek bizirik mantendu dituzte basoak eta biomasa", azaldu du legearen kontrako sinadura bilketa eskatzeko ohar batean.
Brasilgo Gobernuak ere neurria kritikatu du. Lula da Silvaren gobernua kontra azaldu da eta Herri Indigenen Ministerioak "araututako genozidioa" dela esan du.
Indigenak protestan
Asteartean guarani talde batek Sao Pauloko errepide nagusienetako bat moztu du legearen kontra protesta egiteko. Telesur telebista kateak, tokiko hedabideak iturri gisa aipatuta, esan du Jaragua herri guaraniko herritarrak manifestatu direla Bandeirantes errepidean, eta Poliziak negarra eragiteko gasa erabili duela haien kontra.
? PL490 NÃO
Vídeo da violenta ação da PM-SP, hoje (30.05), contra o protesto dos Guarani, na Rodovia dos Bandeirantes (SP), contra o PL 490.
No vídeo, a PM lança gás lacrimogêneo e balas de borracha contra os indígenas. O protesto era pacífico.
Via @Karibuxi pic.twitter.com/sPtuPaZ0ok
— Camarote da República ? (@camarotedacpi) May 30, 2023
Horrez gain, astelehenean Sao Pauloko Unibertsitateko Zuzenbide Fakultatean ere lege proiektuaren kontra mobilizatu dira ikasleak.
2007tik atzera eta aurrera dabilen egitasmoa da lurren demarkazioa oztopatzeko legea. Jai Bolsonaroren garaian indarra hartu zuen berriz, eta orain, Lularen itzuleraren testuinguruan, oraindik Kongresua kontrolatzen duten eskuineko indar politikoek urgentziaz tramitatu dute legea. Kongresuan onartua izan ondoren, Brasilgo Senatutik ere pasa beharko du, hala ere.
Lursailaren jabeak hitzarmena sinatu du Lurgaia Fundazioarekin eta Sagarrak talde ekologistak deialdia zabaldu du landaketara batzeko. Zaraobe Institutuko ikasleak asteartean aritu ziren zuhaitzak landatzen.
Espainiako Gobernuko Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demokratikorako Ministerioak atzera bota du Statkraf multinazionalak Araba eta Gipuzkoa artean eraiki nahi zuen Itsaraz parke eolikoa.
Duela hiru urte onartutako Klima Aldaketaren aurkako legean jasota zegoen neurria
Laborantza industrialak, urtegiek eta kutsadurak ondorioztaturiko "gaitzeko presioengatik" desagertzekotan dira ehundaka espezie. Bilakaera hori saihesteko asmoz, "berehala hartu beharreko aldaketak" galdetu dituzte Nature aldizkariak urtarrilaren 8an... [+]
“Urte berri-berri, zer dakarrazu berri?” oihukantatzen genien, urteko lehen eguneko gaupasatik bueltan, bidean gurutzatzen genituen goiztiarrei. Eske puxken esperantzan gu, mozkor panparrotuok. Eta artean ez baitzen ez runner-ik ez eta selfie-rik ere,... [+]
Munduko populazioaren ia erdiak baino bi aldiz gehiago kutsatzen du aberastasun gehien pilatzen duen %1ak. Munduko aberatsenek hamar egunetan isuri duten kantitatera heltzeko, ia hiru urte beharko lituzke munduko aberastasunaren eskalan erditik behera dagoen herritar batek.
Inor ez ala denok. Klima larrialdia inork ez pairatzeko aldaketak bideratu ezean, behintzat guztiek pairatu dezagula. Zuk –irakurle–, nik –Jenofa–, haiek –pobreak– eta haiek –aberatsak–. Satisfaziorik ez zidaten eragin Los... [+]
Itsason (Gipuzkoa) elkarren ondoan dauden bi baserri dira Urteaga eta Urkulegi, duela zenbait urte elkartu eta proiektu bateratua martxan jarri zutenak. “Bi baserriak elkartu eta ekoizpen proiektua abiatu genuen, eta 2011tik dedikazio osoarekin ari naiz honetan”,... [+]
Sudurrak egia dio. Zaila da sudurra engainatzea. Usaimena saihestea ezinezkoa da. Sudurretik garunerako lotura bidearen ikerketa zirraragarria, liluragarria, zoragarria da makina bat ikerlarirentzat. Usainaren eta memoriaren arteko zubia azkarrena ez bada, bizkorrenetakoa bai... [+]
Duela 180 milioi urte Pangea kontinentea zatitu zenerako ikasia zuen aingirak Thetis itsasoa zeharkatzen. Ordudanik kontinenteak mugituz joan dira, eta aingira espezieak ezberdinduz. Jatorrizko arbaso beretik bereizi diren 20 aingira espezieen artean, gurea da, ibai-aingira edo... [+]
Gaizki erabilitako zorionak eta buklean errepikatutako urte berri on guztiak atzean utzita, berriz ere hasi da gurpila martxan –inoiz gelditu al da?– eta gu arnasa hartzen –edo horrelako zer edo zer–. Honetan ere artzaina izatea abantaila da, ardi-lanetan... [+]
Azken asteotan Castejón-Soria trenbidea berreskuratzeko eta Tuterako tren-geltokia gaur egun dagoen tokian mantentzeko edo, Nafarroako Erriberako hiriburuan Abiadura Handiko Trenaren ustezko geralekuak aitzakiatzat hartuta, hirigunetik kanpo beste bat egiteko... [+]
Laga hondartzaren ezaugarri naturalen leheneratzea duela hiru hamarkada abiatu zen, eta aurrera darrai etenik gabe, erlojuz kontrako lehengoratze mailakatuan.
Laga (Bizkaia) gune aparta da, natura eta gizarte ikuspegitik oso esanguratsua. Kostaldeko legeak eta Urdaibaiko... [+]
Hodeiak murrizten ari dira eta horrek eragin nabarmena du klima-aldaketan, NASAko ikertzaile-talde batek ondorioztatu duenez. Terra satelitearen datuak aztertuta, ikusi dute azken 20 urteetan, pixkanaka, baina etengabe, murriztu dela hodeien estaldura. Amerikako Batasun... [+]
AEBko eta munduko hiri handienetakoa den Los Angeles sute ikaragarriek harrapatu dute eta jadanik 150.000 lagun lekuz aldatu behar izan dituzte agintariek. Alkateak larrialdi egoera ezarri du, garrek ehundaka etxe kiskali dituzte hainbat auzotan, eta haizete gogorrek ez dute... [+]