Aljeriako gerrari buruzko hitzaldiarekin abiatuko dira gaur Amikuzeko Otsail Ostegunak
Gaur, otsailak 6, hasiko da Donapaleun Amikuzeko Otsail Ostegunak hitzaldi zikloa, Zabalik elkarteak 1997tik antolatzen duena. 2020ko edizioan jorratuko dituzte Aljeriako gerra, sorginkeria auziak, euskararen antzinako ahaideak eta euskaldunen komunitateak hizkuntza zapalkuntzagatik jasandako sufrikarioak. Hitzaldiak Donapaleun herri elkargoak duen gelan (Auzitegi karrikan) ilunabarreko 20:30tatik aurrera izango dira.
"1997an Amikuzeko Zabalik elkarteak abiatu zuen abentura, eta aurten ere, urtero bezala, bere alea utziko dauku", adierazi dute Zabalik elkarteko arduradunek. "Lau ostegun, lau hitzaldi, arratseko 8ak30etarik 11ak arte, beroan-bero, solasen luzatzeko tragoa eta bere bixkotxa barne. Euskaratik eta euskaraz bizitzeko nahikariak bultzaturik antolatua da hitzordua Donapaleuko Auzitegi karrikan den herri elkargoko gelan".
2020ko egitaraua otsailaren 6aan abiatzen da "Aljeriako gerla euskaldunen memorian" mahai-inguruarekin. Piarres Aintziart, Xipri Arbelbide eta Jean Louis Davantek hartuko dute parte. 1954tik 1952 artean Aljeriako abertzaleei independentzia lortu ez zezaten Frantziak hasitako gerran esaten da 20000 euskaldun gazteek parte hartu zutela, soldadu lanetan han pasaturik urte eta erdi edo bi urte.105 euskaldunek galdu omen zuen bizia gerra hartan. "Ondoko belaunaldiek ezagutu ditugu –diote Zabaliketik– "beren gerlari ohi bilkuretan biltzen zirela, nehori aipatzen ahal ez zituztenak beren artean arrapasatzeko mementoak zituztelarik menturaz. Ezagutu ditugu ere, eta herri gehienetan izanen ziren, eriturik bizi zirenak, 'bitzituak' erraiten zen ahapeka, aipatu gabe handik salbu itzuli izanagatik, hemengoarekin bukatzea hautatu dutenak ondotik. Gerla guziek, gerla denborakoetaz gainera, sekulako itsuskeriak gordetzen dituzte ondorioetan, irabazle ala galtzaile bezala ekarria izanik ere berdin. Zeren, irabazten den baino gehiago galtzen baita, jendetasuna lehenik, gaztetasuna segur!".
Piarres Aintziart, Xipri Arbelbide eta J Louis Davantek orain baino lehen emana dute gerra hartako bizipenez beren lekukotasuna. Gaur Donapaleuko hitzaldian bilduek haien ahoetatik entzun ahalko dituzte haien istorio eta gogoetak.
Otsailaren 13an Ander Berrojalbizek "Leiho hormatua; sorginkeria prozesu bat Amikuzen 1370. urtean" hitzaldia eskainiko du: "Noizbait aipatu izan da sorginkeria prozesuak garaiko herri xehearen bizimoldea, sinesmenak, beldurrak etab. ezagutzeko leiho ezin hobeak direla. Hitzaldi honetan orain arte ia guziz ahantzia egon den leiho hormatu bat ezagutzera eman nahi dugu: 1370. urtean, Garrüzen, Ilharreko Pes de Goiti eta Condessa de Beheitiren aurka burutu sorginkeria epaiketaren parte diren bi dokumentu. Prozesu hau, Euskal Herrian gorde den zaharrena izateaz gain, Europa mailan garrantzi handikoa da ere. Adibidez, animalia itxura hartzeko ahalmena edukitzearen salaketa jasotzen duen, eta gorde den, lehen epaiketa da; baita Akelarre hitza sorginkeriari lotuta aipatzen duen lehen dokumentu historikoa ere, hurrengoa 1450. urtekoa delarik. Ander Berrojalbizek beste zenbait libururen artean "Herejeen alaba" argitaratua du.
Eñaut Etxamendi nekazari eta kantari ezaguna otsailaren 20an mintzatuko da, "Euskararen haurride, lehengusu eta askaziak" jorratuz. Antolatzaileek aurkezpenean diotenez, Etxamendi "azken bi hamarkadetan, denbora osoz ari da gure hizkuntzaren barneak ikertzen, disekatzen, xardakatzen eta berriz eraikitzen. Ez du euskara hizkuntz isolatu gisa ikusten, eta metodo konparatiboa baliatuz, grekera zaharra eta latina ditu bidelagun, horiekin sanskritoa, rusoa eta Europa edo Ekialdeko hamarnaka hizkuntza ezagun eta ez hain ezagun". Berrikitan "L'origine de la langue basque" argitaratua du.
