“Federici euskaratzeak erakutsi zidan feminista naizela”

  • Amaia Astobiza Elhuyarren dabil hizkuntzalari lanetan, eta Federiciren lau liburu euskaratu ditu Katakrakerako. Noizean behin Hordagon ere ibiltzen da, testuak zuzentzen.

Amaia Astobiza Uriarte, Zornotzan. / Argazkia: Christian Garcia.

2021eko abenduaren 13an - 10:00
Azken eguneraketa: 11:08
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Ana Uriarteren alaba da. Zornotzaren handitzearen aldaketak bizi zituen haurtzaroan, kalekumea zela. Kimika ikasketak egiten hasi zen arren, ibilbide ezberdinari eutsi dio bizitzan eta hiztegigintzan ari da lanean. Zornotza-Usurbil ardatza astean hirutan egiten du. Errepidea, estresa, denbora eta arriskua. Kapitalismoaren ereduaren kontraesanen materialtasuna sentitzen du momentu horietan. Bakardadea gustura bizi du eta, bere harridurarako, txakurrekiko erraztasuna duela jakin izan du duela gutxi; horrek autonomiarako tarte bat eman dio egunerokotasunean.

Haurtzaroan gure senaren gauza asko osatzen dira.

Hala pentsatzen dut nik ere. Ni Zornotzan hezia naiz, eta herri txikitik herri handira pasatzeko prozesua bizi izan nuen. Ikastolara joaten, kontziente nintzen nire auzokide asko kanpotik etorritakoak zirela; haiekin joaten nintzen txistua jotzen ikasten edo kalean jolasten nintzen. Amankomunean gauza gehiago nituela sentitzen nuen, gure familiak baserrietatik etorriak zirelako eta haienak ere landa eremukoan ziren, denok lurra oso gertu genuen eta munduaren parte bat konpartitzen genuen.

Udak xamurtasunez gogoratzen dituzu...

Udak Zornotzatik lau kilometrora zegoen baserri batean pasatzen genituen; izan ere, gurasoak baserrian jaioak ziren, nahiz eta umetan herrira bizitzera joanak ziren. Baserri garaiko oroitzapen pizgarriak baditut ere, batzuetan beldur ere banintzen, batez ere kortako iluntasunean marruka aritzen ziren behien beldur. Askotan familia zabala biltzen ginen, eta horren oroitzapen ona ere badut. Eta ez dut ahazten auzokideen artean egindako zementuzko igerilekua, haren inguruan sortzen zen giro alaia. Nahiko bakartia nintzen, eta amak Verdes liburu dendatik ekartzen zizkidan liburuak leiho bat ziren niretzat, berezi sentiarazten ninduten. Urte osoa dendako paperarekin forratuta uzten nituen.

Nola bilakatzen da Kimikan graduatua den pertsona bat Silvia Federiciren lau liburu euskarara ekarri dituen itzultzailea?

Amaren aholkuari jarraituz, letretarako nuen joera gerora lantzeko utzi eta zientzietako karrera bat hautatu nuen. Halere, unibertsitatean beste kontu batzuekin egin genuen topo: euskarazko irakaslerik ez, irakasle kaleratuak campusaren atarian, intsumisioaren gaia puri-purian… Ia konturatu gabe, beti geunden zerbaiten aurka borrokan. Ikasketekin aurrera jarraitzen nuen, baina estropezuka, eta ez nuen neure burua gai ikusten alor horretan ibilbide bat egiteko. Kimikako lehen zikloa gaindituta eta ikasketa haiek Eskozian urtebetez osatuta, Elhuyarren hasi nintzen lanean, eta geroztik hortxe jarraitu dut, hiztegigintzan, itzulpenetan, aholkulari lanetan…. Geroago Berdintasun teknikariaren masterra ere egin dut, eta orain Humanitate Digitalen graduondokoarekin nabil.

Nolanahi ere, duela bospasei urte bikote harreman batek depresio handi batera bultzatu ninduen, eta handik ateratzeko borrokan ari nintzela, Federiciren liburu bat itzultzeko aukera iritsi zitzaidan; autoestimua txikitua nuen, eta hura berreskuratzen jarraitzeko bide gisa heldu nion itzulpenari. Hortxe abiatu zen Federicirekin eta Katakrakekin batera egin dudan ibilbidea.

Feminismoaren eztabaidetan sakontzeko aukera...

Hori da. Haurrak izan nituenean niretzat oso gogorra izan zen ikustea gizartearen parte handi batek niri zegokidala zainketen ardura gehiena uste zuela. Karga bezala bizi nuen, eta dezepzio handia hartu nuen momentuan. Une hartan feminismoa falta zitzaiguneko sentsazioa daukat.

Eta orain...

