Abeltzaintza industrialeko hamabost enpresak ia Europar Batasunak adina metano isurtzen dute
Haragia eta esnea modu intentsiboan ekoizten duten hamabost enpresak ia Europar Batasunak bezainbeste metano isurtzen du, IATP eta Changing Markets erakundeen ikerketaren arabera. Gobernuei exijitu diete enpresa handiei mugak jartzeko, eta metanoaren isuriak %30 murrizteko akordioa errespetatzeko.
Hamabost haragi eta esne enpresa industrialek igortzen duten metano kopurua Europar Batasunak isuritakoen ia bera da, eta Errusiak igorritakoa baino gehiago. Ez dira edonolako alderaketak, Europar Batasuna eta Errusia metano kutsadura gehien isurtzen dutenen artean baitaude. Enpresa horietako hamar esne ekoizleak dira, eta bost haragiarenak. Denen artean 15,5 milioi tona metano isurtzen dituzte urtean, IATP Laborantza eta Komertzio Politiken Institutuak eta Changing Markets erakundeak emandako datuen arabera.
Metanoa (CH4) da, eldiario.es hedabidean irakur daitekeen moduan, Lurreko tenperaturak izan duen igoeraren erdia baino gehiago eragin duena, industria aurreko garaitik. Karbono Dioxidoak (CO2) baino gutxiago irauten du atmosferan -hamar urte inguru-, baina CO2ak hogei urtetan baino 80 aldiz gehiago berotzen du.
Metanoaren eragin azkarragatik, hain zuzen, adituek haren isuriak murrizteari garrantzia ematea gomendatzen dute, emaitzak hamarkada honetan bertan atzemango liratekeelako; eta hamarkada hau erabakigarria da, haien arabera, mende honen amaierarako tenperatura 1,5ºC baino gehiago ez igotzeko.
Gauzak horrela, iazko Klimari Buruzko Urteroko Gailurrean metanoaren akordioa adostu zuten AEBek eta EBak, eta 130 herrialde gehiago batu ziren. Txostenaren egile IATPk eta Changing Markets erakundeak, ordea, mahai gaineratu dute zerrendatutako hamabost enpresek ez dutela akordioa errespetatzen, eta gobernuei exijitu diete haien isuriak mugatzeko beharrezko neurriak hartzeko.
Enpresa multzo honek Europar Batasunak isuritako metanoaren %83 adina isurtzen du, Errusiak isuritakoa baino %115, eta tarte handia ateratzen die beste potentzia handi batzuei -Kanada baino %377 gehiago eta Alemania baino %705 gehiago isurtzen dute-.
Herrialde hauetan dute egoitza enpresek: Kanadan (1), AEBen (2), Brasilen (2), Txinan (2), Zelanda Berrian (1), Suizan (1), Alemanian (1), Danimarkan (2), Herbehereetan (1) eta Frantzian (2).
Kutsadura handiena Brasilgo bi enpresek eragiten dute: Marfrig eta JBS. Azken horrek, 4,9 milioi tona metano igortzen ditu, Alemania, Frantzia, Kanada eta Zeelanda Berriak orotara isuritakoa baino gehiago.
Ganadutegiaren esplotazio intentsiboak metano isuri guztiaren ia herena eragiten du , eta berotegi efektuko gas guztien %15. Hala ere, eskala handiko hamabost enpresa hauek dira abeltzaintza industriak isuritako metanoaren %10en erantzule.
220km/h baino abiadura handiagoko haize-boladek astindu dute Frantziako kolonia den Mayotte uhartea. Funtsezko azpiegiturak suntsitu, eta irlaren zati handi bat inkomunikaturik utzi du; biktimen zenbaketa zaildu du horrek. “Premiazko neurriak” hartuko dituela iragarri... [+]
Plastiko kutsadurari konponbide bat adosteko goi-bilera zikloa bukatu berri dute, Hego Koreako Busan hirian iragandako bosgarren gailurrean ere porrot eginda: hitzarmenik adostea ez dute lortu, nagusiki plastiko esportatzaile handiek negoziaketak oztopatu dituztelako. Bitartean,... [+]
Bilboko Zirika! herri gunean eginen dute banaketa, ostiralean 19:00etan. Fanzine bidez eta sare sozialetan zabalduko dituzte partehartzaileen testuak, eta irabazlearena argitaratuko du ARGIAk.