Otsailaren azken osteguneak Ainize Madariaga kazetariak hitz egingo du: "Komunitatea hats-bahiturik; euskal komunitateak zerendako sufritzen duen, lekuko bati esker, ulertzeko giltzak". Madariaga kazetariz gain, soziologian eta antropologian diplomatua da eta argitaratuta dauka “Komunitatea hats-bahiturik. Hiztunaren trauma: diagnosia eta paliatiboak” liburua.
Otsail Ostegunez gain Amikuzen urtero egokitzen da Libertimendua ere. Donapeleukoa 16a izango da.
96 urte zituela eman du azken hatsa Jean-Marie Le Penek aurtengo urtarrilaren 7an. Heriotza bat festatzea ez bada ohikoa ere, hori gertatu da beretzat: milaka herritar batu dira Frantziako Estatuko hainbat hiritan, suziri, kantu eta xanpai botila artean, eskuin muturreko... [+]
Europar Batasunean berriki onartu den Migrazio Itunak, asko zaildu dizkie gauzak euren herrialdetik ihesi doazen eta asiloa eskatzen duten pertsonei. Eskuin muturraren tesiak ogi tartean irentsita, migratzaileentzako kontrol neurri zorrotzagoak onartu dituzte Estrasburgon,... [+]
Tenperatura altuek eta lur eremu lehorrek eragin dituzte suteak asteartean. Ondorengo herrialdeak izan dira kaltetuenak: Kroazia, Aljeria, Tunisia, Siria, Italia, Grezia eta Frantzia. Azken orduetan, Portugalen eta Kanariar Uhartean ere zabaldu dira suteak.
Arazo burokratikoengatik ezin izan zuten ekainaren 28an iritsi eta oraindik ere ez dakite noiz iritsiko diren. Oporrak Bakean programaren baitan, berez bi hilabete pasa behar dituzte haur sahararrek Euskal Herriko hainbat lekutan.
Aljeriak Espainiarekin duen adiskidetasun ituna bertan behera utzi du eta horrek nabarmen eragingo die bien arteko harreman komertzialei. Gasa da Espainiak handik gehien esportatzen duen produktua.
Hirurogei urte pasa dira Parisen gertaturiko sarraskiaz geroztik. 20.000 eta 40.000 aljeriar artean atera ziren karrikara, modu baketsuan, Frantziaren kolonia zen Aljeriaren independentzia aldarrikatzeko eta aljeriarrei bideraturiko etxeratze-aginduaren bukaera galdetzeko... [+]
Hirurogei urte pasa dira Parisen gertaturiko sarraskiaz geroztik. 20.000 eta 40.000 aljeriar artean atera ziren karrikara, modu baketsuan, Frantziaren kolonia zen Aljeriaren independentzia aldarrikatzeko eta aljeriarrei bideraturiko etxeratze-aginduaren bukaera galdetzeko... [+]
Fethi Nourine 30 urteko judoka aljeriarrak jakinarazi du Tokioko Olinpiar Jokoetatik erretiratu dela, Tohar Butbul israeldarraren aurka jokatzea egokitu zaiolako bigarren errondan, 73 kiloz apiko koadroen zozeketan. "Ez ditut eskuak zikindu nahi", adierazi du bere... [+]
Garabide elkarteak topaketa digitala antolatu du gaurko eta biharko, abenduaren 16 eta 17an, Euskal Herriko, Kabiliako eta Rifeko hizkuntza biziberritze esperientziak ezagutzeko.
Yanfie Habib (Sahara, 1976) bere osabaren askatasuna aldarrikatzen duen ekimenean parte hartzen hasi da. Jalil Ahmed Breh desagerrarazi zuen Aljeriako Estatuak duela 10 urte eta senideek ez dakite ezta bizirik dagoen, behin bakarrik ikusi baitute, 2009an.
Aljeriako Gobernuak amazigera hezkuntza sistematik kanpo uztea erabaki ostean hasi dira protestak.
Dio Ammar Belhimer abokatu eta ekonomialari aljeriarrak finantzen munduko burtsa nagusia den Wall Streetek irudikatzen dituela neoliberalismoaren bi titiak: espekulazioa eta zorpetzea. Ordena neoliberala nagusitu da munduan, bera da 90eko hamarkadatik inolako ez kontra-botererik... [+]
Errefuxiatu kanpamendu ugaritara iristen ari dira aurrerapen teknologikoak. Herriaren erresistentzian izan ditzaketen ondorioek beldurtzen dituzte asko, behin behineko kanpamenduak biziarteko bihurtzearen beldurra dute eldiario.es egunkariak erreportaje batean jaso duenez.
Nils Andersson suediarrarekin solasaldia luzea izan zen, emankorra oso. Berarekin solastatu ondoren –udaberrian–, jihadistek Frantzian atentatu odoltsu gehiago egin dute.