Akermanen erraiak

  • Konfinamenduari lotutako filmen zerrendan, lehen tokia eskainiko diogu zinegile belgikar honi. Chantal Anne Akerman (Brusela, 1950 - Paris, 2015) artistaren obrak erraz eskaintzen dizkigu itxialdiarekin loturak, barne-mundua, etxea eta distantziak baldintzatutako harremanak jorratzen baititu haren filmografiak.


2020ko apirilaren 23an - 14:24
Jeanne Dielman, 23 quai du Commerce, 1080 Bruxelles filmeko une bat: lan horrekin egin zen ezagun Chantal Akerman zuzendaria.

Ama kontzentrazio-eremuetatik bizirik irtendako gutxien artekoa zuen, eta nabarmen ageri da filmetan gai hori, zeharka bada ere. Ama-alaben arteko ahaidetasun-menpekotasun harremana da, bestalde, artistak asko landu duen objektua. Akermanen lanen trama ez da beti ebidentea, baina eguneroko bizitzaren behaketak gidatzen ditu askotan filmak. Fikzioan nahiz dokumentalean fintasunez lerratzen da, eta egunerokotasun hiper-errealista gisa definitua izan den estilo pertsonala lantzen du: egunerokoa eta fantasiaren emaitza. Itxialdia eta Akermanen filmak lotzen dituen harian doaz hurrengo filmen gomendioak.

Espazio itxiek leku berezia dute hasieratik haren obran. Arte-instalazio eta abangoardia klasikoetatik gertu dagoen La chambre (Belgika, 1972) laburmetraiak 360 graduko behaketa panoramiko ziklikoa egiten du, behin eta berriz zuzendariaren apartamentu txikian itzulika. Akerman ohean ageri da, eta itzuli bakoitzean zeregin ezberdinean azaltzen zaigu. Badu lanak Berpizkundeko emakumezko modeloen kutsua; kasu honetan, ordea, margolan horietan ez bezala, aktorea bera da obraren zuzendari.

Lan honekin guztiz lotuta dago Je, tu, il, elle (Frantzia, 1974) film luzea. Akermanek urte batzuk lehenago idatzitako testu batean oinarritua da, eta norberaren barne espazioa kanpokoarekin talkan jartzearen sentsazioaren isla maisuki lantzen ditu. Filma hiru denborazkotasunetan uler daiteke: subjektiboa, bestearena eta harremanarena. Kasu honetan ere, zuzendaria bera da Julie, filmeko protagonista. Akermanek urteetara film arduragabe gisa behatuko zuen gaztetan egindako lana.

Chantal Akerman zine zuzendaria.

Jeanne Dielman, 23 Quai du Commerce, 1080 Bruxelles (Belgika, 1975) izan zen ezagutara eman zuen lan garrantzitsua. Hiru orduko filmak sexu-langilea den emakume alargun baten egunerokoa islatzen du, eta honek munduan duen egonezina. Hasiera batean beste gizon eta emakumeen zerbitzura bizi den pertsonaia aurkezten zaigu, munduko edozein hiritan bere bizitzaren eta ordutegien kontrol zehatza eramanez pozik bizi dena. Pixkanaka, errutinaren itogarritasuna sentituz doa, eta bizitzaren norantza bere eskuetan hartu nahi duen emakumea bilakatuko da, ikuslegoari parez pare. Filmeko denborak protagonistaren 48 ordu erakusten ditu, non xehetasunez deskribatzen dituen ekintzak: nabari da zuzendariaren irmotasuna detaileak lantzeko maneran. Filma etxe barnean garatzen da batez ere, eta sartzen den argia da daukagun kanpo erreferentzia bakarra, egunaren eta orduen nozioa mantentzen laguntzen duena. Plano batetik besterako saltoak, elipsi gisa, modu berezian landuak dira: ikuslegoaren iruditegia aktibatzen da zinegileak erakusten ez duena eraikitzeko. Konfinamenduan bizi den emakumearen istorioa bereziki fin erlazionatzen da gure gaur egungo egoerarekin.

