Altzoko Handiaren hezurren bilaketari ekin dio Aranzadi elkarteak
Altzo azpiko hilerrian ari dira egiten indusketa lanak. 160 urte igaro dira erraldoiaren heriotzatik, eta oraindik zehazteke dago bere hezurrak bertan dauden ala ez.
Asteazken honetatik aurrera Migel Joakin Elizegi, “Altzoko Handia” izenez ezaguna zenaren gorpuzkien bilaketa lanetan ari dira Aranzadi Elkartekoak, Altzo azpiko elizaren aldamenean. Izatez, 1861ean zendu zen erraldoiaren hondarren kokalekua misterioa da gaur egun.
2,40 metro inguruko gizasemea garaiko kondaira herrikoia bilakatu, Gipuzkoako herri txiki hartatik irten eta Europan barrena ibili zen ikuskizunak eskaintzen. Jaioterrian igaro zituen bere bizitzako azken urteak, eta gaitz batek jota hil zen. Herriko hilerrian lurperatu zuten arren, inork ez daki hezurrek bertan jarraitzen duten ala hobitik atera eta lapurtu egin zituzten.
Berria egunkariak jakinarazi duenez, Altzoko Handiaren ondorengoak bertaratu egin dira. Eurek ere entzun izan dute gorpuzkien lapurretaren zurrumurru historikoaz ezer. Dena den, Txomin Rezola alkateak zehaztu duenez, “inoiz ez da horren berririk jaso”. Ikerketak, beraz, behingoz “bertsio ofiziala” osatzea du helburu.
Hipotesia
Paco Etxeberria zientzilari forentseak gogora ekarri duenez, Parisko Gizakiaren Museoan bada, Altzoko Handiaren gisara, akromegaliadun hezurdura bat. Ez dakite norenak diren hezur horiek, beraz, Altzoko Handiaren hondakinak ostu bazituzten, baliteke Pariskoak izatea bere hezurrak. Beraz, hilerriko indusketetan ez balituzte gorpuzkiak topatuko, Aranzadik oraindik badu nondik jarraitu hariari.
Arrazoi pedagogiko edo metodologikoengatik, historialariok joera dugu iraganeko aldi historikoak zatikatzeko eta epetan banatzeko. Badira den-denok ezagutzen ditugun aro tradizionalak (Historiaurrea, Antzinaroa, Erdia Aroa, Aro Modernoa eta Garaikidea); baina baita horien... [+]
Euskaltzale eta militante gasteiztarra abenduaren 30ean hil da. Gontzal Fontaneda Orille (1943-2024) 1960ko hamarkadan euskarak Gasteizen egin zuen bidearen lekuko eta bidelagun izan zen. 15 urterekin hasi zen euskara ikasten. Euskara ikasteko metodo bat asmatu zuen eta euskara... [+]
Elkarte memorialistek kritikatu egin dute Iruñeko Udalak Erorien Monumentua eraisteari uko egiteko hartutako erabakia. Memoria Demokratikoaren Legea “oker interpretatzea” egotzi diote Joseba Asiron alkateari, eta mobilizazio batera deitu dute urtarrilaren... [+]
Kopenhage, 1974ko abenduaren 18a. Eguerdiko hamabietan ferry bat iritsi zen portura eta bertatik 100 Santa Klaus inguruz osatutako taldea lehorreratu zen. Antzara erraldoi bat zeramaten haiekin. Asmoa “Troiako antzara” moduko bat egitea zen, eta, hirira iristean,... [+]
Tennessee (AEB), 1820. Nathan Green esklaboa jaio zen, Uncle Nearest edo Osaba Nearest ezizenez ezaguna. Ez dakigu zehazki zein egunetan jaio zen eta, oro har, hari buruzko oso datu gutxi dauzkagu 1863. urtea arte, orduan lortu baitzuen emantzipazioa. Dakiguna da 1850eko... [+]
Centre Tricontinental erakundeak kongoarren erresistentzia historikoa deskribatu du The Congolese Fight for Their Own Wealth (Kongoko herriak bere aberastasunaren alde borrokan dihardu) dosierrean (2024ko uztaila, 77. zk). Kolonialismo garaian, Belgikako Force Publique-k... [+]
Balio digu ilunabarrarekin azken erretratu hori ateratzeko. Edo istant batean ordaintzeko barrako zerbitzariari eskatu berri diogun marianitoa. Eta ze arraio, Levi’sak imitatu nahi dituzten praken atzealdeko poltsikoan ezin hobeto datoz. Horretarako ere balio du... [+]
"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]
XV. mende bukaeran edo XVI. mende hastapenean Belauntzako Katalina atxilotu, preso sartu, torturatu, guziaz desjabetu eta erbesteratu egin zuten, Oiartzungo Maritxurekin “haragizko harremanak” ukateagatik. 500 urtez isilean eta artxiboetan galdurik egondako... [+]
New York, 1960. Nazio Batuen Erakundeko bilkura batean Nigeriako kanpo ministro eta NBEko enbaxadore Jaja Wachukuk lo hartu zuen. Nigeriak independentzia lortu berri zuen urriaren lehenean. Beraz, Wachuku NBEko Nigeriako lehen ordezkaria zen eta kargua hartu berri... [+]
Gaurko egunez, duela 50 urte, Euskal Herriko langile mugimenduak bere historiako kapitulu garrantzitsua idatzi zuen. Hegoaldean 200.000 langilek greba orokorra egin zuten erregimen frankistaren aurka. Mobilizazio hark argi utzi zuen Euskal Herriko mugimendu antifrankista... [+]