Amaierarik ez duen soka?
Euskararen hazkundea aipatzen duen mapa soziolinguistiko egin berriak gogoetarako bide bat baino gehiago jartzen dizkigu ibil gai. Eta nik arantzatsuena aukeratu dut, errealitatetik hurbilago dagoena dela uste baitut.
Herri Administrazioak Koordinatzeko Batzordearen (HAKOBA) arabera, esaterako, urteetan administrazioan sustatu, garatu eta gauzatutako Euskararen Erabilera Planek porrot egin dute administrazioetan euskararen erabilera bermatu eta normalizatzeko. Alegia, Euskara Biziberritzeko Plan Nagusian (EBPN-ESEP) euskararen normalizazioa estrategikotzat jotzen den esparruan.
Bestalde, Eusko Jaurlaritzak dio EBPNren helburu estrategikoak diren Familia Transmisioa eta Irakaskuntza, euskararen normalizazioa eta erabilera hedatze aldera, ez direla dagoeneko kate-begi. Alegia, familian belaunaldiz belaunaldi transmititu den hizkuntza ur egiten ari dela leku guztietatik; eta irakaskuntzan, bestalde, euskararen kalitatearen eta erabileraren emaitza negargarriek beste zulo bat eragin dutela plan estrategikoetan.
Ezin aipatu gabe utzi, gainera, EBPN-n helburu estrategikotzat jotzen diren Euskara Elikatzearen arloko Liburugintza eta Kulturgintza. Biak ala biak ez daude bolanderak botatzeko moduan: sona handiko idazleek idazle profesional izateari utzi diote (Unai Elorriaga) eta garrantzi handiko argitaletxeek ez dute aurrerantzean liburu gehiagorik ekoiztuko (Alberdania).
Eta honi guzti honi gehitu herritarrengan eman den euskararen erabileraren gainbehera malkartsu geldiezina. Esaterako, duela gutxira arte eredu eta jarraibide izan den Bermeoko udalerrian euskara ezagutzen dutenen (%75) eta erabiltzen dutenen (%35) artean sortu den amildegia salba-ezina da. Hortaz, begi bistan dugun panorama ezin da samingarriagoa izan
Zer gertatzen ari da? Norena da errua? Zer dela eta iritsi gara egoera honetara? Eta erantzun sinplea datorkit burura: denok gara errudun, eta inor ere ez. Ez da izango ahaleginik egin izan ez delako euskara bultzatu, sustatu, indartu edota zabaltzearren. Baina lanak, borondateak, sentimenduak eta militantziak ez dute gure hizkuntza berezko bilakatu, antza. Ematen du besteren zigor eta inposaketek baino ez dutela denboran iraunarazi euskara, etsaia behar izan dugula geureari uzteko, alegia. Eta etsaiak ezabatzen doazen heinean, erlaxatu egin gara, eta lehen borroka-gai zena, orain, apaindura baino ez da.
Marra gorri guztiak gaindituta daude dagoeneko. Rubikona igaro dugu eta atzean lur eremu erre, antzu eta elkorra baino ez zaigu geratzen. Amestutako lur emankorretik deus gutxi, eta gaitz ikusten da etorkizunean oparo izan zitekeen esparrua lortzerik. Atilak (erdarak) behin eta berriro zanpatzen diharduen lurrak nekez ikusiko baitu berriro sortzen belarrik.
Hamahiru ZirHika kide batu dira hitanoaren erabilera aldarrikatzeko eta antolakundearen ekintzen berri emateko. Azalpenak Badihardugu elkarteko Idoia Etxeberria eta Galtzaundiko Uxoa Elustondok egin dituzte. Horiei, Andoni Egaña eta Amaia Agirre bertsolariak eta... [+]
Donostiako Udalak 2024ko irailean helegitea jarri zuen, urte bereko urtarrilean epaileek bi udaltzainen B2 hizkuntza eskakizuna baliogabetu zutelako. EAEko Auzitegi Nagusiak helegitea ez du tramitera ere bideratuko, “kasaziorako interes objektiborik” ez dagoelako... [+]
Udalerri euskaldunen nortasuna egokien islatzen duena euskara dela nabarmendu du mankomunitateak eta bisitariek zein bisitariekin harremana duten zerbitzu sektoreko arduradun eta langileen konpromisoa eskatu du. Kanpaina ekainaren 8tik irailaren erdialdera arte egingo da.
