Abade antifrankisten oroimena berreskuratzen duen dokumentala aurkeztu dute
Donostiako Giza Eskubideen Zinemaldian aurkeztu dute Apaiz Kartzela, diktadura garaian Zamoran giltzapetutako abade antifrankisten borroka kontatzen duena.
Ostegunean eman zuten lehen aldiz Donostiako Antzoki Zaharrean Apaiz Kartzela ikus-entzunezkoa, Oier Aranzabal, David Pallarès eta Ritxi Lizartzak egina, Giza Eskubideen Zinemaldiaren 18. edizioko egitarauaren barruan. Dokumentalak Zamorako apaiz kartzelan giltzapetutako abadeen historia kontatzen du, euren borroka antifrankistarengatik zigortuak. Prentsaren aurrean egindako aurkezpenean, haietako hainbat abade izan dira, tartean dokumentaleko protagonistetako batzuk, hala nola Xabier Amuriza eta Josu Naberan.
Zamorakoa apaizak kastigatzeko propio sorturiko munduko kartzela bakarra izan zen, Francoren erregimenaren eskutik, eta 1968 eta 1976 artean dozenaka euskal apaiz sartu zituzten bertan urte askotarako, euren sermoietan Eliza Katolikoaren hierarkiak frankismoarekin zuen jarrera salatu zutelako, besteak beste. Espainiak eta Vaticanoak 1953an konkordatua sinatu zuten eta horren ondorioz eraiki zuten, gerora, Zamorako kartzelan pabiloi berri bat, abade antifrankistak giltzapetzeko aukera bakarra hori zelako.
Kartzelaratutako lehen abadea Alberto Gabikagogeaskoa izan zen, 1968ko bere homilia batean euskal herritarrek jasaten zituzten torturak aipatzeagatik: “Gu seminariotik atera ginen pentsaturik politika alde batera utzi behar zela eta otoitz egin behar zela. Baina konturatu ginen frankismoak bi habe nagusi zituela: kapitalismoa eta Eliza”, dio dokumentalaren zati batean.
Abade horietako asko izan ziren, hain justu Gogor taldearekin 1968an Bilboko gotzaindegian eta Derioko seminarioan itxialdi sonatuak egin zituztenak. 60ko hamarkadan horien borroka oso ezaguna izan bazen ere, gerora jendartearen gehiengoak ahaztu egin du. 2013an Maria Servini de Cubría epaileak frankismoko krimenak epaitzeko abiatutako Argentinako kereilarekin bat egin zuten 16 apaizek.
Apaiz kartzela dokumentala Maluta Filmsek ekoitzi du eta aurrerapen bat eskaini zuten 2019ko abenduaren 7an, Durangon. Apaiz horietako lau Zamorara itzultzen dira eta kartzela barrura sartzen dira “ahanzturaren aurkako ez-ohiko bidaia” horretan.
German Rodriguez eta Joseba Barandiaran omendu, eta langile mugimenduaren alde egindako lana txalotu dute Iruñean. Palestinari ere elkartasuna adierazi diote, sanferminetan urteroko zitan Iruñean.
Migratzaile familia batek irekitako denda baten aurrean ikur frankistak jarri dituztela salatu du Zurekin Nafarroa ezker koalizioak. Fiskaltzari eraman dizkiote datuak, gorroto delitu bat egon daitekeelako pankarta horren atzean.
1939 eta 1941 bitartean Igari eta Bidankoze arteko errepidea eraikitzera behartu zituzten frankismoaren 2.400 esklaboak omendu zituzten larunbatean, Igariko gainean. Errepresaliatu antifaxista haien memoriak gure bidea izan behar duela aldarrikatu zuten omenaldia antolatu zuen... [+]
Egin gintuztenen eta geure borondatearen kontra eraiki nahi izan zigutenen oinarria berriro ere indar berritzen ari ote den nago.
Eskolako Kontseiluaren izenean honako baldintza hauek jartzen zitzaizkien, gerraostean, gure herrietara maistra lanera zetozenei, derrigorrean... [+]
Hari buruzko aipamenik apenas iritsi zaigu historia liburuetan, baina Jesús Carrera Olascoaga (Hondarribia 1911 – Alcala de Henares 1945) Espainiako Alderdi Komunistaren idazkari nagusi izatera iritsi zen. Frankistek atxilotu, torturatu eta fusilatua, bere... [+]
Madrilgo Cuelgamurosen, Erorien Harana deituriko monumentuan arkeologoak egiten ari diren indusketetan etengabe ari dira jasaten eskuin muturreko jendeen presioa, hala adierazi du Pako Etxeberria auzitegi-medikuak. Egunotan, biktima errepublikarren senideek bisitatu ahal izan... [+]
1971n hainbat euskal abadek Zamorako espetxe hartatik ihes egiteko plana bertan behera geratu zen, poliziek tunela deskubritu ondoren. Nicanor Acosta abade-ohi komunistak Apaiz Kartzela dokumentaleko egileei elkarrizketa batean esan zien Santiago Carrillo izan zela salatzailea:... [+]
Hiru urteko lanaren emaitza jaso du Iruñeko Udalak sinatutako dekretuak. Auzotik sortutako ekimenari esker, zazpi kale eta hiru plaza izendatuko dituzte.
Fuerteventura (Kanariar Uharteak), 1954ko otsailaren 11. Tefiako Nekazaritza Kolonia abian jarri zuten uharteko aireportu abandonatuan, basamortuaren erdian. Nekazaritza kolonia eufemismoaren atzean, praktikan, kontzentrazio eremua izan zen Tefia, nagusiki LGBTI komunitateko... [+]
1936ko Gerra amaitzear zela, Franco diktadoreak Pirinioetan milaka bunker eraikitzea agindu zuen. Mendian horiek ikusten aspaldi ohituak gaude, baina ez genekien defentsarako lerro erraldoi bat osatzen zutela, eta azken urteetan berreskuratzeko ekimenak jarri dira abian. Izan... [+]
Francisco de la Cruz Orellanaren gorpuzkiak identifikatu ditu Gogora Institutuak, eta bere senideen eskuetan utzi ditu.
Olentzero poliziaren jomugan ibili zen 1940ko hamarkadaren bukaeran. Haurren bahiketa eta hilketagatik? Ez! Izan zitekeen, Olentzerok umeak zakuan sartu eta itsasora ematen zituela, edo igitaiarekin etortzen zela umeei lepoa moztera esaten baitzen. Baina, ez, polizia atzetik... [+]
Frankismoa ez zela 1975ean amaitu diktadoreak ohean azken hatsa eman zuenean, hori badakigu. Erregimenaren haziek bizirik iraun zuten poliziaren tortura ziegetan, justizia auzitegien sumarioetan eta militarren zein politikarien deklarazio kolpistetan –Aznarrek azkenaldian... [+]
Agoizko epaitegiak atzera bota du Igari eta Bidankoze arteko errepidea eraiki zuten 2.000 preso errepublikarren senitartekoek jarritako kereila. Epaileak dio, salatutako delituak preskribatu egin direla. Elkarte memorialistikoek epailearen jarrera salatu dute.