“Adimentsuak eta ez adimentsuak bailiran banatzen ditugu pertsonak”

  • Generoaren eta matematikaren arteko harremanak aztertu ditu Uzuri Albizu Mallea matematikariak.

"Neska batzuek, beldurrarenagatik, nahiago izaten dute zerbait ez egitea gaizki egitea baino".

2023ko azaroaren 17an - 01:30
Azken eguneraketa: 06:17

Nafarroako Zientziaren Astearen zikloa dela-eta, generoak matematikako ikasgeletan hartzen dituen formez mintzatu da Uzuri Albizu Mallea matematikaria. Matematika, Hezkuntza eta Generoa gurutzatzen diren lekuak: Kartografia Bat tesiaren inguruan hausnartu zuen Iruñeko Nafar Ateneoan, azaroaren 13an.

Tesia egiteko, hala nola ikertzaileekin, feministekin eta hezitzaileekin elkarrizketak egin ditu eta Lehen Hezkuntzako Graduko ikasleekin mintzatu da. Lanaren abiapuntua izan da aztertzea zein zerikusi duten matematikak eta generoak.

Albizuk salatu duenez, matematikak prestigio soziala dauka, eta hortaz, gurasoek, hezitzaileek eta irakasleek matematikari garrantzi handiagoa ematen diote: "Norbait ona bada matematikan edo zientzietan, bide hori jarraitu behar du, eta ez badu jarraitzen epaitu egiten da. Aldiz, matematikaren bidea jarraitzen baduzu gustuko duzulako, kontrako inertziak sortzen dira". Gaineratu du horren bidez pertsonen adimena neurtzen eta epaitzen dela: "Adimentsuak eta ez adimentsuak izango balira bezala banatzen ditugu pertsonak". Horren ondorioz, ikasleek barneratzen dute soilik "gutxi batzuek" ikasi dezaketela matematika.

Ikasleek barneratzen dute soilik "gutxi batzuek" ikasi dezaketela matematika

Horrez gain, ondorioztatu du diskurtso zientifikoetan genero estereotipo ugari erreproduzitzen dela. Esate baterako, nabarmendu du nesken eta mutilen arrakasta eta porrota ez direla berdin irakurtzen: “Neskek matematikan arrakasta lortzen dutenean langileak direla esaten dugu, eta mutilak aldiz, adimentsuak. Porrot egiten dutenean, aldiz, adimen gabeziaren ondorioz dela uste dugu, eta mutilen kasuan, nagikeria”.

Irakasleei egoitzen zaien rolaren inguruan ere gogoeztatu du, eta esan du autoritatea generoaren araberako dela, eta hortaz, gizonei autoritate handiagoa esleitzen zaiela. Horrekin batera, esan du bi “hezitzaile on” mota deskribatzen dituztela ikasleek: “Alde batetik, eraginkorra dena eta autoritate maila handia eta onarpen soziala duena; eta bestetik, zaintzen duena eta eroso sentiarazten duena”. Ikasleek hurrenez hurren gizonekin eta emakumeekin lortzen dituzte ezaugarri horiek. Horrez gain, umorearen kasuan, soilik gizonetan baloratzen dute ikasleek.

Zaurgarritasuna erdigunean

Albizuren arabera, matematikan legez hartzen da porrota edo hutsegiteak saihestu behar direla, agerian uzten duelako norberaren adimen gaitasuna. Horregatik, hutsegiteek ikasleengan duten eragina ere aztertu du, eta ikusi du bereziki neskei eragiten diela: “Genero sozializazioaren ondorioz txikitatik irakasten digutenez perfektuak izan behar dugula, neska batzuek, beldurrarenagatik, nahiago izaten dute zerbait ez egitea gaizki egitea baino”. Horregatik, esan du beharrezko dela zaurgarritasuna erdigunean jartzea, eta hutsegitearen inguruko esperientzia positiboak ematea. Hala ere, uste du egoera batzuetan zaila dela, irakasleek ikasle asko izaten dituztelako: “Zaurgarritasuna erdigunean jartzeko, ikasgela seguruak behar ditugu”.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Hezkuntza
Eskola-jantokietan catering-enpresen zerbitzua blindatu du Jaurlaritzak

Catering-enpresarik gabe jardun nahi duten eskolentzat bestelako eredu bat arautzea adostu zuen Eusko Legebiltzarrak 2019an. Horren ordez, catering-enpresen bidezko zerbitzua ematera derrigortzen ditu ikastetxeak Eusko Jaurlaritzak berriki argitaratu duen aginduak. Bitartean,... [+]


2024-10-12 | Aitor Kortabarria
Jakin-mina

Badira hogei urte irakasle naizela, eta Bigarren Hezkuntzatik gorako maila guztietan aritu naiz eskolak ematen; halaber, gaur da eguna argi ez dudana zein den irakaslearen betebeharra.

Hezkuntza arautuaren eskailera luzean, maila bakoitzak baditu berezko ezaugarriak. Hala... [+]


2024-10-11 | ARGIA
Hernaniko ikastetxeek bat egin dute euskararen erabilera eta euskal kultura bultzatzeko

Ikastetxeok kezkatuta daude haien eskoletan euskararen erabilera eta euskal kulturaren transmisioa moteltzen ari direlako. Urtebeteko gogoeta prozesua egin dute eta Gu geok plataforma aurkeztu dute. Ikastetxeotan jauzi bat emateko asmoz dekalogo bat aurkeztu dute.


