Lau urteren ostean Trumpismoa itzuli da Etxe Zurira, Donald Trump AEBetako 47. presidentea bilakatu da 78 urterekin. Hainbat deliturengatik zigortua izan den eta zenbait kausa irekita dituen lehen presidentea da. Hauteskunde garaipeneko hitzaldian, esan du “lelo soil baten pean" gobernatuko duela: "Egindako promesak, betetako promesak”. BBC hedabideak Trumpen agintaldirako asmoak zazpi puntutan bildu ditu, eta horien laburpena da hurrengoa.
Hauteskunde kanpainan, AEBetako historiako deportazio masibo handienak promestu zituen errepublikazaleak agiririk gabeko etorkinen aurka. Hala, hainbat adituk BBCri jakinarazi diotenez, Trumpek agindutako deportazio masiboek arazo legal eta logistiko ugari ekar ditzakete, baita herrialdearen hazkunde ekonomikoaren geldialdia ere.
Paradoxikoa bada ere, merkatu librea bandera gisa duen herrialdeko presidente berriak ekonomian eskua sartuko duela iragarri du. “Inflazioarekin amaituko” duela, eta zerga-sisteman murrizketa erradikalak egingo dituela adierazi du. Eskupekoak zergetatik libre utziko ditu, gizarte segurantzari egin beharreko ordainketen gaineko zerga kenduko du eta sozietate zerga murriztu nahi du. Defizit komertziala murrizteko helburupean gutxienez %10eko muga-zerga berriak proposatu ditu atzerriko produktu gehienen gainean. Txinatik datozen inportazioek %60ko muga-zerga gehigarria jasan dezaketela ere esan du. Honen aurrean ekonomialari askok ohartarazi dute herritar arruntentzat prezioak nabarmen igoko direla.
Aurreko lehendakaritzan egin zuen gisa berean, klima aldaketarekin lotura duten arauetan ere murrizketak egingo ditu Trumpek. Azpimarratzekoa da 2016-2020 tartean aldaketa klimatikoari aurre egiteko neurri asko atzera bota zituela, eta Pariseko akordio klimatikotik ateratzen lehen herrialdea izan zela AEB. Automobil elektrikoei kritika zorrotza egin die, eta Bidenek horren kutsagarriak ez diren autoak bultzatzeko proposatu zituen helburuak ezeztatuko dituela ziurtatu du. Bestalde, energia kostuak murriztuko direlakoan, Artikoa bezalako eremuak erabili nahi ditu petrolioa ateratzeko.
Ukrainiaren eta Errusiaren arteko guda ere aipatu du Trumpek, eta negoziatutako akordio baten bitartez “24 ordutan” amaituko duela iragarri du. Hala ere, ez du zehaztu zeri egin beharko liokeen uko alde bakoitzak, bere ustez. Demokratek diote neurriek Vladimir Putin presidentea adoretuko luketela. Orokorki, AEB kanpo gatazketatik deslotu nahi du errepublikazaleak. Gazaren aurkako gerrari dagokionean, Israelen defendatzaile sutsua da Trump, baina ofentsiba militarra amai dezaten eskatu dio Netanyahuri. Libanon jazotzen ari denari amaiera emateko konpromisoa ere hartu du, baina ez du xehetasun gehiagorik eman.
2022an abortatzeko eskubide konstituzionala baliogabetu zuen Auzitegi Gorenak herrialde osoan, Trump lehen aldiz presidente izan ostean epaile kontserbadoreek gehiengoa osatzen baitzuten. Orain bere jarraitzaileen nahien kontra, abortua debekatzeko legerik ez duela sinatuko adierazi zuen Kamala Harrisekin izandako hauteskunde eztabaidan. Trumpek esan du AEBetako estatu bakoitzak erabaki behar dituela abortuaren gaineko legeak.
2021eko urtarrilaren 6an Kapitolioari eraso egin ziotenak “zapalartari” gisa definitu ditu, eta batzuk indultatuko dituela jakinarazi du. Biolentziaren ondorioz hainbat hildako egon ziren egun horretan, eta Trumpi egozten zaio jazotako istiluen ardura. Bertan zigortuak izan ziren ehunka konspirazionista “preso politikotzat” jo ditu presidenteak, eta horietako asko “bidegabeki espetxeratuta” daudela baieztatu du, nahiz eta aitortu duen “horietako pare bat, ziurrenik, kontroletik atera” zirela.
Trumpek promestu du presidentzia eskuratu bezain laster “bi segundu baino gutxiagoan” kargugabetuko dutela Jack Smith abokatua, bere aurkako bi zigor ikerketa zuzentzen ari den fiskal beteranoa, alegia. Smithek Trump inputatu du 2020ko hauteskundeak baliogabetzeko ustezko saiakerengatik eta dokumentu konfidentzialak bidegabe erabiltzea egotzita. Errepublikazaleak dioenez, Smithek “sorgin ehiza politiko” batean sartu du.
