Allande Sokarros Ozazen
Hogeita lau urte edukiko zituen Egia hilabetekari gorriaren ekipoan ezagutu genuenean 1981ean. Inork eraman ez badu ARGIAren artxiboko argazkiren batean agertuko da Allande orduko bere lüneta lodi haiekin, Jean Pierre, Jon eta Panpilirekin batera, esango nuke “Noiz jaikiko dira egiazko zuberotarrak?” erreportajean azaldu zela.
Berrogei urteren buruan berdin-berdina dago Ozaze-Züharako herriko etxea, aspaldiko eskola txiki baten itxura dauka, eta han zeukan egoitza Zuberoako mini-establishmentari eta honen bozeramaile zen Le Miroir de la Soule-ri egurra gogotik ematen saiatzen zen talde txiki hark. Laster barne krisi bat, Egia itxi eta Abil sortuko zuten. Hotz egiten zuen Ozazeko bulego ilun hartan, hotz egiten zuen bezala Zuberoako neguetan, ez zen erraza irudikatzen hango baratze batean inork “bi zitroin doratü” eduki zitzakeenik. Beroa zen, ordea, gazte haien mintzoa, sua zerion egiten zuten informaziori.
Jean Pierre Parisko 68ko Maiatzaren lider-ohietakoa zen, erdizka harrapatzen genizkion hitzetan igarri zitzaion, argitaletxe anarkista bat edukiko zuen beranduago Poitiers aldean. Jon eta Panpilik Ideki argitaletxe-inprimategi txikia sortu zuten gero, oraindik existitzen dena. Allandek ARGIAra tarteka artikulu bat igortzen zigun, berak atera eta errebelatutako argazkiz hornituta. Artikulua eskuz idatzita, pakete osoa postaz, elkarretaratzea egin dutela euskaltzaleek Franz Dubosq kazikearen txaletaren atarian ikastolak izorratu nahi dituelako, pastorala egingo dutela Pagolan…
Etxebarreraino eraman gintuen behin, jaiotetxea erakustera, bera aurretik mobiletan, guri Iparraldeko herririk bakartuena iruditu zitzaigun hartara, bidea bukatzen zen han! Eskertu genion konfiantza, joan-etorri hartan erakutsi zizkigulako bere izate menditarraren zenbait giltza.
Allandez galdetuta, zuberotar euskaltzaleen erreferentzietako bihurtuta hil baita, Jojo Etxebarne barkoxtarrak esan dio kazetariari: “Harekin zen edo bai edo ez. Tartekorik ez”. Joan zaizkigu aukerak harekin eztabaidatzeko euskalkiaren eta euskara batuaren arteko uztartu beharraz. Sokarrosez oroitzen baikara Euskal Herri ia osoan “Norabide guztiak” dioen lekuan Maulen “Toki orotara” ikusten dugun aldi oro.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Pertsona nagusiekin edo aniztasun fisiko eta neuronalak dituzten pertsonekin lanean zaudenean, dugun gizartean gaitasunaren ideiak espezie bezala asko mugatzen gaituela ohartzen zara. Hau da, dugun sistemak gauzak modu espezifiko batean egiteagatik jartzen zaitu balioan, eta... [+]
Idatzi nahi nuen gabonetako argien alde, eta urteroko ohitura bilakatu aldarrikatzea, kaleak argitzen dituzten aro honetan, espazio publiko apain, alai eta gozagarri bat, klase ikuspegitik. Baina, noski, espazio publiko epelak ere bai, zenbait gazte liburutegietan liburuak... [+]
Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.
Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]
Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.
Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]
Ez dakit zuek ere pertzepzio bera ote duzuen –aitor dut: modu azientifikoan hasi naiz idazten hemen–. Pereza hitzaren hedatze naturalaz ari naiz. Gero eta gehiago aditzen baitut Hego Euskal Herriko bazterretan: euskaraz, espainolez eta, jakina, euskañolez... [+]
Askok, Gabonetan, ilusioa baino alferkeria handiagoa sentitzen dugu familia-otordu eta -topaketetan pentsatzean. Baina aurreratzen dizuegu ez dela otordua bera kolektiboki deseroso sentiarazten gaituena, familia tradizionala definitzen duen normatibitatea baizik. Are gehiago,... [+]
Betidanik begitandu zait esanguratsuagoa han-hemenka topa daitezkeen guruztokiei gazteleraz esaten zaien modua: humilladero. Ez al da guruztoki edo santutxo izen nahiko light, zuri edo haragoko konnotaziorik gabekoa? Azken batez, bertatik pasatzen zen oro umiliatu behar zen... [+]
Siriako Arabiar Errepublikaren amaierak harridura handia sortu du, gertatu den moduagatik: azkar eta ia erresistentziarik gabe. Halere, ez da hain arraroa herrialdea suntsituta, pobretuta eta zatitua zegoela kontutan hartzen badugu. Aspalditik siriar gehienen ardura ez zen nor... [+]
Nobedadea izan ohi da Durangoko Azokari lotzen zaion hitz entzunenetako bat. Nobedadea han, eta nobedadea hemen. Zenbaitetan, ordea, lehengokoari beste itxura ematea aski izaten da etiketa hori itsasteko. Talentu berriztagarriz birmasterizatutako CDek eta berrargitalpenek badute... [+]
Euskara txikitasunean handia den ur emaria dugu. Bertako tanta bakoitzak gure kultura ureztatzen eta biziberritzen du. Egarri den hari itsaso bete ur eskaini. Euskara putzu sakon eta ilun batetik etorri izan bada ere, guztiok atera dugu gure ur-gazi lagina, eta guztiok bilakatu... [+]
Gazteak gero eta lehenago hasten dira pornografia kontsumitzen; izan ere, bere sexu heziketa bakarra da pornoa. Nola demontre heldu gara honaino?
Gaur egun, onartu behar da Interneti esker pornografia ikustea askoz errazagoa dela. Tamalez, klik baten bidez 7-9 urte arteko... [+]