Informazioak AEBetako inteligentziaren datuei egiten die erreferentzia, baina ez du zehazten, iturri horiek zertan oinarritzen diren, zer den talde hori, nork osatzen duen, edota nork finantzatzen duen. Alemaniako hainbat hedabidek egunotan jakinarazi dutenaren arabera, talde horrek Polonian alokatu zuen erasoa egiteko yatea eta sei pertsonaz osatuta zegoen: kapitaina, bi buzo, bi buzo-laguntzaile eta mediku bat. Yatea 2022ko irailaren 6an atera omen zen Alemaniako Rostock-eko portutik Danimarkako Chiristiansø irlarantz, sabotajea egin zen lekutik gertu. Ez ei dakite komandokideek zein naziotasun duten, yatearen alokairua pasaporte faltsuekin egin zutelako. Alemaniako Fiskaltzak ere asteazken honetan segurtatu du joan den urtarrilean miatu zutela erasoan ustez parte hartu zuen itsasontzi bat, baina ikerketak oraindik aurrera jarraitzen duela eta ezin dela datu gehiago eman.

Gogoratu behar da, Seymour Hersh kazetari estatubatuarrak AEBetako gobernua erasoaren errudun egiten zuen erreportaje luzea argitaratu zuela otsailean, eta Mendebaldeko hedabide handienek uko egin ziotela argitaratzeari, tartean NYTk, argudiatuz Hershek iturri bakarra zuela eta gainera anonimoa. Hershek bere webgunean eman behar izan zuen ikerketaren berri. Orain, NYTek ez du eman argitaratu berri duen albistearen iturriei buruzko informaziorik, soilik AEBetako Gobernua eta inteligentzia zerbitzuak aipatu ditu.

Egiletzari buruzko zalantzak

Gobernu eta hedabide asko ari da ikertzen erasoa eta, aleka bada ere, informazio osatzen jarraitzen dute. Adibidez, Suediako Gobernua da lanean ari den horietakoa, eta ikerketa bideratzen duen Mats Fljungqvist fiskal buruak zera erantzuten du NYTek galdetzen dionean ea uste duen erasoaren atzean errusiarrak ote dauden: “Ez dut halakorik inoiz pentsatu. Ez da logikoa”.

Rafael Poch kazetariaren esanetan, Suediako Gobernuak uko egin dio informazioa Alemania eta Danimarkarekin konpartitzeari, “emaitzak oso kontuz hartzekoak” direlako. Pochen esanetan, Alemaniako diputatuek galdera mordoa jarri izan dute parlamentuan, jakiteko erasoaren aurreko hilabeteetan NATOko eta Errusiako zein itsasontzi ibili ziren erasoa gertatu zen uretan, baina Alemaniako Gobernuak erantzun du “estatuaren ongizatearen izenean” ez dela posible informazio hori ematea.

AEBen 1982ko erasoa

Orain arte ezagutzen dugun informazioaren arabera, harrigarrienetakoa da Seymour Hershek erasoari buruzko zein informazio eta xehetasun handia ematen duen, eta bestelako hedabideek zein gutxi. Edozein kasutan, historia hurbilean arakatuta ere bada Alemania eta Errusiaren arteko energia salerosketari buruzko arrastorik. Rafael Poch kazetariak Ctxt ataria-n esaten duenez, 1982ko udan AEBek manipulatutako softwarea saldu zioten SESBi, eta haren bidez lortu zuen hodia kudeatzen zuen sistema zoratzea eta lehertaraztea Alemaniara gasa bideratzeko SESBek eraiki zuen gasoduktua.

Pochen esanetan, Bonn eta Moskuren arteko lehen hitzarmen energetiko handia 1981eko azaroaren 22an sinatu zen. Gerra Hotzaren garai haietan, Alemaniako sozialdemokraziak ahalegin handia egin zuen SESBekiko distentsioa bultzatzeko, eta testuinguru horretan ulertu behar da gasari buruzko aipatu akordioa. AEBek, ordea, inoiz ez dute gustuko izan harreman energetiko hori, eta orduko Alemaniako Gobernuko Helmut Schmidt kantzilerrari presio handiak egin zizkioten akordioa ez sinatzeko. Amerikarren soldaduak Alemaniatik erretiratzeko mehatxu ere egin zion, trukean AEBetako gas likidoa eskainita. Alferrik ordea, eta akordioak aurrera jarraitu zuen. Hor hasi zen Alemania eta Errusiaren arteko gas salerosketaren 40 urteko harremanen historia. Pochek kontatzen duenez, 1982ko lehen sabotaje horren berri AEBetako Segurtasun Kontseiluko kide Thomas Reed-ek azaldu zuen bere memorietan.

