Abian da inoizko Zinemaldirik arraroena
COVID-19ak erabat markatuta hasiko da ostiral honetan Donostiako Zinemaldiaren 68. edizioa: antolakuntzak lan eskerga hartu du festibala segurtasun baldintzak betez egin ahal izateko, baina hala eta guztiz ere, aurtengoa ez da edizio estandarra izango.
Aretoen edukiera asko murriztu da segurtasun tarteak mantendu ahal izateko eta Donostiako zitak urtero eskaini ohi dituen irudi ikoniko batzuk aurten ez dira ikusiko. Adibidez, filmetako aktore eta zuzendariak alfonbra gorrian barrena pasatzen direnean, ez da publikorik izango. Eta, oro har, Gipuzkoako hiriburua bisitatuko duten zine industriako celebrity-en kopurua beste urteetan baino murritzagoa izango da.
Ostegunean, ustekabean iragarri zuen Zinemaldiak Matt Dylon eta Johnny Depp aktoreak ere etorriko direla azkenean aurtengo ediziora, Donostia Saria jasoko duen Viggo Mortensenekin batera. Hutsuneen zerrendan berriz, Sail Ofiziala irekiko duen Rifkin’s Festival filmaren zuzendaria, Woody Allen.
Izarren presentzia gutxitze horrek beharbada aukera emango du pelikulez gehiago hitz egiteko eta atal horretan, aurten Urrezko Maskorra lortzeko lehiatuko diren filmen artean badira izen esanguratsuak. Lehenago Donostiatik pasa izan diren zuzendari garrantzitsuak daude aurtengo Sail Ofizialean, Naomi Kawase edo François Ozon adibidez –azken honek 2012 Urrezko Maskorra irabazi zuen Dans la maison filmarekin–.
Lehiaketako beste plater nagusien artean, 1990eko hamarkadan Dogma 95 mugimenduko kide izan zen Thomas Vintenbergen azken filma ikusteko aukera izango da, baita Julien Templek The Pogues taldeko abeslari Shane McGowanen irudi-artxiboan arakatuta osatu duen filma ere.
Euskal Herriko zinemaren presentzia esanguratsua
Lehiaketa ofizialean ariko da Akelarre pelikula euskal-argentinarra ere: 1609ko Euskal Herrian girotutako lan honekin sorgin-ehizaren garaira eramango ditu ikusleak Pablo Agüero zuzendariak.
Ez da Zinemaldian ikusiko den Euskal Herriko film bakarra izango, noski: Laida Lertxundik zinematografia arriskatuagoei eskainitako Zabaltegi-Tabakalera sailera ekarriko du bere azken lana, Autoficción; Imanol Rayok berriz, Hil kanpaiak estreinatuko du Zuzendari Berriak sailean, Miren Gorrotxategi idazle azpeitiarraren 33 ezkil nobelan oinarritutako istorioa, Itziar Ituño protagonista duena. Sail berean ikusiko da David Pérez Sañudoren Ane ere, duela hamarkada pasatxoko Euskal Herrian girotutako istorio familiar bat, Abiadura Handiko Trena atze-oihal gisa duena.
Bertako zinemari eskainitako Zinemira sailean ere badago non aukeratua: Mikel Zabalzaren atxiloketa, tortura eta hilketa aztertzen dituen Non dago Mikel? ekarriko dute Amaia Merinok eta Miguel Angel Llamasek; Alfonso Etxegarairen deportazioaren amaiera pantailaratuko dute Josu Martinezek eta Txaber Larreategik Caminho Longen; eta Telmo Esnalek Urtzen ekarriko du, konfinamendu garaian berreskuratutako proiektu batetik abiatu zen filma.
Bertako eskaintzaren artetik nabarmentzen diren ale batzuk besterik ez dira, noski. Euskal Herriko zinemari eskainitako sailean dauden pelikulen inguruko informazio guztia Zinemaldiaren webgunean kontsultatu daiteke.
Esperientzia sentsorialtzat dauka zinema Yulene Olaizola zuzendari mexikarrak: espazio bat deskubritu eta hura arakatzera jotzen du eta gidoiaz haragoko edozein aldaketa jasotzeko zentzumenak adi izaten ditu. Aurtengo Zinemaldian aurkeztu zuen Selva trágica (Oihan... [+]
Palmaresetik eta koronabirusaren albo-kalteetatik harago, iruditzen zait 2020ko honen ondoren momentua iritsi dela Donostiako festibalak nabarmentzen dituen euskarazko lanak kritikoki aztertzeko.