Akermanen obran salto handia eginez, haren azken lanera joko dugu: No home movie (Belgika, 2015). Bertan, zuzendariaren amaren azken urteen ibilbidea egiten du, ama-alaba harremana lehen planora ekarriz. Ama zahartzen ari den gorputza da; alaba, munduan bueltaka dabilen zinegilea. Beren arteko loturak film osoa gidatzen duen haria sortzen du. Ama umetuz doan bitartean, bera ama bihurtzen da. Tarteka elkarren ondoan, besteetan bideo-deien bitartez, zintzoki erretratatzen du harremanen menpekotasun eta ibilbidea. Dituzten elkarrizketen arabera jorratzen dira hainbat oroitzapen, baita garaiak propio dituen mugikortasun eta malgutasuna ere. Kamera pantailara hurreratzean erlatibizatzen da distantziaren kontzeptua, baita munduaren dimentsioa ere.

Lana amaitu eta gutxira zendu zen Akerman, bere buruaz beste eginda; amari egindako maitasun eskutitz hau da utzi zuen testigantzetako bat. Produkzio baldintza okerrenetan ere filmak aurrera atera izanak erakusten du artearekiko zuen konpromisoa, bizitza eta zinemaren arteko harremana estutzera daramana. Eta badirudi filmen bitartez gerturatzeko modua zabaltzen dela zuzendariaren sentipenetara, errealitatera, nahiz erraietara. Mundu baten ikuskera utzi baitigu, gure eskuetara.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Zinema
Zinemaldi Alternatiboaren 16. edizioa aurkeztu dute, Palestinari keinu eta arrazakeriari aurre egiteko

Donostiako herri mugimenduak artikulatuta hainbat auzotan antolatzen den Zinemaldi Alternatiboaren 16. edizioa aurkeztu dute (11 + 5, beraiek dioten bezala, eraitsitako Kortxoenea gaztetxeko bost urteei erreferentzia eginez). Aurten sei proiekzio egingo dituzte ondorengo... [+]


Badator Donostiako 72. Zinemaldia: sarrerak igandetik aurrera

Irailaren 20tik 28ra egingo da Zinemaldia. Igande honetan irekiko da lehen hiru egunetako emanaldietarako sarreren leihatila.


Enric Marco: pertsonaia bi, larru berean

Hogei urte pasatu dira bazterrak nahasi zituen iruzurra argitara eman zenetik: Enric Marco, Holokaustoaren ustezko biktima bat, ez zen sekula kontzentrazio-esparru batean egon. Ez zen nolanahiko iruzurra izan, Marco bazelako nor: Holokaustoaren Biktimen Espainiako Elkartearen... [+]


Jon Garaño
“Marcok bere fikziozko Marco sortu zuen”

Ez da pelikula erraza izan Moriartikoentzat. Proiektua duela hemezortzi urte sortu zen, eta gutxienez bi aldiz eten; bietan, Enric Marcok "ezusteko" bana eman ondoren. Azkenean, dokumental eran beharrean, fikzio bidez islatu dute istorioa. Aitor Arregi, Jose Mari... [+]


2024-07-05 | Sustatu
Euskarazko 100 azpidatzi gehitu dituzte Filmin streaming plataformara

Pantailak Euskaraz ekimena eta Filmin streaming plataforma espainiarra lankidetzan aritu dira azken hilabetetan, eta horri esker euskarazko 100 azpititulutik gora gehitu ditu plataformak katalogoan bere katalogoan. Zenbait iturritako azpidatziak dira, tartean boluntarioek [+]


2024-07-02 | ARGIA
Lesbianismoaz eta ultraeskuinaz mintzo den ‘Lesvia’ dokumentalak irabazi du Zinegoakeko sari nagusia

Epaimahaiaren esanetan, dokumentala beharrezkoa da "bizikidetzari espazioa emateko", eta era berean, ez ahazteko urte luzez lesbianismoak ez duela ikusgarritasunik izan. Filminen dago ikusgai.