AEBak beti harreman energetiko horren aurka

Lau hamarkadaz luzatu da Errusiak Alemaniari egindako gas salmenta. 1982ko Siberiako lehen gasodukto hori hor dago, baina 2011n bukatu zen Nord Stream I gasoduktuaren azterlanak 1997an hasi ziren eta AEBek beti erakutsi dute beren aurkakotasuna. Pochen artikuluak, azken urteetan horren adierazgarri izandako hainbat testigantza biltzen ditu. 2019an, esaterako, Pentagonoaren think tank garrantzitsuena den Rand Corporationek txosten bat argitaratu zuen Errusia ahultzeko proposamenak eginda, besteak beste, duela 40 urte bezala, Nord Stream 2 “bertan behera” uzteko aholkua ematen zuen, gasoduktu horiek diru sarrerak zirelako Errusiarentzat. Mike Pompeo zen AEBetako orduko Estatu idazkaria eta zera zioen: “Ahal duguna egingo dugu gasodukto horrek Europari mehatxu egin ez diezaion”.

Gerora beste mandatari askoren adierazpenak etorri ziren Nord Stream-eko gasoduktuaren aurka. Bigarren hodia 2018an hasi ziren egiten eta 2022an bukatuta zegoen, baina Errusiak Ukraina inbaditu ondoren haren irekiera geldiarazi zuen Alemaniak. 2021ean Tom Cotton Arkansaseko senatari errepublikarrak zera adierazi zuen: “Bada Nord Stream 2 geldiarazteko unea; ezaba dezagun eta herdoildu dadila Baltikoaren olatuen pean”. Zortzi hilabete geroago Jake Sullivan Segurtasun Kontseiluko aholkulariaren txanda izan zen: “Errusiarrei argi utzi diegu, Ukrainan gehiago sartzen badira, gasoduktua arriskuan egongo da”. Eta egun batzuk geroago Ted Cruz senatari errepublikarrak heldu zion gaiari: “Gasoduktu hau geldiarazi behar da eta bitarteko guztiak erabili behar dira funtzionamenduan hasi ez dadin”.

Baina adierazpen entzutetsuenak Joe Biden lehendakariak berak egin zituen iazko otsailaren 7an, Olaf Scholz Alemaniako kantzilerrarekin batera emandako prentsaurrekoan: “Errusiak Ukraina inbaditzen badu ez da Nord Stream 2-rik izango, amaiera emango diogu”. Alemaniako kazetari batek galdetu zion ea hori nola egingo zuten, kontuan hartuta Alemaniako azpiegitura ere bazela, eta hala tematu zen Biden: “Oso argia izan nahi dut, Errusiak inbaditzen badu, era batera edo bestera Nord Stream 2-k ez du aurrera egingo”. Eta haren ondoan zegoen Schotz kantzilerra, gaur egun bezala, isil-isilik. Ez da samurra isiltasun hori ulertzea, baina ez da zalantzarik arras adierazgararria dela. Mundua ohituta dago AEBek beren arerioei egiten dieten erasoak ikustera, baina ez beren aliatuei egindako erasoak ikustera.

Eztandaren ondorengo adierazpenak

2022ko irailaren 26an lehertarazi zuten Nord Stream gasoduktua eta Poloniako Defentsa eta Atzerri ministro ohi Radek Sikoski-k honako txioa argitaratu zuen: “Eskerrik asko AEBei”. Irailaren 27an Polonia, Norvegia eta Danimarkako agintariek Norvegia eta Poloniaren arteko gasoduktu berriaren irekiera ekitaldian parte hartu zuten, eta horren harira zera adierazi zuen Antony Blinken AEBetako Estatu idazkariak: "Nord Stream 2ren suntsitzea aukera bikaina da behingoz Errusiaren menpekotasunarekin amaitzeko”.Norvegiak eta AEBek hornitzen dute orain Europar Batasunak behar duen gasaren zati bat, baina AEBetakoa hiru-bost aldiz garestiagoa da Errusiakoa baino, besteak beste, AEBetan likidotu behar delako, ekarri Europara, eta berriz gas bihurtu. Askoz garestiagoa izateaz gain, energia galera handiak ematen dira gas-likido-gas bihurtze prozesuetan.