AEBetako armada munduko 139 herrialderen gainetik dago CO2 isurketetan
Erregai fosilen munduko kontsumitzaile partikularrik handiena da Pentagonoa. Herrialde bat balitz, 55. postuan legoke munduko berotegi-efektuko gasen igorle nagusien artean. AEBetako Gobernu Federalaren energia kontsumo guztiaren %80 dagokiola kalkulatzen da.
Amerikako Estatu Batuetako Defentsa Departamentua munduko petrolio kontsumitzaile instituzionalik handiena da, eta, ondorioz, baita berotegi-efektuko gasen isurlerik handiena (BEG) ere. Bostongo Unibertsitateko (Massachusetts, AEBak) Pentagon Fuel Use, Climate Change, and the Costs of War ikerketa-proiektuan zehazki aztertzen dute erregai militarraren erabilera AEBen gerretan, horrek berotegi-efektuan duen eraginarekin batera.
2001etik 2017ra arte, Pentagonoaren berotegi-efektuko CO2 gasen emisioak 1.212 milioi tona metrikokoak izan dira gutxienez; hau da, 255 milioi ibilgailu motorizatu baino gehiagoren urteko isurketen baliokidea. Beraz, AEBetako Defentsa Departamentuak, aldi horretan, urtean 67 milioi tona CO2 isuri ditu errekuntzatik batez beste; petrolioaren erabileratik soilik.
2001etik 2017ra arte, Pentagonoaren berotegi-efektuko CO2 gasen emisioak 1.212 milioi tona metrikokoak izan dira gutxienez; hau da, 255 milioi ibilgailu motorizatu baino gehiagoren urteko isurketen baliokidea
AEBetako armadaren isuriak 766 milioi tona metrikokoak direla uste da, aldi horretako operazio militarretan soilik; 2001. eta 2017. urteen arteko kutsadura militar osoaren %63 inguru. Zehazki, Afganistan, Pakistan, Irak eta Siriako gerra-eremu nagusietako "atzerriko kontingentzia-operazioak", gerrarekin hertsiki lotutakoak, 400 milioi tona CO2e baino gehiagotan zenbatu dira; hots, 85 milioi auto ingururen urteko isurketen baliokidea. Gainontzekoa bere instalazioei dagokie, izan ere, Defentsa Departamentuak 560.000 eraikin baino gehiago ditu AEBetako zein atzerriko 500 instalazio militarretan, bere berotegi-efektuko gasen isurketen %40 inguru eragiten dutenak. Hori gutxi balitz, arma kimikoek, leherketek eta gerraren gainerako albo-kalteek eragindako kutsadura gehitu behar litzaioke.
Petrolioak kargatutako armak
2017an, AEBetako indar militarrek 269.230 petrolio upel inguru erosi zituzten egunean, eta 25.000 kilotonelada karbono dioxido isuri zituzten erregai horien bidez. Horrek Defentsa Departamentua AEBetako gobernuaren erregai fosilen kontsumitzailerik handiena bihurtzen du, gobernu federalaren energia-kontsumo guztiaren %77 eta %80 artean eraginez. Enpresa-hornidurarako kateek bezala, edukiontzien, kamioien eta karga-hegazkinen mundu-mailako sare zabala erabiltzen dute beren jarduerarako, hala nola bonba, ibilgailu, hidrokarburo eta bestelako materialez hornitzeko.
2017an, AEBetako indar militarrek 269.230 petrolio upel inguru erosi zituzten egunean, eta 25.000 kilotonelada karbono dioxido isuri zituzten erregai horien bidez
Zentzu horretan, berotegi-efektuko gasen emisioak kontabilizatzeko gutxitan hartzen dira kontuan azpiegitura logistiko militar horiek guztiak, eta arreta mediatiko zein politiko soberan jartzen zaio biztanleria zibilak kontsumitzen duen energia- eta erregai-kopuruari. Baina, horrelako ikerlanek erakutsi dutenez, AEBetako indar militarrak historiako kutsatzailerik handienetako bat dira bere horretan, erregai likido gehiago kontsumitzen dutelako eta berotegi-efektuko gas gehiago isurtzen dituztelako munduko herrialde gehienek baino.
Izatez, Pentagonoko berotegi-efektuko gasen isurketak potentzia kapitalista aurreratu askorenak baino handiagoak izaten ari dira; Portugal, Suedia edo Danimarkarenak baino altuagoak, adibide batzuk ematearren. Pentagonoa herrialde bat balitz, bere erregai kontsumoarekin bakarrik, munduko berotegi-efektuko gas-igorle nagusien artean kokatuko litzateke, 55. postuan, Peru eta Portugalen artean. Hau da, munduko 139 herrialdek baino CO2 gehiago isurtzen dute.