Miren Gaztañaga
“Ez da erraza zineman eta antzerkian gauzak beste modu batean egitea. Baina saiatu gaitezke”

Askotariko lanak egin ditu Miren Gaztañagak antzerkian, zineman zein telebistan, baita dantza edo musikari lotutako proiektuetan ere. Txani Rodriguezen Los últimos románticos (Seix Barral, 2020) eleberrian oinarritutako pelikularen errodajea amaitu... [+]


Kike Diaz de Rada hil da, aktore, antzerki zuzendari eta idazle donostiarra

64 urterekin, Kike Diaz de Rada donostiarra hil da, Eneko Olasagasti lankideak asteazken arratsean sare sozialetan jakinarazi duenez. Ibilbide luzeko aktorea izan zen eta Tanttaka teatroaren eta Orain gipuzkoar antzerki taldearen sortzaileetako bat.


Queertopiak: babeslekuak, inguruan eragiteko moduak

'Queertopia' da aurtengo Zinegoak jaialdiaren izenburua. Queertopiek erakusten dute posible dela errealitate ezberdinak harremanetan jartzeko espazioak sortzea. Alaitz Arenzana jaialdiko zuzendariarekin eta Julen Nafarrate komunikazio arduradunarekin duela 21 urte Bilbon... [+]


Plano aldaketa azkar asko dituzten marrazki bizidunen eragin negatiboa aztertu dute

Denbora laburrean plano aldaketa asko dituzten marrazki bizidunek, alegia erritmo azkarreko hiperestimulazio audiobisualak eragin negatiboa du umeen arretan, hainbat ariketa mental egiteko gaitasunean eta autoerregulatzeko ahalmenean, ikerketa batek ondorioztatu duenez.


Bisexualitatea euskal kulturan aztarrikatzen

Zinegoak, Bilboko LGTBIQ+ 21. nazioarteko zinema eta arte eszenikoen jaialdia, ekainaren 24tik uztailaren 1era egingo da. Jaialdiaren barruan, bigarren urtez, Bizi Bisexualitatea proiektuak bere tokia izango du. Egitasmo horrek bisexualitatea eta euskal kultura uztartzen ditu... [+]


Jesús Carrera, frankistek torturatu eta fusilaturiko buruzagi komunistaren bizitza pantailara

Hari buruzko aipamenik apenas iritsi zaigu historia liburuetan, baina Jesús Carrera Olascoaga (Hondarribia 1911 – Alcala de Henares 1945) Espainiako Alderdi Komunistaren idazkari nagusi izatera iritsi zen. Frankistek atxilotu, torturatu eta fusilatua, bere... [+]


'Bi arnas' proiektuaren ziklo amaiera ospatu dute
“Torturak ama eta alabarengan sorturiko zauria arintzen lagundu du dokumentalak”

Torturatu zuten Iratxe Sorzabal presoa eta haren ama ditu protagonista Bi arnas dokumentalak. Duela bi urte abiaturiko prozesua borobiltzeko ekitaldia egin dute eta bide horretan lortutako etekin ekonomikoak bi elkarteri eman dizkiote: Harrera eta Axut! Ekitaldiak une... [+]


2024-05-08 | Reyes Ilintxeta
Patricia López Arnaiz. Hamaika bizitza bakar batean
“Amorrua, hira eta mendeku nahia emakume baten motorrak ere izan daitezke”

Nina iragarritako señorizidio baten kronika da –Irantzu Varelaren terminoa erabiliz–. Pantaila handira orain iritsiko den filmak kontatzen du nola 30 urteren ondoren emakume zauritu bat herrira itzultzen den eskopeta batekin, etengabeko hileko moduko batek... [+]


Eguneraketa berriak daude