Akabo Camp Davideko akordioak?
Orduak eta egunak joan ahala, errotzen ari den gogapena da 2022ko otsailaren 24a baino erabakigarriagoa izan daitekeela 2023ko urriaren 7a XXI. mendeko mundurako. Eta, bidenabar, “Europan aspaldikoak diren nahaste horietako bat” bezala gera daitekeela Ukrainakoa. Horrek berak gudu-zelaian zer ekarriko lukeen igartzen erraz samarra dirudienez, protagonistak ari dira kontuak ateratzen.
Gazakoan, ordea, sumatzen ere zaila, baina edonola ere oso arriskutsua, izango den etorkizunak sortutako urduritasuna ari da gainezka egiten. Eta esango nuke “ziurtzat” ematen diren gorabehera asko (guztiak ez esatearren), nola U-7 horren genesiari buruz (Iranen “inplikazioa”, demagun), hala borroken bilakabidearen inguruan, asmakeriak eta desioak direla, beste ezer baino gehiago. Gerrako propaganda hutsa ez direnean. Ikaragarri baitabil horretatik ere.
Eginbidean leudekeen jarduera militarrak ezagutu ezin ditugunez, politikari arreta jarri beharko diogu. Eta atentzioa ematen du krisiaren lehen ondorio potoloa izan daitekeena zein isilpean geratzen ari den.
1978ko irailaren 17an –arestian bete dira 45 urte–, sinatu ziren Marylandeko Camp Daviden bi dokumentu: Ekialde Ertaineko bakerako esparru-dokumentua eta Egipto eta Israelen arteko bake-tratatua burutzeko esparru-dokumentua. Sinatzaileak, Sadat, Egiptoko presidentea, eta Begin, Israelgo lehen ministroa, J. Carter, AEBko presidente, fede-emaile eta bermatzaile zela. Camp Davideko akordioak deitu ohi dira harez geroztik.
Berehala, Bakearen Nobel Sariaren irabazle bihurtu ziren bi sinatzaileak; eta handik sei hilabetera, 79ko martxoan, sinatu zen bi herrialdeen arteko bake-tratatua. Hitzarmen horiexek funtsatzen dute gaur egungo Gazako Zerrendaren eta Sinaiko mugaren nondik norako guzti-guztia. Betearazpena irrigarria izan bada ere.
1981eko urriaren... 6an, huts egindako hainbat saioren ondoren, Khalid al-Islambuli tenientearen pelotoiak, desfile baten erdian, tiroka akabatu zuen Sadat hargatik. Baina Mubarak, haren oinordekoarekin ere, indarrean jarraitu zuten akordioek. Eta M. Morsi zibilaren agintaldia erauzi ondoren, baita A.F. el-Sisi egungo presidente militarrarekin ere. Orain arte.
Hitzarmen hari esker, Estatu Batuen atzerrirako laguntza militarrik handiena jasotzen duen bigarren herrialdea Egipto izan da 40 urte hauetan. Lehena zein den, asma zeuk.
Betiere Egipto kate motzean lotuta edukitzeko baliatu den dirutza horrek, ordea, gorabehera xelebreak pairatu ditu azkenaldian AEBen. Besteak beste, Bob Menendez senatariaren kulebroiaren kontura. Baina beste zutabe bat beharko dugu hori xehe azaltzeko.
Orain ikusi beharko da zein heltzen den lehenago Josafatera, Camp Davideko akordioa ala haren fede-emailea, Jimmy Carter.
Israelek Hezbollahri egotzi dio larunbatean Golango gainetan gutxienez hamabi pertsona hil dituen bonbardaketa, baina milizia xiitak ez du bere gain hartu. Israelek Libanoko gune ugari bonbardatu ditu jasotako azken erasoaren ondoren.
Estatu palestinar bat, bi estatu edo batere ez. Horiek dira Palestinako gatazkaz aritzean irudikatzen diren irtenbideetakoak. Egungo Gazak eta Zisjordaniak osa dezakete Palestinako Estatua; edo izan daiteke Zisjordaniako A eremua bakarrik –Palestinako Agintaritzako... [+]
Azken asteetan zabalduz zihoan mehatxua geroz eta errealagoa da: Gaza erabat suntsitzen dabilen gerra Ekialde Hurbilera hedatu daiteke. Hiru lurralde dira tentsio gorenean –Hezbolaren bidez Libano, Iran eta Itsaso Gorria– eta beste batzuk ere sartu daitezke dantza... [+]
Gerra eta gezurra bat doaz eta oso gaitza da jakitea gerra batean nor zertan dabilen kazetariak edo bestelako iturriak tartean ez badira. Israelek historikoki erakutsi du ezpata dantzatzeko indarra eta gezurra maneatzeko abilezia. Orain Gaza bonbardatzen ari denean, ospitaleei... [+]
Ekialde Hurbila, K.o. II.-III. mendeak. Erromatar Inperioak 1.000 kilometro inguruko defentsa lerro bat osatu zuen ekialdeko limes edo muga zaindu eta persiar armadaren nahiz tribu nomaden erasoei aurre egiteko. Lerro hura iparraldetik hegoaldera luzatzen zen, Palmiratik egungo... [+]
Nature aldizkarian argitaratu berri duten lan batean, duela 14.000 eta 2.400 urte arteko 3.500 indibiduoren hezurrak aztertu dituzte, indarkeria seinaleen bila, egitura politikoen garapenak gizakien arteko indarkerian nolako eragina izan zuen aztertzeko.
Frantziako Barne ministroak Palestinaren aldeko protesta oro debekatu du, ordena publikoa aztoratu daitekeelakoan. Macron presidenteak adierazi du, “Palestinako kausa eta terrorismoaren justifikazioa nahasten dituztenak akats moral, politiko eta estrategikoa egiten... [+]
Israelgo Energia ministroak txiokatutako mezua da hori. Milaka hildako dira dagoeneko Palestina eta Israelen arteko oraingo gerra honetan. Lurreko erasoaren prestaketan, Israelgo Armadak aire erasoekin jarraitzen du oraindik, lege eta araurik gabeko gerra geratzeko NBEren eta... [+]
Jordan ibaiaren harana, duela 780.000 urte. Hominido talde batek arrain egosia jan zuen Hula lakuaren ertzean. Israelgo Gesher Benot Ya’aqov aztarnategian arkeologoek aurkitutako arrain arrastoei esker iritsi dira ondorio harrigarri horretara.
2018an Arkeologiako Alemaniar Institutuko ikerlariek 7 metro luze zen ontzi baten arrastoak aurkitu zituzten Mesopotamiako Uruk hiriko aztarnategian lanean ari zirela.
Maiatzean, Gazan, hamaika eguneko azken guduan Israelgo armadaren bonba eta obusek 252 palestinar hil eta 1.900 zauritu dituzte. Umeak, horietako asko. Leherketetan eta etxeak gainera jausita zaurituak artatzen aritu diren medikuen artean ARGIAko irakurleek ezagutuko dute... [+]