Trump/Vance eta Zelenskyren arteko sesio gogoangarriak, Europan behintzat, erabat isilarazi badu ere, bada beste mundu-parte batean bederen dezenteko harrabotsa harrotu duen burutazioa. Afganistango Bagrameko aire-basea berreskuratu nahiko luke Trumpek, bere lehen... [+]
AEBek Ukrainako gerraren aurrean egindako jarrera aldaketaren barruan, “lur arraroak” deiturikoak negoziaziorako gai nagusi bilakatu dira Volodymyr Zelenskyren eta Donald Trumpen artean. Lehenak nahi du AEBek bere segurtasuna bermatu dezatela Errusiaren aurrean,... [+]
Trumpen itzulera pizgarri izan da sendotuz doan eskuin muturreko erreakzionarioen mugimenduarentzat. Izan ere, historikoki, faxismoaren gorakada krisi ekonomikoekin lotuta egon da, baita sistemaren zilegitasun politiko eta ideologikoaren krisiarekin ere. Gaur egun, geldialdi... [+]
Batzuendako, dirutza izatea ez da nahikoa, eta euren ego hauskorrek diruaren txintxina ez ezik, protagonismoa ere eskatzen dute. Aberats okituak izatea nahikoa izango ez balitz bezala. Beti gehiago behar dute, anbizioa deritzote antsia horri, baina botere gosea eta nabarmendu... [+]
Su-etena hausteko arriskua erreala izan bada ere aste guztian zehar, adostasun batera iristeko bidean dira bi aldeak: bahitu gehiago askatuko lituzke Hamasek, laguntza Gazara sarrarazteko bidea ez oztopatzeko "promesa" egin duelako Israelek. Arabiar Ligako herriek... [+]
Air Force One hegazkinean Super Bowl-erako bidaia aprobetxatu du Donald Trumpek, ezartzear dituen muga-zergen berri emateko. Eszenografiaren aldetik, bikain. Etxerako mezua da “lasai baino lasaiago nago ni; begira nora goazen... Estatubatuarrak ere lasai egon daitezke... [+]
AEBetako presidentearen Gazako palestinarrak kanporatzeko asmoak aurkako erreakzio ugari eragin ditu nazioarteko nahiz herrialdeko politikan, baita Alderdi Errepublikanoan ere. Gehienek "garbiketa etnikoa" sustatzea egotzi diote, baina Trumpek bere asmoa berresten... [+]
Zutabe hau idazten nengoela, gaia aldatu behar izan dut, nire arreta osoa harrapatu dutelako Trumpen muga-zergek. Azalpen gutxi beharko duzue, leku guztietan da berria, Txinako produktuei %10eko zerga eta Kanadako eta Mexikoko produktuei %25eko muga-zergak jarri dizkie. Trumpek... [+]
Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroaren bisitarekin batera egin ditu adierazpenak AEBetako presidenteak, Etxe Zurian. Zerrendan bizi diren 1,8 milioi palestinarrak Egipto edota Jordaniara lekualdatzea proposatu du.
Su-etenaren akordioarekin barnean, Israelgo armadak Netzarim korridorea ireki du. Ia urtebeteko erbestealdiaren ondoren, milaka palestinar euren etxeetara abiatu dira bidaia emozional sakonean. Trumpek gazatarrak Egiptora eta Jordaniara desplazatzea proposatu du, eremua erabat... [+]
AEBko John C. Coughenoiur epaileak onartu du Washington, Arizona, Illinois eta Oregon estatuek elkarrekin aurkeztutako helegitea, eta horren arabera atzera bota du Donal Trumpek AEBn jaiotako migratzaile ez legezkoen seme-alabak kanporatzeko dekretua.
"Ameriketako Estatu Batuen gainbehera aldia amaitu da", esanez abiatu du kargu hartze ekitaldiko diskurtsoa Donald Trumpek. Besteak beste, trans eta pertsona ez-bitarren eskubideak deuseztatuko dituela promestu du, baita energia berriztagarrien aldeko politikekin... [+]
Donald Trumpek asteleheneko 18:00etan (12:00ak Washingtonen) egingo dio zin AEBetako presidente izateari. Europako eta beste hainbat herrialdetako eskuin muturreko estatu buruak gonbidatu ditu inbestidura ekitaldira. Egun bakar bat lehenago emandako mitinean aurreratu duenez,... [+]
Hainbat enpresak aniztasun eta inklusio politikak aldatu dituzte Donald Trumpen gobernu berriari ongietorria egiteko.
Donald Trumpek urtarrilaren 20ean berriro hartuko du AEBetako lehendakari kargua, eta bigarren agintaldia izango du Etxe Zurian. Aurreko agintaldian, 2017-2021ean, lotsa gutxirekin ibili bazen erabakiak hartzeko orduan, agintaldi honetan konplexu urri horiek ezabatuko ditu eta... [+]