Zornotzako mugimendu feministan parte hartzen dut, ahal dudan neurrian. Adin eta ideologia desberdinetako jendea biltzen gara, eta oso emakume baliotsuz inguratuta nago. Batez ere herriko emakumeen beharrei begira lan egiten dugu.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Feminismoa
2024-07-24 | Nerea Menor
Silvina Molina, Argentinako kazetari feminista
“Sareak ehuntzea da garrantzitsuena, laguntza eskaini eta batera lan egitea. Lehentasuna orain bizirautea da”

Genero eskubideen urraketaren inguruan mintzatu gara Silvina Molina kazetariarekin. Télameko (Argentinako albiste agentzia publikoa) Generoen eta Aniztasunen ataleko editorea zen Molina, Javier Mileiren gobernuak martxoan agentzia itxi zuen arte. Kazetaritza, inklusioa... [+]


Alardearekin legea betetzen hasteko eskatu diote EH Bilduko militanteek Hondarribiko alkateari

«Gatazkaren konponbidean baliagarria izango delakoan» EH Bilduko Lantalde Feministak egindako hausnarketa plazaratu du Arma Plazan. Igor Enparan alkateari «Jaizkibel konpainiak bakarrik betetzen duen legea betearazten hasteko, eta Alarde bakarra, guztiona eta... [+]


Eraso sexistei begira Baionako Herriko Etxeak duen jarrera salatu dute feministek

Baionako festetan errepikaturiko eraso sexistei dagokienez Herriko Etxeak politika eta erantzun eskasak bideratu izana salatu du Ipar Euskal Herriko mugimendu feministak. Herriko kontseiluaren batzarrera sartzen saiatu dira 30 bat lagun, baina ateak hetsirik kausitu dituzte.


Gorputz hotsak
“Dragon Boat-arekin gorputzarengan geneukan konfiantza berreskuratzen dugu”

Kirol ugari egin ditu Mercedes Ortega Barrenak (Bilbo, 1967); hala nola atletismoa, paddel surfa eta orain arrauna. Hondarribiko HS2 Surf Center eskolako Dragon Boat taldeko kidea da. Batik bat minbizia duten edo izan duten emakumez osaturiko taldea da. Barrenak nabarmendu du... [+]


2024-07-15 | Amanda Verrone
Deserriratu egin gaituzte eta badakite

Gure bizitzan zehar, jaberik gabeko zenbat ibaitan bainatu gara? Senarrik gabeko zenbat baratzetatik elikatu gara? Zenbat hazi kreole lorarazi ditugu aitarengandik, osabarengandik edo anaia ezkongabearengandik heredatu ez ditugun lurretan? Azken batean, zenbat emakume ezagutzen... [+]


Sorginen duintasuna aldarri

Lan kontu bat dela eta berrirakurri behar izan dut liburu zoragarri hau. Teoria, genealogia eta historia feminista batzen dituen liburu motz honek kritika ugari izango zituelakoan sarean begiratu eta, sorpresa! bakarra aurkitu dut, Irati Majuelok Berria-n idatzi zuena.
[+]


Milaka lagunek salatu dituzte Sanferminen lehen egunean izandako eraso matxistak

Iruñerriko mugimendu feministak elkarretaratzea egin du uztailaren 7an, bezperan izandako lau eraso salatzeko. Berriozarren eta Tuteran bi gizon atxilotu dituzte sexu abusuengatik.


Gorputz hotsak
“Erotikan ere, ez dugu lortzen produkziotik ateratzea”

Desiraren, genero identitatearen eta erotikaren ikuspegia zabaltzeaz mintzatu da Igor Nabarro sexologoa. Nerabezaroan muineko lesio bat izan zuen, eta hori dela-eta zalantzan jarri zituen maskulinitatea eta sexualitatea. Salatu du istripuaren ostean ez zuela inongo heziketa... [+]


2024-07-03 | Erria
Heteroarauaz beste egiten, elkarrekin

Lau hamarkada luzeko ibilbidea du Euskal Herrian bolleren borrokak; garaiko lesbiana feministen oinordekoak dira. Desira eta identitate sexual hutsa baino askoz gehiago da bollerismoa: sistema zisheteropatriarkal eta koloniala borrokatzeko estrategia politikoa, gorputzetik eta... [+]


Zuriketa arrosa, indarkeria medikoa eta psikiatrikoa eta Palestinako genozidioa salatu ditu LGTBIAQ+ mugimenduak

Kaleak bete dituzte LGTBI Komunitatearen Nazioarteko Egunean. Salatu dute erakundeek aurpegia garbitzen dutela keinu sinbolikoekin. 


Ipar Euskal Herriko lehen Emakumeen Etxea zabalduko dute Urruñan

Ipar Euskal Herriko lehen Emakumeen Etxeak ateak zabalduko ditu ondoko hilabeteetan Urruñan. Ostegunean, ekainaren 27an, ukan dute sorrera finkatzeko biltzar nagusia eta horren berri eman digu Véronique de la Devèze militante feministak.


Miren Gaztañaga
“Ez da erraza zineman eta antzerkian gauzak beste modu batean egitea. Baina saiatu gaitezke”

Askotariko lanak egin ditu Miren Gaztañagak antzerkian, zineman zein telebistan, baita dantza edo musikari lotutako proiektuetan ere. Txani Rodriguezen Los últimos románticos (Seix Barral, 2020) eleberrian oinarritutako pelikularen errodajea amaitu... [+]


Maider Arregi
“Parafernalia eta politika ere bai, baina guk bertsotan egiten dugu”

Iaz, Señora Sariketa irabazi zuenean, Maider Arregik “inporta zaizkion jendea eta kausak” aipatu nahi izan zituen agurrean:Infernu auzokoak, bollerak, marikak, AHTren kontra dabiltzan lagunak, okupazioaren aldekoak…”. Horiek denak eta... [+]


Eguneraketa berriak daude