Aljeriako berbereak beren hizkuntza eskubideen alde kalera atera dira
Aljeriako Gobernuak amazigera hezkuntza sistematik kanpo uztea erabaki ostean hasi dira protestak.
Algeriako berbere komunitateak gobernuari eskatu dio babestu eta mantendu dezala euren jatorrizko hizkuntza. Kalera atera dira milaka herritar herrialdearen iparraldean, Aljeriako parlamentariek hezkuntza sisteman berberera txertatzeko aukera atzera bota ostean. Ostiralean esaterako errepide mozketak egin zituzten, AlJazeerak jaso duenez.
15 eta 50 milioi lagun inguruk hitz egiten dute amazigera edo berberera Afrika iparraldean, Saharan eta Mediterraneoan. Hizkuntza eskubideen aldekoen esanetan, “Aljerian, Libian edo Marokon berbereraz hitz egiten duzunean, politikaz edo identitateaz hitz egiten ari zara”.
Hizkuntza honen ofizialtasunaren aldeko borroka ez da gauza berria. Hamarkadak daramatzate euren hizkuntza eskubideen aldeko jardunean berbereek. Gaur Aljerian ematen ari diren protesten modukoak, izan ziren 2011n Afrika iparraldeko beste herrialde batzuetan. “Aljeria, Maroko, Tunisia eta Libia independizatu ziren egunetik zapaldua izan da amazigera”, salatu dute.
1963ko konstituzioan arabiera ageri zen Aljeriako hizkuntza bakar moduan. 2002. urtean bigarren hizkuntza nazional izendatu zuten berberera. Gobernuak hizkuntza bultzatu eta garatzeko konpromisoa hartzen zuen testuan. Norabide horretan sortu zuten, Hizkuntza Berberearen Aljeriako Akademia. Hala ere, ondoren politika publikoetan, hizkuntzaren aldeko apustu seriorik egin ez izana egotzi diote gobernuari. “Pozik gaude hizkuntza ofiziala delako orain, baina hori ez da nahikoa” adierazi dute hizkuntza eskubideen aldeko ekintzaileek.
Europar Batasunean berriki onartu den Migrazio Itunak, asko zaildu dizkie gauzak euren herrialdetik ihesi doazen eta asiloa eskatzen duten pertsonei. Eskuin muturraren tesiak ogi tartean irentsita, migratzaileentzako kontrol neurri zorrotzagoak onartu dituzte Estrasburgon,... [+]
Tenperatura altuek eta lur eremu lehorrek eragin dituzte suteak asteartean. Ondorengo herrialdeak izan dira kaltetuenak: Kroazia, Aljeria, Tunisia, Siria, Italia, Grezia eta Frantzia. Azken orduetan, Portugalen eta Kanariar Uhartean ere zabaldu dira suteak.
Arazo burokratikoengatik ezin izan zuten ekainaren 28an iritsi eta oraindik ere ez dakite noiz iritsiko diren. Oporrak Bakean programaren baitan, berez bi hilabete pasa behar dituzte haur sahararrek Euskal Herriko hainbat lekutan.
Aljeriak Espainiarekin duen adiskidetasun ituna bertan behera utzi du eta horrek nabarmen eragingo die bien arteko harreman komertzialei. Gasa da Espainiak handik gehien esportatzen duen produktua.
Hirurogei urte pasa dira Parisen gertaturiko sarraskiaz geroztik. 20.000 eta 40.000 aljeriar artean atera ziren karrikara, modu baketsuan, Frantziaren kolonia zen Aljeriaren independentzia aldarrikatzeko eta aljeriarrei bideraturiko etxeratze-aginduaren bukaera galdetzeko... [+]
Hirurogei urte pasa dira Parisen gertaturiko sarraskiaz geroztik. 20.000 eta 40.000 aljeriar artean atera ziren karrikara, modu baketsuan, Frantziaren kolonia zen Aljeriaren independentzia aldarrikatzeko eta aljeriarrei bideraturiko etxeratze-aginduaren bukaera galdetzeko... [+]
Fethi Nourine 30 urteko judoka aljeriarrak jakinarazi du Tokioko Olinpiar Jokoetatik erretiratu dela, Tohar Butbul israeldarraren aurka jokatzea egokitu zaiolako bigarren errondan, 73 kiloz apiko koadroen zozeketan. "Ez ditut eskuak zikindu nahi", adierazi du bere... [+]
Garabide elkarteak topaketa digitala antolatu du gaurko eta biharko, abenduaren 16 eta 17an, Euskal Herriko, Kabiliako eta Rifeko hizkuntza biziberritze esperientziak ezagutzeko.
Gaur, otsailak 6, hasiko da Donapaleun Amikuzeko Otsail Ostegunak hitzaldi zikloa, Zabalik elkarteak 1997tik antolatzen duena. 2020ko edizioan jorratuko dituzte Aljeriako gerra, sorginkeria auziak, euskararen antzinako ahaideak eta euskaldunen komunitateak hizkuntza... [+]
Yanfie Habib (Sahara, 1976) bere osabaren askatasuna aldarrikatzen duen ekimenean parte hartzen hasi da. Jalil Ahmed Breh desagerrarazi zuen Aljeriako Estatuak duela 10 urte eta senideek ez dakite ezta bizirik dagoen, behin bakarrik ikusi baitute, 2009an.
Dio Ammar Belhimer abokatu eta ekonomialari aljeriarrak finantzen munduko burtsa nagusia den Wall Streetek irudikatzen dituela neoliberalismoaren bi titiak: espekulazioa eta zorpetzea. Ordena neoliberala nagusitu da munduan, bera da 90eko hamarkadatik inolako ez kontra-botererik... [+]
Errefuxiatu kanpamendu ugaritara iristen ari dira aurrerapen teknologikoak. Herriaren erresistentzian izan ditzaketen ondorioek beldurtzen dituzte asko, behin behineko kanpamenduak biziarteko bihurtzearen beldurra dute eldiario.es egunkariak erreportaje batean jaso duenez.
Nils Andersson suediarrarekin solasaldia luzea izan zen, emankorra oso. Berarekin solastatu ondoren –udaberrian–, jihadistek Frantzian atentatu odoltsu gehiago egin dute.
Idazle, itzultzaile eta editore frantziarra ezinbesteko erreferentzia izan zen 1960ko hamarkadako militanteentzat, bere argitaletxean publikatutako liburuengatik.