Azken hamar urteetan turismoak eragindako CO2 isurketen emendioa ekonomia orokorrarena baino bi aldiz handiagoa izan da. Nature Communications aldizkari zientifikoak abenduaren 10ean plazaratu ikerketaren emaitzak dira.
Hizkuntza matematikoa ondo ulertu eta interpretatzeak badu garrantzia ikasketa prozesuan; horixe esan ohi diegu guk geure ikasleei, bederen. Matematiken lengoaia unibertsala da, eta oro har, interpretaziorako errore marjina txikia izan ohi da. Nekez marraztuko genuke hiruki bat... [+]
Bide honetatik jarraituta, mende amaierarako, 5.000 milioi pertsona baino gehiago biziko dira lur idorretan. Arazo humanitario, ekonomiko eta sozial ugari eragingo lituzke horrek.
Duela gutxi, larrialdi klimatikoa zertan zetzan galderaren aurrean, zientzialari batek erantzun bikain hau eman zuen: “Begira, larrialdi klimatikoa hauxe da, zure mugikorrean muturreko fenomeno meteorologikoei loturiko gero eta bideo gehiago ikusten dituzu, eta konturatzen... [+]
Hegosudandar gehienak txirotasun larrian bizi izan dira azken bi mendeotan gutienez, eta zoritxarrez, estatu independente bihurtzeak ez die egoera hobetu, munduko herrialde txiroena baita, hainbat gerra tarteko. Testuinguru oso hauskor horretan klima aldaketak zailtasun berri... [+]
Azken asteotan, arkitekturan dihardugunontzat ez da posible izan Valentziako klima gertaera gure lan hizketaldira ez ekartzea. Uraren ibilbidea eraikinen estalkietan, estolderietan, plazetan eta parkeetan pentsatu eta diseinatu behar ditugulako. Ongi dakigu giza eskalako ur... [+]
COP29 hasi da astelehen honetan Bakun, Azerbaijanen hiriburuan. 197 herrialde dira foro honetako kide eta horiez gain mundu osoko sare zibilaren milaka pertsona hurbilduko dira bertara, gobernuen jarduna jarraitzeko. Aurtengo gai izarra finantzazioa izango da.
Copernicus ingurumen behategiaren arabera 2024ak errekorra hautsiko du Lurreko tenperaturari dagokionez, eta hori bakarrik ez, industria aurreko garaiko batez bestekoa baino 1,5ºC altuagoa izango da lehen aldiz.
Gero eta egoera larriagoan daude munduko oihanak, klima aldaketak ekarritako bero uhin eta lehorteek bultzatzen dituzten suteengatik, bertzeak bertze. Latitude ertain eta borealetan klima jadanik aldatu arren, oihanak orain arte oso guti prestatu ditugu aldaketari, batez ere... [+]
Valentzian denboraleak eragindako hildakoen eta kalteen atzean faktore meteorologiko hutsak daudela pentsatzea inozoegia litzateke. Generalitateak larrialdia nola kudeatu duen salatu du askok, baita multinazionalen negozio egarria lehenetsi dela ere. Eta gune pobreenak kaltetu... [+]
Denborale batek hondamendia eragin du Mediterraneo mendebaldean, eta gutxienez 92 dira hildakoak eta dozenaka desagertu daude. Halako ekaitz bortitzen arrazoiak kostaldearen txikizioan bilatu behar direla ohartarazi zuen Millán Millán meteorologoak. Eta soluzioa... [+]
Txorien migrazioen mapak argi uzten digu hegazti migratzaileentzat pasabide interesgarri eta aberatsa dela Euskal Herria. 350 bat hegazti espezie zenbatzen ditugu negurako kanpora doazenen zein bertara datozenen eta migrazio-bidean atseden hartzeko pausagune dutenen artean. Bizi... [+]