Afganistango Gobernuak talibanekin banatu nahi du herrialdearen agintea, matxinoak Kabul hartzetik hurbil daudela
Matxinoek beste bost hiri bereganatu dituzte ostiralean. Hiriburua hartzeko bi edo hiru hilabete beharko dituztela aurreikusi du AEBetako Defentsa Departamentuak. Dohako elkarrizketetan, talibanekin eskumenak banatzea proposatu du Afganistango Gobernuak.
Talibanek beste bost hiri hartu dituzte Afganistanen. Ghazni, Qala-e-Naw eta Herat, herrialdeko hirugarren hiri handiena, bereganatu dituzte lehenik. Azken orduetan, hegoaldeko Lashkar Gah eta bigarren hiri nagusia, Kandahar, okupatu dituztela adierazi du AEBtako Defentsa Departamentuak, The Washington Post-en bidez.
Dawood Laghman Ghazniko eskualdeko gobernadorea atxilotu egin dute Afganistango Gobernuak kontrolatzen duen gunera iritsi eta berehala, yihadistei lagundu izanaren susmopean. Gobernadoreari Kabulera ihes egiteko “segurtasun baimena” eman diotela baieztatu dute matxinoek, eta hainbat agintarik salatu dute talibanekin tratua egin duela Laghmanek lurra beren esku uzteko. Berria-k jaso ditu Tolonews agentziak emandako datuok.
Aurreikuspenen arabera, talibanek bakartuta utzi dezakete Kabul hilabete barru, eta bizpahiru hileren bueltan lortu dezakete haren kontrola. AEBko Defentsa Departamentuak ekainean esan zuen sei eta hamabi hilabete behar izango zituztela yihadistek eremua hartzeko. Azken aurrerapenak ikusita, Afganistango Gobernuak tratua egin nahi du haiekin: “boterea banatzea” proposatu die Dohako elkarrizketetan.
Kabulen negoziazio taldeko Najia Anwarik, eskumenak partekatzeko plana adostera deitu ditu: “Helburua da hori bake elkarrizketetan eztabaidatzea, gerra suntsitzaile honi amaiera emateko akordio politiko bat lortzeko”. Talibanek, ordea, ukatu egin dute Gobernuaren proposamenik jaso izana, haiek “negoziazioaren” aldekoak badira ere.
AEBen egoera
Biden presidenteak apirilaren 14an iragarri zuen AEBko tropak Afganistanetik aterako zituela. Egoera berriaren aurrean, Kabulek aire babesa manten dezan eskatu diote AEBetako Defentsa Departamentuari, baina ezezkoa jaso dute, John Kirby eledunaren arabera, laguntza horiek ez baitira “bideragarriak”. Dena den, AEBek 3.000 soldadu gehiago bidaliko dituzte Kabulera, beren enbaxadako langileak gatazka gunetik ebakuatzeko.
Talibanen aurrerapena
Matxinoek Afganistango eskualdeetako hamahiru hiriburu hartu dituzte azken astean, DW komunikabideak informatu duenez. Guztira, herrialdearen %60-85 inguru kontrolatzen dute, eta 200 barruti, hiru airepotu eta muga pasabide ugari dituzte haien esku.
Zortzi aste falta dira azaroaren 5erako, Etxe Zuria hartzeko lehia hurbiltzen ari da azken txanpara, eta haren lorratzari iskin egiten dionak ere, edozein kantoitan egiten du topo kresalarekin. Azaroko hitzordu horrek argitzen baitu, adibidez, hiru urte hauetan isilpean egon den... [+]
Azken hamarkadetan Afganistanen izandako “lurrikara suntsitzaileenetarikoak” izan dira. 2.530 pertsonal hil eta 9.240 zauritu dira EITBk argitara eman duenez.
2021eko abuztuaren 15ean, talibanek Kabul mendean hartu zutenean, milaka afganiar ihes egiten saiatu ziren. Soilik hilabete hartan, 35.000 pertsona baino gehiagok zeharkatu zuten Pakistango muga, eta 2022. urtea hasi orduko 145.000 ziren beste aldean. Aldiz, gertakari horien... [+]
Matiullah Wesa aktibista atxilotu dutela salatu du UNAMA elkarteak astelehenean eta Afganistango Gobernuari arrazoia argitzeko eskatu dio. Ekintzaile afganiarrak emakumeen hezkuntza errazteko Pen Pathen kanpainaren sortzailea da. Igandean bideo bat publikatu zuen hezkuntzarako... [+]
Argudiatu dute Gobernuz Kanpoko Erakundeen lantokietan emakumeek ez dituztela janzkera arauak errespetatzen. GKE ugarik salatu dute emakumeen lanik gabe ezin izango dutela osasun eta giza arreta eman. Joan den astean, talibanek debekatu egin zieten... [+]
Gudarako droneen teknologian milioika dolarreko inbertsioak egin ostean, “historiako aire kanpaina zehatzena” iragarri zuen Barack Obama, AEBetako presidenteak. 2014tik gaur arte Pentagonoak bildutako dokumentuak aztertuta, ordea, “aire guda hau inteligentzia... [+]
2001eko urrian, irailaren 11n World Trade Centerren aurkako erasoak gertatu eta hilabetera, Amerikako Estatu Batuetako Aire Armadako pilotu batek historia egin zuen: drone moderno batekin (The Predator) eraso hilgarria egin zuen lehen pertsona izan zen. Ordutik, droneak XXI... [+]
Valladolid probintziako lur zabal bezain idorrean gindoazela heldu ginen harresiz inguratutako Urueñara. Herri txiki bezain bitxia da: 200 biztanle ez baditu ere, zortzi liburu-denda daude, literatur museo bat, baita literatura unibertsaleko ipuin ezagunen txokoa ere... [+]
Hogei urte pasa direla, berriz ere boterea hartu dute talibanek Afganistanen. Nazioarteko estatuek gobernu berri horri begira hartuko duten postura erabakitzeko orduan talibanen pentsamolde eta politika basatiek izanen dute eragina. Alta, beste behin ere lurpean dagoenak izanen... [+]
Naomi Kleinek The Shock Doctrine liburuan azaltzen zuen hondamendietatik eta kontingentzietatik sortutako shock psikologikoen erabilpena ezinbestekoa izan zela jendeak nahi ez dituen politika neoliberalak hedatzeko; izan tsunamiak, urakanak edo gerrak, haiek eragindako... [+]