Abian da “Azpeitiaoroimena” ataria, 777 pertsonaren giza eskubideen urraketak azalduz
“Egia, justizia eta erreparazioa bilatzeko konpromisoan” beste pauso baten berri bat eman dute Azpeitiko Udalak eta Aranzadi Zientzia Elkarteak. Nagore Alkorta Azpeitiko alkateak eta Javi Buces Aranzadiko historialariak Azpeitiaoroimena ataria aurkeztu dute. Tropa frankistak Azpeitira sartu zireneko urteurrenaren bezpera aukeratu dute horretarako.
Urtearen hasieran Aranzadi Zientzia elkarteak eta Azpeitiko Udalak hainbat ekimen iragarri zituzten baina osasun larrialdiarekin ezingo dituzte Aurrera eraman. Hala ere, ostiral honetan Azpeitiko oroimenaren ataria aurkeztu dute: azpeitiaoroimena.
Orain arteko lan guztia Bildu dute horrela "herritarrek ikus eta kontsulta dezaketen atari bat. Orain arteko ikerketa guztiak epeka, liburuetan bildu ditugu Udalak eta Aranzadik eta herritarren artean historia zabaltzeko ariketa bat egin dugu”. Oraindik, hala er, kasuak agertzen, argitzen, dokumentuak azaltzen doaz, “eta guk gure herriaren memoria osatzen joateko konpromiso osoa dugu. Horregatik, lilburuetatik haratago, egunez egun osatu dezakegun webgunea egin dugu", adierazi du Nagore Alkorta alkateak.
Javi buces historialariak azaldu duenez, webgunean orain artean Azpeitian egindako ikerketa guztietan bildutako informazioa, zuzenketak eginda eta dokumentazio berria kontsultatu ondoren ikertutako 777 pertsonen giza eskubide urraketak jasotzen dira. Guztira, 1.000 giza eskubide urraketa gutxi gorabehera. Horietatik 598 eskubide urraketa oroimen historikoaren garaikoak dira eta 179 gertuko oroimeneko urteetan jazotakoak.
Giza eskubide urraketa bakoitza gertatutako urtearen arabera, oroimen historikoan edo gertuko oroimenean kokatuta dago. Hala ere, bilaketak errazteko bilatzaile orokor bat ere badago.
Biktima bakoitzaren fitxara sartzean, askotariko informazioa dago jasota: datu pertsonalak, jasandako urraketak, urraketen inguruko dokumentazioa, urraketak non jasan dituen lekua mapan kokatuta, iturriak...
Garai bakoitzak atal desberdinak dauzka. Hala ere, biografiak, testigantzak, historia eta bilaketak atalak bi etapetan daude. Gertuko oroimenaren kasuan, atentatuen atala ere badago. Bertan, atentatuak eta ondasun materialen aurkako atentatuak biltzen dira, besteak beste.
"Hau ez da telesail bat, ikerketa zientifiko baten emaitza baizik. Udal honek gertatutakoaren errealitatera modu inpartzialean hurbiltzearen aldeko apustua egin du, biktimarik ahaztu gabe, informazioa urratutako giza eskubideek arabera sailkatuz eta ez biktimarioaren arabera", gaineratu du Bucesek.
Kanpaiak, Azpeitia utzi behar izan zutenen oroimenez
Webgune hau ez da kasualitatea izan, izan ere, irailaren 19an 84 urte betetzen dira tropa frankistak Azpeitira sartu zirela: "Gure herriaren historiaren une gogorrenetariko bat izan zen azpeitiar askorentzat. 1936ko irailean albiste beldurgarriak iristen ziren okupatutako beste Gipuzkoako herrietatik Azpeitira, eta irailaren 19 hartan, tropa frankistei beldurrez ziren ehundaka azpeitiarrek ihes egin zuten 15:00etako Urolako trenean. Alde egin behar izan zutenak gogoan, udaletxeko kanpaiek bost minutuz joko dute, trena irten zen ordu berean.
Abuztuaren 5ean emango dio domina zentroari Gasteizko Udalak, eta abuztuaren 2rako elkarretaratzea eta prentsaurrekoa deitu du Memoria Osoa plataformak. Martxoak 3 elkarteak salatu du “planteamendu diskriminatzailea” eta “irakurketa partziala” egiten... [+]
Otxandioko bonbardaketaren erantzule nagusietako bat da Angel Salas Larrazabal urduñarra. Hortaz, herritarren aurka Euskal Herrian eginiko lehen bonbardaketan parte hartu zuen.
1936an fusilatu zuten frankistek, une horietan Arabako diputatua zela, eta herriko beste 42 fusilatuen hilobian bertan sartu zituzten Manuelen gorpuzkinak.
Antonia Manot hil da 95 urte bete berritan, bere seme Diego Paredesek sare sozialetan jakinarazi duenez.
Gurasoak hilik, etxeko ganbara husteari ekin zioten
seme-alabek. Hainbat gauzaren artean, koaderno eta paper sorta, argazkiak eta nahi beste agiri. Bego Ariznabarreta Orbeak aita aspaldi zenduaren gerrako memoria harrigarriak zurian beltz irakurri, eta jabetu zen altxorraz,... [+]
Aurten ere, uztailaren 8an, astelehenean gogoratuko dute German Rodrigez haren omenezko oroitarriaren alboan. 13:00etan izanen da: aurreskua lehenbizi, Mikel Lasarteren bertsoak gero eta La Furia eta Fermin Balentziaren emanaldiak bukatzeko. Iluntzean, Peñak, isilik eta... [+]
Naiz.eus-ek aurreratutakoaren arabera, 2004ko martxoan Espainiako polizia batek eta bere semeak erail zuten Angel Berrueta eta bere alargun zein seme alabek, Nafarroako Gobernuaren aitortza ofiziala jasoko dute, indar polizialen indarkeriaren biktima moduan.
1939 eta 1941 bitartean Igari eta Bidankoze arteko errepidea eraikitzera behartu zituzten frankismoaren 2.400 esklaboak omendu zituzten larunbatean, Igariko gainean. Errepresaliatu antifaxista haien memoriak gure bidea izan behar duela aldarrikatu zuten omenaldia antolatu zuen... [+]
Nafarroako Torturatuen Sareak jakinarazi du hemeretzi biktima berri onartu dituela Nafarroako Gobernuko Aitortza eta Erreparaziorako Batzordeak, horietariko bost 2005-2011 urte artean torturatu zituzten Mikeldi Diez, Iker Aristu, Oihan Ataun, Garbiñe Urra eta Mikel... [+]
Alesbesekoa jaiotzez, Saratxon bizi zen Unión Republicana alderdiko kidea, bere emaztea hango maistra baitzen. 1936ko irailean erail zuten frankistek eta ostiralean lortu zuten bere gorpuzkinak identifikatzea.
Hari buruzko aipamenik apenas iritsi zaigu historia liburuetan, baina Jesús Carrera Olascoaga (Hondarribia 1911 – Alcala de Henares 1945) Espainiako Alderdi Komunistaren idazkari nagusi izatera iritsi zen. Frankistek atxilotu, torturatu eta fusilatua, bere... [+]