“Federici euskaratzeak erakutsi zidan feminista naizela”

  • Amaia Astobiza Elhuyarren dabil hizkuntzalari lanetan, eta Federiciren lau liburu euskaratu ditu Katakrakerako. Noizean behin Hordagon ere ibiltzen da, testuak zuzentzen.

Amaia Astobiza Uriarte, Zornotzan. / Argazkia: Christian Garcia.

2021eko abenduaren 13an - 10:00
Azken eguneraketa: 11:08

Ana Uriarteren alaba da. Zornotzaren handitzearen aldaketak bizi zituen haurtzaroan, kalekumea zela. Kimika ikasketak egiten hasi zen arren, ibilbide ezberdinari eutsi dio bizitzan eta hiztegigintzan ari da lanean. Zornotza-Usurbil ardatza astean hirutan egiten du. Errepidea, estresa, denbora eta arriskua. Kapitalismoaren ereduaren kontraesanen materialtasuna sentitzen du momentu horietan. Bakardadea gustura bizi du eta, bere harridurarako, txakurrekiko erraztasuna duela jakin izan du duela gutxi; horrek autonomiarako tarte bat eman dio egunerokotasunean.

Haurtzaroan gure senaren gauza asko osatzen dira.

Hala pentsatzen dut nik ere. Ni Zornotzan hezia naiz, eta herri txikitik herri handira pasatzeko prozesua bizi izan nuen. Ikastolara joaten, kontziente nintzen nire auzokide asko kanpotik etorritakoak zirela; haiekin joaten nintzen txistua jotzen ikasten edo kalean jolasten nintzen. Amankomunean gauza gehiago nituela sentitzen nuen, gure familiak baserrietatik etorriak zirelako eta haienak ere landa eremukoan ziren, denok lurra oso gertu genuen eta munduaren parte bat konpartitzen genuen.

Udak xamurtasunez gogoratzen dituzu...

Udak Zornotzatik lau kilometrora zegoen baserri batean pasatzen genituen; izan ere, gurasoak baserrian jaioak ziren, nahiz eta umetan herrira bizitzera joanak ziren. Baserri garaiko oroitzapen pizgarriak baditut ere, batzuetan beldur ere banintzen, batez ere kortako iluntasunean marruka aritzen ziren behien beldur. Askotan familia zabala biltzen ginen, eta horren oroitzapen ona ere badut. Eta ez dut ahazten auzokideen artean egindako zementuzko igerilekua, haren inguruan sortzen zen giro alaia. Nahiko bakartia nintzen, eta amak Verdes liburu dendatik ekartzen zizkidan liburuak leiho bat ziren niretzat, berezi sentiarazten ninduten. Urte osoa dendako paperarekin forratuta uzten nituen.

Nola bilakatzen da Kimikan graduatua den pertsona bat Silvia Federiciren lau liburu euskarara ekarri dituen itzultzailea?

Amaren aholkuari jarraituz, letretarako nuen joera gerora lantzeko utzi eta zientzietako karrera bat hautatu nuen. Halere, unibertsitatean beste kontu batzuekin egin genuen topo: euskarazko irakaslerik ez, irakasle kaleratuak campusaren atarian, intsumisioaren gaia puri-purian… Ia konturatu gabe, beti geunden zerbaiten aurka borrokan. Ikasketekin aurrera jarraitzen nuen, baina estropezuka, eta ez nuen neure burua gai ikusten alor horretan ibilbide bat egiteko. Kimikako lehen zikloa gaindituta eta ikasketa haiek Eskozian urtebetez osatuta, Elhuyarren hasi nintzen lanean, eta geroztik hortxe jarraitu dut, hiztegigintzan, itzulpenetan, aholkulari lanetan…. Geroago Berdintasun teknikariaren masterra ere egin dut, eta orain Humanitate Digitalen graduondokoarekin nabil.

Nolanahi ere, duela bospasei urte bikote harreman batek depresio handi batera bultzatu ninduen, eta handik ateratzeko borrokan ari nintzela, Federiciren liburu bat itzultzeko aukera iritsi zitzaidan; autoestimua txikitua nuen, eta hura berreskuratzen jarraitzeko bide gisa heldu nion itzulpenari. Hortxe abiatu zen Federicirekin eta Katakrakekin batera egin dudan ibilbidea.

Feminismoaren eztabaidetan sakontzeko aukera...

Hori da. Haurrak izan nituenean niretzat oso gogorra izan zen ikustea gizartearen parte handi batek niri zegokidala zainketen ardura gehiena uste zuela. Karga bezala bizi nuen, eta dezepzio handia hartu nuen momentuan. Une hartan feminismoa falta zitzaiguneko sentsazioa daukat.

Eta orain...