"Zubiak zeharka” lemapean, egun osoko egitaraua prestatu dute UEMA eguna ospatzeko. Herriko eragile guztiek hartu dute parte programaren prestaketan eta ekimen herrikoi eta partehartzailea izatea lortu dute horrela.
Eusko Jaurlaritzak EAEko Euskal Sektore Publikoan Euskararen Erabilera Normalizatzeko Dekretua onartu du otsailean. Duela 27 urteko dekretua ordezkatu du. Euskalgintzako eragileen ustez, Jaurlaritzak ez du baliatu “jauzi ausarta” emateko. Dekretu berriak ez du... [+]
23. Korrikaren atarian, udalerri euskaldunetako bizilagun guztiek Korrikaren berri izatea garrantzitsua dela iritzita, diptikoa banatuko du UEMAk hamaika hizkuntzatara itzulita.
Beste urte batez, uda garairako, Salto! udaleku ibiltariak antolatu ditu UEMAk. Udalerri euskaldunetako gazteak elkartuko dira aisialdiaz gozatzeko. UEMAren helburua da “euskaraz bizi diren gazteek inertziatik kontzientziarako saltoa ematea eta horrekin efektu... [+]
EAJren, EH Bilduren eta Azkoitia Bairen aldeko bozkekin hartu dute erabakia. Udalbatza osatzen duten hamazazpi zinegotzietatik hamaseiren aldeko botoa jaso du Udalerri Euskaldunen Mankomunitatera (UEMA) sartzeko eskaerak.
Astebetean bigarren kolpea eman du EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak. Lehenengoan bezala, bigarren honetan ere, udaletan euskara lehenesteko aukera zabaltzen duen udal legearen aurkako epaia izan da. PPren helegitea partzialki onartu du Auzitegi Nagusiak. Epaia ez da irmoa eta... [+]
Uliazpi Fundazioa, Laudio, Barakaldo, Irun, Erandio... Edo beste era batera esanda: hizkuntza eskakizunak, Udal Legearen 6.2 artikulua, kontratazioetako klausulak... Sektore publikoaren euskalduntzea urrunegi joan dela esaten ari zaizkigu. Horretara dator oldarraldi judiziala... [+]
Epaia “larritasun handikoa” dela salatu du Euskalgintzaren Kontseiluak. Bingen Zupiriak adierazi du epaiak Jaurlaritzak helegitea aurkeztea "eskatzen" duela. UEMAren ustez, “marra gorri guztiak” gainditu ditu epaiak.
Iraitz Lazkanoren lekukoa hartu du datozen lau urteetarako. Hautatu berriak adierazi du UEMA asko aldatu dela azken urteetan, eta tokiko errealitate berriei erantzun ahal izateko diagnostiko zehatzak egiten lan egingo duela UEMAk.
"Ezinegon handia" sortu du UEMAko udaletan Espainiako Konstituzionalaren osteguneko erabakiak, euskalduntzean "atzera egiteko arrisku bizia" baitago. Horrez gain, "oldarraldi honek erantzun juridiko sendoa" behar duela nabarmendu, eta lege-esparru... [+]
Udalerri euskaldunen mankomunitateko herrien osasun zerbitzua aztertu du UEMAk, eta ondorioztatu du hamar osasun langiletik hiruk jarduten dutela euskara maila egiaztatu gabe. Ikerketak erakutsi du ez dela aurrerapen esanguratsurik egon azken urteetan.