Pentagonoko berotegi-efektuko gasen isurketak potentzia kapitalista aurreratu askorenak baino handiagoak izaten ari dira; Portugal, Suedia edo Danimarkarenak baino altuagoak
Aurtengo urtarrila 1850. urteaz geroztik beroena izan dugu. Gainera, aurreko hilabeteen joera mantentzen du, azken hemeretzi hilabeteen artean, hemezortzigarrena da bero erregistroak apurtzen.
Nature Medicine aldizkarian publikatutako artikuluaren arabera, berotegi efektuaren ondorioz handiagoa izango da beroak eragindako heriotzen igoera hotzak eragiten duen heriotza jaitsiera baino. Gainera, beroarekiko egokitze onenak ere ez luke arazoa guztiz konponduko.
Igande arratsaldean Greenpeace-ko 30 kide inguruk Urdaibaiko proiektuaren kontrako ekintza burutu dute Bilboko Guggenheim museoan. Hamar landare eta animalia-espezie errepresentatu dituzte.
Munduko landa eremu periferikoetan 4 milioi kilometro koadro laborantza lur abandonatu dira azken 75 urteotan. Orain arte arrazoi ekonomikoengatik uzten baldin baziren nagusiki, gerora, klima aldaketak ere horretara bideratuko ditu geroz eta gehiago. Bioaniztasuna babesteko xede... [+]
AEBetako Ozeanoko eta Atmosferako Administrazio Nazionalaren (NOAA) ikerketaren emaitza zabaldu du Nature Climate Change aldizkariak: bereganatzen zuen karbono dioxido eta metano kopurua baino gehiago isurtzen du orain tundrak.
-(1).jpg)
Brasilen suteek 30,86 milioi hektarea baso eta eremu natural suntsitu zituzten iaz, Italia osoaren azalera baino gehiago. Suteek %79ko igoera izan zuten 2023arekin alderatuta, Fire Monitorren ikerketa batek agerian utzi duenez.
Inor ez ala denok. Klima larrialdia inork ez pairatzeko aldaketak bideratu ezean, behintzat guztiek pairatu dezagula. Zuk –irakurle–, nik –Jenofa–, haiek –pobreak– eta haiek –aberatsak–. Satisfaziorik ez zidaten eragin Los... [+]
Hodeiak murrizten ari dira eta horrek eragin nabarmena du klima-aldaketan, NASAko ikertzaile-talde batek ondorioztatu duenez. Terra satelitearen datuak aztertuta, ikusi dute azken 20 urteetan, pixkanaka, baina etengabe, murriztu dela hodeien estaldura. Amerikako Batasun... [+]
Muturreko lehorte eta euriteak normaltasun berria bilakatu zaizkigu. Areagotzen dituzten kalte ekonomiko eta ekosistemikoen artean, laborantzak pairaturikoak ez dira txikienak. Bereziki, lehorte garaietan zaluegi idortzen diren edota eurite handietan ur guzia xurgatu ezin duten... [+]
Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]
220km/h baino abiadura handiagoko haize-boladek astindu dute Frantziako kolonia den Mayotte uhartea. Funtsezko azpiegiturak suntsitu, eta irlaren zati handi bat inkomunikaturik utzi du; biktimen zenbaketa zaildu du horrek. “Premiazko neurriak” hartuko dituela iragarri... [+]
Plastiko kutsadurari konponbide bat adosteko goi-bilera zikloa bukatu berri dute, Hego Koreako Busan hirian iragandako bosgarren gailurrean ere porrot eginda: hitzarmenik adostea ez dute lortu, nagusiki plastiko esportatzaile handiek negoziaketak oztopatu dituztelako. Bitartean,... [+]
Bilboko Zirika! herri gunean eginen dute banaketa, ostiralean 19:00etan. Fanzine bidez eta sare sozialetan zabalduko dituzte partehartzaileen testuak, eta irabazlearena argitaratuko du ARGIAk.
Azken hamar urteetan turismoak eragindako CO2 isurketen emendioa ekonomia orokorrarena baino bi aldiz handiagoa izan da. Nature Communications aldizkari zientifikoak abenduaren 10ean plazaratu ikerketaren emaitzak dira.
Hizkuntza matematikoa ondo ulertu eta interpretatzeak badu garrantzia ikasketa prozesuan; horixe esan ohi diegu guk geure ikasleei, bederen. Matematiken lengoaia unibertsala da, eta oro har, interpretaziorako errore marjina txikia izan ohi da. Nekez marraztuko genuke hiruki bat... [+]