Maider Oleagaren Kuartk Valley filma eskaini du Zinemira sailak. Kuartangon, Arabako 300 biztanleko aranean, westerna edo cowboyen filma gauzatu zuten orain urte batzuk. 2005. urtean elkartu ziren bertakoak diren Oier Martínez de Santos eta José Luis Murga amets hori betetzeko asmoz; 2014an estreinatu zen Algo más que morir, Almería Western Film Festival jaialdian, bi sari jasoz. Ia hamar urteko bidean, hainbat herritar konbentzitu zituzten filmeko pertsonaia izateko, eta diru eta ekipo teknikorik gabe garatu zuten proiektua. Larre baten gainean eraiki zuten cowboyen herrixka irudikatzen zuen eszenatokia, eta luzez iraun zuen bertan, filma amaituta ere. Urte batzuk beranduago, Oleagak ekimen horren berri eman du.

Gorabeheraz beteriko garaia irudikatzen du zuzendariak filmaren filma den honetan. Aktoreen esperientziak, tokian utzi diren aztarnak eta jatorrizko filmaren pasarteak tartekatzen dira irudietan, baita Oleagak proposatzen dituen eszenatoki berriak ere. Herrian proiektua zeinen sakon hartu zuten sentitzen da, eta hura aurrera eramateko izandako indar eta iraunkortasuna zizelkatzen da protagonisten jarreretan. Raccordari dagokionez, zenbait pasarte filmatu behar izan ziren berriro pertsonaien aldaketengatik (10 urterekin eta 14rekin oso ezberdina zen neskatoa edo aktore txarra izanagatik Sheriffaren ordezkatzea, adibidez), eta arazo teknikoei aurre egiteko, argitasun handiz jokatu zuten, etxeko eran. Azkenerako, pasadizo ezberdinen kontaketak eta zuzendariak eraikitako eszenaratzearen bitartez, herriak bizi izan zuen etapa horren argi-ilunak kontatzen dira. Westerna filmatzea egungoaren erregistrotik zeinen gertu egon daitekeen erakusten du, gainera, Oleagak.

 

Kimuak 2021 katalogoan, nahiz Zabaltegi-Tabakalera sailean izan da Mikel Gurrearen Heltzear filma. Veneziako jaialdiko Orizzonti sailean egon ostean, etxean estreinatu da, ikusmira handia sortuta. Filma 2000. urtean kokatzen da, euskal gatazkaren testuinguruan. Kanpoan duen anaiari gutun bat idazten dion bitartean, Sara, 15 urteko eskalatzailea, bere bizitzako maila-igoerarik handienerako prestatzen ari da. Haizea Osesek jokatzen du Sararen pertsonaia, eta 16mm-tan filmatua dago.

Irudi ederrak eta aktore-pertsonaia oso indartsua dauka Gurrearen filmak. Enkoadraketak gustu handiz aukeratuak dira, argi oso berezia lortzen da, eta ekintzek pisu handia dute istorioan. Off ahotsak Sarak anaiari idazten dion gutuna irakurtzen du, bere entrenamenduen eta bizitzaren berri emanez, eta irudiek bizitza hori erakusten dute eszenaraturik. Batzuetan, ordea, gutuna sinesgaitza gertatzen da. Irudien indarrak bere kabuz hitz egiten duenez, era berean, ez da beharrezkoa hitzaren presentzia erabatekoa; ilustraziora mugatzen da, irudia potentziatu ordez. Gatazkaren irudikapen berria izan litekeenak baino interes handiagoa sortzen du eskalatzailearen bizitzak. Estekikoki zoragarria den filma hankamotz gelditzen da argudioan.