Zinemaldia igarota izaten da lehiatutako filmen sari-banaketa ekitaldia. Bertan, sail bakoitzari dagokion sariduna aukeratzeaz gain, Sail Ofizialari dagokion palmaresa ere osatzen da: aktorerik onena, gidoirik onena, filmik onena... Batzuetan zalantza sartzen zait ez ote... [+]
Dea Kulumbegashvili zuzendari georgiarraren Dasatskisi filma izan da Zinemaldiaren 68. edizioko irabazle nagusia, palmares ofizialeko lau sari eskuratuta. COVID-19ak erabat markatutako edizioa izan da aurtengoa eta Kursaal auditorioko galan ere nabaritu da hori larunbat gauean.
Aipatzen genuen asperdura iritsi edo ez, bazdaezpada ere neurriak hartzea onena: bukatu dadila borondatez, eta ez utzikeriaz. Haizeak eta euriak ere ez dute gehiegi lagundu, ia Kursaala bera hegan atera den egun zurrunbilotsu honetan. Agurtu beharko ditugu panel eta alfonbra... [+]
Zinemaldia azken txanpan sartzeak ez gaitu oharkabean hartu. Berrikuntzak segituan dakar monotonia, eta filmen maratoia hasteak emozio gehiago zekarren amaitzeak baino. Azken saioetan txaloak ahulago sumatu ditut, motelagoak, euforia bukatuta; ez dakit ondo esku-ahurretako... [+]
Atzo aipatzen genuen Zinemaldiaren gaindosiak derrigorrez dakartzala berarekin zenbait sintoma. Haien artean, nagusiena, errealitatea fikzioarekin nahastearena, edo sinestesia bat non pantailaz kanpoko eta barruko mugak ezabatzen diren. Gaur, ordea, filmak berak izan... [+]
Eugène Green zuzendariarekin gertatutakoak (maskara janzteari uko egiteagatik festibaletik kanporatu dute) eman du zeresana gaur Zinemaldian. Alor zinematografikoan, bi film asiarrek itxi dute lehiaketa ofiziala.
Garai batean, ez hain aspaldi (pentsa, ni gogoratzen naiz eta ez naiz, ejem, hain zaharra) zinera joatea plan familiarra zen. Ongi pentsatzen baduzu, neguko asteburuetan guraso askoren nerbioak salbatzeko gauza hoberik ez da asmatu geroztik: txartelak eta krispetak erosi, ilaran... [+]
Egunero bizpahiru aldiz zinemara joatea gauza ohikoa balitz bezala dabiltza batetik bestera poltsa beltz eta maskara zuridun uniformeak, pantaila barneko mundua ia kanpokoarekin bateratzeraino. Batek bere etxekideari telebista pizteko eskatzen dion bezala oihukatu dute, gaur... [+]
Zinemaldiak pasa bezainbeste falta dituen egun kopurura iristean, badago atzera zein aurrera begiratzerik. Esan daiteke jada "hori da gehien gustatu zaidana" edo "beste hura ikusteko gogoz nago". Areto bakoitzak zenbakitze sistema ezberdina izanik arrunta da... [+]
Bosgarren eguna, Zinemaldiaren erdia pasa da dagoeneko. Akreditatuen espezieak puntu honetara iritsita garatua behar du festibaleko instalazioekin gertutasun-gradu bat, familiartasun-sentsazio bat, aretora etxeko zapatilekin eta albornozarekin joatea serioski pentsatzerainokoa... [+]
Asteburuan eman dute SSIFF markadun poltsadunek maratoirik bortitzena. Goizean goizetik ilunabarrera arte areto batetik bestera ikusi ditut batzuk jauzika, desinfektatu berri zuten besaulkia libratu bezain azkar okupatuz. Horrek nahasmen bat ekar lezake burura, zeinetan jada ez... [+]
Ikusi duzue goitik dosi txikietan erortzen ari den likido hori? Ah, euria: kasik ahaztu nuen zer zen. Plater bereziki fuerterik gabeko Sail Ofizialeko astelehen honi primeran datozkio zarra-zarra hiriari ukitu gris metalizatua ematen dioten tanta horiek. Umeletan idatzitako... [+]
Larunbat osteko igandea eta eguzkia kanpoan. Zinema aretora sartzeko ez dator gaizki euria, baina ateratzean sorpresa ederra izan daiteke zeru urdina. Edo agian, ikusi dugun filmaren araberako eguraldia litzateke ideala, kontraste latza baita negarra eta eguzki-izpia. Egon da,... [+]