AEBetako armada munduko 139 herrialderen gainetik dago CO2 isurketetan
Erregai fosilen munduko kontsumitzaile partikularrik handiena da Pentagonoa. Herrialde bat balitz, 55. postuan legoke munduko berotegi-efektuko gasen igorle nagusien artean. AEBetako Gobernu Federalaren energia kontsumo guztiaren %80 dagokiola kalkulatzen da.
Amerikako Estatu Batuetako Defentsa Departamentua munduko petrolio kontsumitzaile instituzionalik handiena da, eta, ondorioz, baita berotegi-efektuko gasen isurlerik handiena (BEG) ere. Bostongo Unibertsitateko (Massachusetts, AEBak) Pentagon Fuel Use, Climate Change, and the Costs of War ikerketa-proiektuan zehazki aztertzen dute erregai militarraren erabilera AEBen gerretan, horrek berotegi-efektuan duen eraginarekin batera.
2001etik 2017ra arte, Pentagonoaren berotegi-efektuko CO2 gasen emisioak 1.212 milioi tona metrikokoak izan dira gutxienez; hau da, 255 milioi ibilgailu motorizatu baino gehiagoren urteko isurketen baliokidea. Beraz, AEBetako Defentsa Departamentuak, aldi horretan, urtean 67 milioi tona CO2 isuri ditu errekuntzatik batez beste; petrolioaren erabileratik soilik.
2001etik 2017ra arte, Pentagonoaren berotegi-efektuko CO2 gasen emisioak 1.212 milioi tona metrikokoak izan dira gutxienez; hau da, 255 milioi ibilgailu motorizatu baino gehiagoren urteko isurketen baliokidea
AEBetako armadaren isuriak 766 milioi tona metrikokoak direla uste da, aldi horretako operazio militarretan soilik; 2001. eta 2017. urteen arteko kutsadura militar osoaren %63 inguru. Zehazki, Afganistan, Pakistan, Irak eta Siriako gerra-eremu nagusietako "atzerriko kontingentzia-operazioak", gerrarekin hertsiki lotutakoak, 400 milioi tona CO2e baino gehiagotan zenbatu dira; hots, 85 milioi auto ingururen urteko isurketen baliokidea. Gainontzekoa bere instalazioei dagokie, izan ere, Defentsa Departamentuak 560.000 eraikin baino gehiago ditu AEBetako zein atzerriko 500 instalazio militarretan, bere berotegi-efektuko gasen isurketen %40 inguru eragiten dutenak. Hori gutxi balitz, arma kimikoek, leherketek eta gerraren gainerako albo-kalteek eragindako kutsadura gehitu behar litzaioke.
Petrolioak kargatutako armak
2017an, AEBetako indar militarrek 269.230 petrolio upel inguru erosi zituzten egunean, eta 25.000 kilotonelada karbono dioxido isuri zituzten erregai horien bidez. Horrek Defentsa Departamentua AEBetako gobernuaren erregai fosilen kontsumitzailerik handiena bihurtzen du, gobernu federalaren energia-kontsumo guztiaren %77 eta %80 artean eraginez. Enpresa-hornidurarako kateek bezala, edukiontzien, kamioien eta karga-hegazkinen mundu-mailako sare zabala erabiltzen dute beren jarduerarako, hala nola bonba, ibilgailu, hidrokarburo eta bestelako materialez hornitzeko.
2017an, AEBetako indar militarrek 269.230 petrolio upel inguru erosi zituzten egunean, eta 25.000 kilotonelada karbono dioxido isuri zituzten erregai horien bidez
Zentzu horretan, berotegi-efektuko gasen emisioak kontabilizatzeko gutxitan hartzen dira kontuan azpiegitura logistiko militar horiek guztiak, eta arreta mediatiko zein politiko soberan jartzen zaio biztanleria zibilak kontsumitzen duen energia- eta erregai-kopuruari. Baina, horrelako ikerlanek erakutsi dutenez, AEBetako indar militarrak historiako kutsatzailerik handienetako bat dira bere horretan, erregai likido gehiago kontsumitzen dutelako eta berotegi-efektuko gas gehiago isurtzen dituztelako munduko herrialde gehienek baino.
Izatez, Pentagonoko berotegi-efektuko gasen isurketak potentzia kapitalista aurreratu askorenak baino handiagoak izaten ari dira; Portugal, Suedia edo Danimarkarenak baino altuagoak, adibide batzuk ematearren. Pentagonoa herrialde bat balitz, bere erregai kontsumoarekin bakarrik, munduko berotegi-efektuko gas-igorle nagusien artean kokatuko litzateke, 55. postuan, Peru eta Portugalen artean. Hau da, munduko 139 herrialdek baino CO2 gehiago isurtzen dute.
