Akordiorik ez Ipar Irlandako elkarrizketetan
Akordiorik ez dute lortu Belfasten negoziazioetan aritu diren bost alderdi nagusien artean, gau osoa negoziatzen igaro arren. Astearte goizean egin dute publiko albistea, urtea amaitu aurretik akordioa lortzea baitzuten helburu.
Komunikabideek argitaratu dutenez, elkarrizketak astearte goizean eman dituzte hautsitzat, AEBetako Richard Haass bitartekari lanetan aritu ostean.
Hiru esparru nagusi izan dituzte hizpide: iraganaren irakurketa bateratua, desfile loialistak eta banderen auzia. Auziok behin baino gehiagotan biolentzia eragin dute Irlandan, Ostiral Santuko Akordioa sinatu eta ondorengo urteetan ere.
Ipar Irlandan Erresuma Batuak duen ordezkari Theresa Villierrek ondorengoa adierazi du: "Negoziatzen ibili diren bost alderdiak animatuko nituzke indar egin dezaten momentu hau mantentzeko, Haass-en taldearekin izan den langiroa. Erresuma Batuko Gobernuak hau nola erraztu ikertuko du".
Oraindik ez dago argi handirik Haassek proposatutako azken agiriaren edukiei buruz, baina Sinn Feinek eta SDLP alderdiek agiria sinatzeko prestutasuna agertu dute. Alliance alderdiak –ez unionista ez errepublikarra– azpimarratu du iraganeko auzietan egin den lan handia eta alor horretan proposatutakoarekin bere adostasuna agertu du, baina desadostasunak ditu desfileen eta banderen alorretan proposatutakoekin.
David Ford alderdi honetako buru eta Ipar Irlandako gobernuko justizia ministroak egindako adierazpenen arabera, alabaina, pentsa liteke akordioa onartzetik oso gertu daudela, batez ere alderdi unionistak gogor kritikatu dituelako eta akordio eza haiei leporatu dielako.
DUP eta UUP alderdi unionisten esanetan, asko aurreratu da, baina ez daude akordioa onartzeko moduan. Eremu guztietan dituzte desadostasunak, baina batez ere desfileei eta iraganari buruzko edukietan. Azken esparru honetan, Haass agiriak iraganean gertatutakoak ikertzeko erakunde berri bat proposatzen du eta baita ere ikerketa eta auziperatzeetan garrantzi handia duen kontzeptu bat: inmunitate mugatua. Honen arabera, norbait auziperatzean ezingo dira bere aurka erabili berak aitortutako delituak, beti ere gatazkarekin zerikusia duten iraganeko delituak direnean.
Orain alderdiek Richard Hasss-en bitartekaritzarik gabe jarraituko dituzte elkarrizketak baina ez dago argi noiz eta nola bideratuko diren.
Richard Haassen adierazpena.
Informazio gehiago:
Haass elkarrizketen azken txanpa Ipar Irlandan, Xabier Letonaren blogean.
Sinn Feinek lehen aldiz irabazi ditu Ipar Irlandako udal hauteskundeak, eta 462 zinegotzietatik 144 eskuratu ditu, duela lau urte baino 39 gehiago. Alderdi errepublikarraren ustez, horrek balio beharko luke unionismoak blokeatzen duen Stormonteko Legebiltzarra berriz... [+]
Mende laurdena bete du Ipar Irlandako Ostiral Santuko Hitzarmenak, gatazka armatuen konponbiderako erreferenteetako bat bilakatu dena munduan. 1998ko akordioaren helburu nagusia biolentziari amaiera jartzea zen. Indarkeria izugarri apaldu da, baina ez da desagertu. Berbarako,... [+]
Ipar Irlandako Parlamentua blokeatuta dago maiatzetik, DUP unionisten alderdiaren protestagatik, ez baitago ados Brexitaren ostean Ipar Irlandan Europako Batasunak jarri dituen merkataritza kontrolekin, besteak beste. Erresuma Batuaren eta Europako Batasunaren hitzarmen berriak... [+]
2022ko abenduaren 6an Ipar Irlandako mugimendu errepublikanoaren aldarrikapen historikoetako bat gauzatu zen: data horretatik aurrera, Irlandako berezko hizkuntza ofiziala da, lehenbizikoz, Ipar Irlandako sei konderrietan.
Sinn Feinek lehenbiziz irabazi zituen Stormonteko Legebiltzarrerako hauteskundeak iragan maiatzean eta horrek ematen dio gobernu autonomoa gidatzeko aukera, baina DUP alderdi unionistak uko egin dio gobernuko bere kideak izendatzeari.
Irlandaren etorkizuna hamarkada honetan erabakiko dela eta auzia benetan konponduko dela uste du Sinn Feineko presidente Mary Lou McDonald-ek. Hala adierazi du El País egunkarian.
Sei konderrietako estatua orain 101 urte sortu zen Irlandako iparraldean. Gehiengo unionista iraunkortzeko zegoen diseinatua. Sistema mota bat, non sortua izan zenean, hauteskunde barrutiak halako gisan banatu zituen ezen unionistek beti abertzale irlandesek baino bozka gehiago... [+]
Belfasteko alkatea da iragan ekainaren 3tik. Sinn Feineko alkatea. Ez da alderdi horretako lehena baina, alderdi unionisten hainbeste urtetako nagusitasunaren ondoren, oraindik ere berezia egiten da. Datorren urteko ekainera arte izango da alkate. Bere leloa:... [+]
1998ko bake akordioa baino lehenago egin ziren krimenenen akusazioak ez lirateke epaitegietara helduko. Aldekoek, berradiskidetzarako derrigorrezko neurria dela diote; oposizioak esan du erabakia “iraingarria” dela biktimentzat.
Mother and Baby Homes Commision of Investigation (Amen eta Haurren Etxeen inguruko Ikerketa Batzordea) erakundeak gauzatu du ikerketa. Aztergaiak agerian utzi ditu Elizaren menpeko harrera etxeetan haurrek eta emakume ezkongabeek zein alargunek jasandako bizi baldintza... [+]
Ipar Irlandako Fiskaltzak iragarri duenez, froga faltagatik ez dituzte prozesatuko ustez hamahiru lagunen hilketan parte hartu zuten soldaduak. Familiek etsigarritzat jo dute erabakia.
Hizkuntza Gutxituen Europako Gutuna sinatu badu ere, Erresuma Batuak ez ditu bete itunak ezartzen dizkion betebeharrak. Kornubiera, Irlandako gaelera eta Ulsterko eskoziera dira kaltetuak, Europako Kontseiluak argitaratutako txostenaren arabera.