Desfokuratze informatiboa

Ikasturte hasieran hauteskundeak izan behar ziren EHUko agenda informatiboko gertaera nagusia. Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatean, gainera, hitzordu bikoitza dugu, gure zentroko batzarra ere urrian hautatuko baita. Aukera zabaldu da kudeaketa-eredu ezberdinak ezagutu... [+]


Leihotikan, Goazen! eta Ibil Bedik piztuko dute Zangozako Nafarroa Oinez

Bi eguneko egitarau oparoa osatu du Zangozako ikastolak urriaren 19rako eta 20rako: 3,5 kilometroko ibilbidea, hiru gune eta hamaika ekitaldi Nafarroako ikastolen festa handirako.


Mugikorrak ez, baina Chromebookak bai?

“Pantaila aurrean denbora gutxiago igarotzeko esaten diegu gazteei, eta aldi berean ikastetxean derrigortzen ditugu gailu digitaletara konektatzera”. Eskoletako digitalizazio prozesuei frenoa jartzeko eta teknologiak (ez bakarrik hezkuntzan) gure gain duen kontrolaz... [+]


Dislexia, sarritan antzematen ez den zailtasuna eta eskola-porrota eragin dezakeena

Irakurtzen eta idazten ikasteko prozesuan traba handia da dislexia, eta hainbat ikerketaren arabera hamar haurretik batek sufritzen du, baina maiz ez da detektatzen, eta ondorioak ditu frustrazioan, autoestimuan eta ikas-ibilbidean. “Tuntuna eta despistatua nintzela uste... [+]


Baionako Etxepare Lizeoak sare sozial libreak bultzatuko ditu helburu pedagogikoekin

Gero eta ohikoagoa da Mastodon edo Pixelfed bezalako sare sozial libre eta federatuetan kontuak izatea. Horretarako, euskaldun gehienek mastodon.jalgi.eus, mastodon.eus edo pixelfed.eus instantziak erabiltzen dituzte. Baionako Etxepare Lizeoak pauso bat harago eman du, ikasle... [+]


2024-10-07 | Behe Banda
EHUn, zaharrak berri

Ezin inoiz jakin zer topatuko duzun ikasturtea hasten denean, irailaren lehenak beti ohi dira tentsio altuko garaiak, hiru ala berrogei urte izan. Motibazio altuko garaia, hizkuntza eskolan eta gimnasioan izena emateko unea. Aurten zeramika ere egingo dut, beti izan da nire... [+]


2024-10-03 | Leire Ibar
Kaleratu egingo du EHUk iruzkin diskriminatzaileak zabaldu dituen irakaslea

Egoera juridikoki aztertu ondoren, Euskal Herriko Unibertsitateak erabaki du Zuzenbide Fakultatearen Bizkaiko Ataleko irakaslea lanpostutik kentzeko prozesua martxan jartzea. Irailaren 27an hasi ziren irakaslearen aurkako salaketak. Orduztik ehundaka izan dira auzi honen... [+]


Nafarroako Hezkuntza Publikoan beste greba egun bat deitu dute sindikatuek urriaren 29rako

Hezkuntza Departamentuan jarrera aldaketarik ikusten ez dutela-eta, irakaskuntza publikoko langileak grebara deitu dituzte berriz ere sindikatuek urriaren 29an, "negoziazioaren alde". Nafarroako Parlamentuko indar politikoak ere interpelatu dituzte, "gure... [+]


EHU desitxuratzen duen irakaslea

Sanchezi buruz ari gara, joan den ostiralean astindu gintuen kasuaz. Adierazpen askatasuna defendatzen dugu, baita gustuko ez ditugun adierazpenak egiten direnean ere. Askatasun horrek iritzi arrazoituetan eta kontrastatutako datuetan oinarritutako ideiak adierazteko... [+]


EHUko Zuzenbide fakultateko ikaslea
“Hasieratik neurri zorrotzak hartu beharrean, ikasleen erantzun irmoaren zain egon da EHU”

Azken egun hauetan, "Faxistak kanpora!" lelopean EHUko Zuzenbide fakultatean eramandako borroka antifaxistaz hitz egin dugu anonimotasuna atxiki nahi izan duen ikasle batekin. Sare sozialetan frankismoa goraipatzen eta mezu xenofobo, matxista eta homofoboak zabaltzen... [+]


Enpresak ikasleei edukiak irakasten jarri ditu Lanbide Heziketaren Legeak

Ikasturte honetatik aurrera, Hego Euskal Herriko Lanbide Heziketako ikasleak lehenengo mailatik arituko dira enpresetan, enpresek eurek hezkuntza-curriculumeko edukiak irakatsi eta ebaluatuko dituzte, eta ikasleen ezagutza tekniko eta espezifikoak murriztuko dira, Xabier Jimenez... [+]


Nerabeak motibatzen: neurozientziak ematen dizkigun gakoak

Sarak 14 urte ditu eta txikitatik ikasle eredugarria izan da, baina DBHko hirugarren mailan arreta galtzen hasi da, emozio festa betean. Matematikekin ez atzera ez aurrera dabil. Etxean, aitak komentatu du familian inoiz ez direla zenbaki-zaleak izan, eta Sarak bere buruari... [+]


Eguneraketa berriak daude