Agnès Varda hil da, zinema frantziarreko olatu berriaren aitzindaria
90 urterekin hil da Agnès Varda zine zuzendaria. Nouvelle Vague korronte zinematografikoko erakusgarri nagusienetako bat zelako gogoratuko du zinemaren munduak.
Belgikan jaio zen Varda 1928an eta aitzindari bat izan zen. Bai artistikoki, 1960ko hamarkadan Frantziako zinemagintza berritu zuen Nouvelle Vague korrontearen barruan, baina baita bestela ere: ez da ahaztu behar bera izan zela garai hartako zinegile gazte berritzaileen artean emakume bakarrenetariko bat.
1955ekoa da Vardaren lehen filma, La Pointe courte. Kritikarien arabera, lan horretan dagoeneko Frantziako zinemaren olatu berriaren ezaugarriak ikus zitezkeen eta aurrea hartu zien gehiagotan aipatzen diren François Truffauten Les 400 Coups (1959), Alain Resnaisen Hiroshima mon amour (1959) edo Jean-Luc Godarden A bout de souffle-ri (1960) –ikusten denez, hirurak ere gizonezkoek zuzenduak: zinemaren historiaren genero-desbideraketez luze hitz egin daiteke–.
Zazpi urte geroago estreinatu zen bere lan ezagunenen artean beti aipatzen den Cléo de 5 à 7. “Dokumental subjektibo” gisa deskribatzen zuen Vardak: laurogeita sei minutu emakume gazte baten bizitzan, denbora errealean kontatuak. 2012an Canneseko jaialdiak berriz pantailaratu zuen, omenaldi gisa zinezaleen gozamenerako. Baina Varda ez zegoen autokonplazentzietarako: ordurako ia 84 urte zeuzkan, baina filmeko eszena batzuk akaso luzeegiak izan zitezkeela iradoki zuen, agian ez lukeela gaur egun muntaia bera egingo.
Harrigarria zen Varda, bai bere lanetan, bai jendaurreko agerraldietan. Duela bi urte Zinemaldiak Donostia Saria eman zionean berarekin hitz egiteko aukera izan zuten kazetariek hori nabarmentzen zuten, haren ohiz kanpoko izaera, bere lanean ere islatzen zena.
Zinemari eskainitako bizitza izan da Vardarena, filmak zuzentzeaz gain etxean bertan ekoizten baitzituen egindako lanak, Ciné-Tamaris produktoraren bidez. Jacques Demy zinegile eta bikotekidearekin batera jarri zuen abian ekoiztetxe hori eta Demy 1990ean hil zenean ere lanean jarraitu zuen.
Zinemaz gain, argazkilaritzan ere aritu zen bere ibilbide profesionalaren hasietan. Eta bide berriak bilatzeko ahaleginean, 2003tik aurrera artista bisual gisa ere lan egin zuen.
Ezagutzen duzue Kneecap filma? Oscar sarietarako hautatu zuten. Belfasteko hirukote baten istorioa da. Kneecap Hip Hop talde ezaguna da gaur egun, eta hizkuntzaren aldeko jarrera (gaelikoa) argia dute, IRAren osteko belaunaldiaren gorabeherak kontatzen ditu filmak; drogak eta... [+]
No other land dokumentalaren zuzendari Hamdan Ballal kolono sionistek jipoitu zuten astelehenean bere herrian, beste hainbat palestinarrekin batera, eta Israelgo militarrek eraman zuten atxilo ondoren. Astarte goizean askatu dute.
Donostiako Tabakaleran, beste urte batez, hitza eta irudia elkar nahasi eta lotu dituzte Zinea eta literatura jardunaldietan. Aurten, Chantal Akerman zinegile belgikarraren obra izan dute aztergai; haren film bana hautatu eta aztertu dute Itxaro Bordak, Karmele Jaiok eta Danele... [+]
35 film aurkeztu dira lehiaketara eta zortzi aukeratu dituzte ikusgai egoteko Euskal Herriko 51 udalerritan. Euskarazko lanak egiten dituzten sortzaileak eta haiek ekoitzitako film laburrak ezagutaraztea da helburua. Taupa mugimenduak antolatzen du ekimena.
Pantailak Euskarazek eta Hizkuntz Eskubideen Behatokiak aurkeztu dituzte datu "kezkagarriak". Euskaraz eskaini diren estreinaldi kopurua ez dela %1,6ra iritsi ondorioztatu dute. Erakunde publikoei eskatu diete "herritar guztien hizkuntza eskubideak" zinemetan ere... [+]
Geroz eta ekoizpen gehiagok baliatzen dituzte teknologia berriak, izan plano orokor eta jendetsuak figurante bidez egitea aurrezteko, izan efektu bereziak are azkarrago egiteko. Azken urtean, dena den, Euskal Herriko zine-aretoak gehien bete dituztenetako bi pelikulek adimen... [+]
Otsailaren 24tik eta martxoaren 1era bitartean, astebetez 60 lan proiektatuko dituzte Punto de Vista zinema dokumentalaren jaialdian. Hamar film luze eta zazpi labur lehiatuko dira Sail Ofizialean; tartean mundu mailako lau estreinaldi eta Maddi Barber eta Marina Lameiro... [+]
Madrilen arkitektoentzako kongresu bat burutu berri da, arkitekto profesioaren krisiaz eztabaidatzeko. Arkitekto izateko modu tradizionala eta gaur egungoa desberdindu dute. Zertan den tradiziozkoa? Oscar bidean den The Brutalist filmean ageri den arkitekto epikoarena. Nor bere... [+]
Makroproiektu "berriztagarriek" sortzen dituzten ondorioak filmatu ditu Vidas irrenovables (Bizitza ez-berriztagarriak. Euskarazko eta frantsesezko azpitituluak prestatzen ari dira) dokumentalean Extremadurako (Cabeza del buey, Espainia, 1985) landagunean hazitako... [+]
Euskal herritar ugari saritu ditu Espainiako zine akademiak pasa den asteburuan banatu diren Goya sarietan. Artikuluaren bigarren partean, zeresana eman duten hainbat kontu aletuko ditugu.
Itoiz, udako sesioak filma estreinatu dute zinema aretoetan. Juan Carlos Perez taldekidearen hitz eta doinuak biltzen ditu Larraitz Zuazo, Zuri Goikoetxea eta Ainhoa Andrakaren filmak. Haiekin mintzatu gara Metropoli Foralean.
Zeresana ematen ari da Rami Younis kazetari eta aktibista palestinarraren LYD animaziozko film-dokumentala. Fikziozkoa da, Israelek inoiz okupatu gabeko Lyd hirian kokatua, zeinean ez den sekula ere britainiarren koloniarik egon, eta juduak eta arabiarrak elkarrekin bizi diren;... [+]