Aitzolek 77 urteren ondoren bizirik dirau
Aurkeztu da Aitzol. Euskal pizkundearen heriotza dokumentala. Estreinaldirako ekitaldi berezia egin zen Donostiako Antzoki Zaharrean, apaiz euskaltzalea azkenekoz bizirik ikusi eta 77 urtera.
Aitzolen fedea, borondatea, aktibotasuna, abertzaletasuna eta euskaltzaletasuna ekarri zituzten antolatzaileek ikusleen artera. Dokumentala eskaini aurretik musika errezitaldi txiki bat eskaini zuten. Eñaut Elorrieta, Mikel Markez eta Arkaitz Miner musikariek Lauaxetaren Mendigoxaliarena (Ehungarrenean hamaika diskoan argitaratua), Hertzainak taldeak egindako No time for love-en bertsioan (Christy Moore) eta Mikel Laboaren Baga-biga-higa kantuak jo zituzten, Unai Elorriagak bere testu batzuen irakurketa tartekatzen zuela.
Juantxo Agirre Mauleon Aranzadi Zientzia Elkarteko idazkari nagusiak zuzendu eta Eider Conde eta Iñigo Egia gidoilari, Jose Ariztimuño Aitzolen ibilbidea kontatzen da dokumentalean, elkarrizketetan oinarrituta.
Juantxo Agirre Aranzadiko idazkari nagusia bera, Ramon Labaien Donostiako alkate ohia, Lourdes Otaegi euskal filologoa, Mikel Aizpuru EHUn Historiako irakaslea, Iñaki Egaña historialaria, Martxelo Otamendi Berriako zuzendaria eta Aitzol Azpiroz Aitzol apaizaren senitartekoa dira, besteak beste, elkarrizketatuak. Hauen ahotik azaltzen da Jose Ariztimuñok euskal gizartean egitasmo kristau, abertzale eta euskaltzalea eratzeko zeukan grina eta horretarako izan zuen indarra. Jendarteko gaietan interesatua, lehenengo bertsolari txapelketen antolatzaile, euskal pizkundeko ikur seinalatu zuten, eta arlo horretan egindako lanak ezagutaraztea izan zuten helburu.
Euskaltzalearen nortasunetik abiatuta azaltzen dute Baionatik Bilbora, frontera, egin nahi zuen bidaia; Galerna ontzian itsasoratzearen zergatia.
Itsasontzian ezagututako Jean Pelletier-en testigantzak aditzen dira irudiz lagunduta. Hark kontatzen du zer ikusi zuen Aitzolengan, nola geldiarazi zuten barkua Pasaia parean zihoala, Ondarretako kartzelarako bidea eta han entzun, ikusi eta sentitutakoak. Pelletierrek ikusi zuen bere begiz Ariztimuño tortura gelatik desitxuratuta ateratzen.
Kartzela hartan ikusi zuten azken aldiz Aitzol bizirik, eta 1936ko urriaren 17an “libre” utzi zutenean, kartzela atarian harrapatu eta Hernaniko hilerrian fusilatu zuten.
Josebe Goia Hernaniko orduko lurperatzailearen alabaren testigantzak ere bildu ditu Aranzadi Elkarteak, urriko gau ilunetan ikusten zutena kontatuz.
Ekitaldiari bukaera emateko Josu Erkoreka Eusko Jaurlaritzako bozeramaile eta Justizia sailburuari eman zioten hitza. Aitzolek bere fedea iturri, abertzaletasuna eta euskaltzaletasunari eskainitakoa ekarri zuen gogora, eta iragan igandean Tarragonan beatifikatu zituzten Gerra Zibilean fusilatutako 522 elizgizonetan Ariztimuño ez egotea salatu zuen.
Omenaldi txiki bat egin zitzaien, baita ere, bai Aitzolen sendiari, bai eta dokumentalean agertzen den eta aurten hil den Juan Pardori. Pako Etxebarriak eman zion lore sorta Aitzol Azpiroz abadearen senitartekoari eta Juan Mari Atutxa Sabino Arana Fundazioko presidenteak Pardoren alabari.
Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]
Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkarteak gogor kritikatu du Iruñeko Erorien Monumentuaren inguruan EH Bilduk, Geroa Baik eta PSNek egindako akordioa. "Pedagogia" egiteko toki hobeagoak daudela dio eta interpretazio zentroari Maravillas Lamberto izena... [+]
Iruñeko Erorien monumentua faxismoaren salaketarako eta memoria demokratikorako Maravillas Lamberto interpretazio zentroa bilakatzea adostu dute EH Bildu, PSN eta Geroa Baik. Eraikinaren parte bat eraitsiko dute, eta adiera frankistako elementuak kendu edo estaliko... [+]
"88 urteko isiltasuna nahikoa da; gure herritarrek behingoz aitortza ekitaldi bat merezi dute"
Espainiako eta Frantziako Estatuak “nazio askapen mugimendua ito” nahi dutela ohartarazi du Sortuk, eta Santi Brouard eta Josu Muguruza HBko militanteen erailketak estatu biek egiten duten “gerra zikinaren parte direla” adierazi du.
Saturraran Elkarteak antolatuta, Oroimen Eguneko ekitaldian batu dira larunbatean 1939tik 1944 bitartean Saturrarango Emakumeen Kartzela egon zen inguruan, bertan preso egondako emakume eta umeak oroitu eta omentzeko.
Egun hartan Espainiako Poliziak bost langile hil zituen eta dozenaka zauritu. Orain, identifikatu gabeko beste zazpi zauritu aurkitu dituela iragarri du Martxoak 3 elkarteak. Oraindik, alabaina, ez dute lortu zauritutako beste 20 pertsona identifikatzea.
Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]
Gaur gauean, urriak 17, 88 urte faxistek Jose Ariztimuño, Aitzol, hil zutena. Fusilamendu pelotoiaren aurrean ez zuela isilik gelditu nahi irakurri berri dut. Soldaduei tiro egitea kosta egin omen zitzaien, behin eta berriz agindu behar izan omen zieten su egiteko. Hala... [+]