Zornotzako mugimendu feministan parte hartzen dut, ahal dudan neurrian. Adin eta ideologia desberdinetako jendea biltzen gara, eta oso emakume baliotsuz inguratuta nago. Batez ere herriko emakumeen beharrei begira lan egiten dugu.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Feminismoa
“Nazionalismo feminista da aukera bakarra”

Màtria o barbàrie (Angle Editorial) liburua aurkeztera etorri da Júlia Ojeda irakasle eta literatur kritikaria, Donostiako Emakumeen Etxera. Liburuan parte hartu duten 30 emakume katalanek matria eraikitzea proposatzen dute feminismo nazionalista ardatz... [+]


2025-01-21 | Julene Flamarique
2024. urtean biolentziak “areagotu” direla ondorioztatu du Talaia Feministak

Lau ardatz nagusiren inguruan egin dute 2024ko azterketa: indarkeria matxista; lurraldea; gerra eta gatazka armatuak; eta eskuin muturra. Euskal Herrian “erresistentziak metatzea” funtsezkoa dela ondorioztatu du Talaia Feministak, eta analisiaren sozializazioaren... [+]


Uma Ulazia
“Zaintzak konnotazio negatiboa izan behar du eta gatazka politikoa sortu”

“Heterosexualitatea da klase antagonikoarekin kolaborazionismoa, hau da, gizonen klasearekin”. Uma Ulaziak Euskal Herriko greba feministak, diskurtsoaren analisia feminismo materialistatik (Lisipe, 2024) argitaratu berri du. Euskal Herrian egin ziren bi greba... [+]


Instagrameko ‘Denuncias Euskal Herria’ kontuak sexu erasoen ia 500 testigantza jaso ditu azarotik

Indarkeria matxistari buruzko testigantzak jasotzeko Instagram kontua 2024ko azaroan jarri zuen abian emakume talde anonimo batek. Espainiako Estatuan Cristina Fallarás kazetariak abiatutako #Cuentalo egitasmoan oinarritu dira. Emakumeek, testigantza anonimoen bidez,... [+]


2025-01-13 | ARGIA
Gernikako entrenatzaile ohiaren aurkako epaiketa asteartean hasiko da

Fiskaltzak hamalau urteko espetxe zigorra eskatu du Mario López saskibaloi entrenatzaile ohiarentzat. Akusazio partikularrak hemezortzi urtekoa eskatu du. Gernika-Lumoko Sare Feministak elkarretaratzea deitu du Bilboko epaitegi aurrean. Lópezi 1998 eta 2001 artean... [+]


Kultur transmisioa feminismotik zikloa izanen dute asteburuan Beran

Goldatz talde feministak antolatua, ortziralean, urtarrilaren 3an, Jantzari dokumentala proiektatuko dute Beralandetan (17:30ean) eta biharamunean, urtarrilaren 4an, Berako bestetako tradizioak aztergai izanen dituzte Maggie Bullen antropologoarekin leku berean (10:30).


Eraikiz kolektiboa: “Gizonok matxismoaren aurrean ardurak hartzeko unea iritsi da”

Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.

 


Lore Lujanbio
“Zaintza lanak ez dira jarduera zehatz bat; produkzio-erlazio patriarkalek ekoizten dituzte”

Tesia amaituta, pozik dago Lore Lujanbio. Militantziarako denbora gehiago du, besteak beste. Mugimendu transfeministaren erronkez galdetuta, hauek identifikatzen ditu: neoliberalismoak mugimenduaz egin duen apropiazioari heltzea, faxismoaren eta erreakzio heteropatriarkalen... [+]


2024-12-20 | Nekane Txapartegi
Izartxoak *, arriskutsuak patriarkatuarentzat

Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]


2024-12-20 | June Fernández
Saioa Baleztena eta Nel Santacruz
“Frustrazioa eragin dezake bularra ematearen onurak azpimarratzen dituen diskurtsoak”

Askotariko edoskitze ereduak ikusarazten ditu Todas las lactancias (Txalaparta) liburuak. Erakundeek bularra ematea gomendatzen dute, baina ez dituzte nahikoa baliabide eskaintzen eskubide hori bermatzeko. Ondorioz, edoskitzea nahi dutenek zein biberoia ematea  erabakitzen... [+]


Atzerritartasun legearen erreforma, Regularización Ya taldearen borroka alboratzen duen sasi-konponbidea

Fernanda Callejasek, Tatiana Romerok, Leo Bueriberik eta Vanessa Uyiguosak parte hartu dute Pikara Magazinek antolatutako "Emakume migratuen lana eta egoera ekonomikoa" eztabaida-mahaian.


Bortxaketaren kultura epaitzeko plaza bihurtu dute Mazango auzia

Hiru hilabetez iraun du Mazango auziak, Gisèle Pelicotek irekitakoa, zeineten ikertu duten urte luzez senarrak somniferoz drogatu eta berak zein beste dozenaka gizonek 200 bat aldiz bortxatu izana. 51 gizon epaitu dituzte, eta senar ohi Dominique Pelicotentzat 20 urteko... [+]


Emakume zientzialariek esperientzia okerragoa dute komunikabideetan eta sare sozialetan

Ikertzaileen esperientziak komunikabideekin eta sare sozialekin duten harremanean” izeneko txostena argitaratu du FECYTeko Science Media Centre Españak (SMC), EHUko Gureiker ikerketa-taldearekin lankidetzan egindako inkesta batean oinarrituta. Emaitzen... [+]


Eguneraketa berriak daude