Pentagonoko berotegi-efektuko gasen isurketak potentzia kapitalista aurreratu askorenak baino handiagoak izaten ari dira; Portugal, Suedia edo Danimarkarenak baino altuagoak
Ingurumena, bioaniztasuna, uraren gestioa eta haurren beharrak oinarri hartuta, ikastetxeetako patioak aldatzeko proiektu kolektiboa jarri dute martxan Pirinio Atlantikoetan; Euskal Herriko lau herrik hartuko dute parte. Iruñean ere, itzal eta landare gehiago izango... [+]
Zeintzuk dira gure benetako beharrizanak ondo bizitzeko? Zer da ondo bizitzea? Galdera hauei erantzutea funtsezkoa da gehiegikeriaren gizartean, are gehiago larrialdi klimatiko, ekologiko eta zibilizazio krisiaren garaiotan.
Azken urteotan nabaritu den beroketa globalaren emendatzea neurri batean kutsadura murriztearen ondorioa da, hain zuzen, murriztuz doazen aerosol sufredunen isurketek, berez, berotegi efektuaren zati bat konpentsatzen dutelako. Paradoxa horrek egoera berri batean sartzen gaitu,... [+]
Ostegunean hasi da uda. Hartara, udaberriko eguraldiaren balorazioa eta udakoaren iragarpena egin du gaur AEMETek. Apirila 1961az geroztik hilabeterik lehorrena izan den arren, udaberri “arrunta” izan da eta uda ohi baino beroagoa izatea aurreikusi dute.
Elba ibaiaren arroa, 1417. Lehorteak eraginda ibaiaren mailak nabarmen egin zuen behera, eta norbaitek ur maila markatu zuen harri batean, idazkun bat zizelkatuta: “Harri hau berriro ikusten baduzu, negar egingo duzu. Ura maila honetan zegoen 1417... [+]
Ozeano Barean, atoloi apalez osatuak, Marshall uharteak dira klima aldaketaren aurrean herrialde hauskorrenetakoak, itsas mailaren gorakadak zuzenki mehatxatzen dituelako. Bertako gobernuak egokitze plan sakon eta zehatz bat martxan jarri du, biztanleekin elkarlanean, behetik... [+]
Teofanes Aitorlea kronikalariak jaso zuenez, 763-764ko negua inoizko hotzenetakoa izan zen Konstantinoplan. Elurrak eta izotza hartu omen zuten bizantziar hiriburua eta Bosforon iceberg bat ere ikusi omen zuten.
Orain arte klima hoztea, besteak beste, jarduera... [+]
Frantziako Estatuaren menpe segitzen duen Indiako Ozeanoko Mayotte irlan biderkatuz doaz kolera kasuak. Uraren kudeaketa kaskarra izan ohi da eritasun horren zabalpenaren arrazoietan eta, hain justu, uraren krisi gogorrari aurre egin nahian dabiltza bertako herritarrak. Bigarren... [+]
Etiopia, Somalia eta Kenyako hainbat eskualdetan ia hiru urtez euririk gabe egon ondoren, azkenaldian urpetuak izan dira. Sasoi kontrasteak ohikoak izanik ere eskualde hartan, klima aldaketarekin larritzen dira, eta euriak hobeki baliatzeko hainbat tokiko ekimen garatzen ari... [+]
Hauteskunde-kanpainen arteko tarte gero eta estuagoan, komeni da XXI. mendeko urte erabakigarrietan sartu garela gogoraraztea. Adibide bakarra jartzearren, ozeanoen tenperatura-errekorrak etengabe gainditzeak izututa dauzka zientzialariak, eta dagoeneko ez dakite egoeraren... [+]
Munduko Meteorologia Erakundearen (MME) 2023ko txostenak erakusten du beste behin ere markak hautsi direla klimaren adierazle diren hainbat alorretan: berotegi-efektuko gasak, lurrazaleko tenperatura, ozeanoen berotzea eta azidotzea, itsasoaren mailaren igoera, Antartikako itsas... [+]
Jauzi Ekosoziala eragilea aurkeztu dute maiatzaren 4an Eibarren. Bere helburu nagusia "sistema ekozidaren aurrean, eta krisi anizkoitzen kontestu batean, Euskal Herrian justizia sozialean oinarritutako trantsizio ekosoziala bultzatzea da". Horretarako, "borroka... [+]
Ekosistema askok itzulera gabeko puntuak dituzte, hau da, estresa maila berezi bat pairatuz gero –izan klima aldaketa, kutsadura edo kalte fisiko zuzenarengatik– desagertzen ahal dira, eta ekosistemak haien artean konektatuak izanez gero hurrenez hurren elkar... [+]