Generoa genitalek zehazten duten kondizio biologikotzat xedatzeko asmoa agertu du Trumpen Gobernuak

  • AEBtako Gobernuak generoaren definizioa gizon eta emakume terminoetara mugatu nahi du, eta genitalek zehaztutako kondizio biologiko gisa xedatu. Helburu horrekin aurkeztu du lege proposamen bat, New York-eko (AEB) hiriak jaiotza-ziurtagirientzat genero neutroa ezarri eta gutxira.


2018ko urriaren 26an - 12:56
LGBTI komunitatearen eskubideen defentsan iaz egindako mobilizazioa, New Yorken (Yana Paskova / The New York Times)
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

New York Times egunkariaren bidez publiko egindako lege proposamenarekin, jaioberriak genero arau bitarrak eskaintzen dituen bi aukeretako –emakumea ala gizona– batekin betiereko erregistratzea bilatzen du AEBetako Gobernuak. Proposamenak planteatzen duenaren arabera, genitalen arabera xedatuko litzake genero bat ala beste, eta behin hau egindakoan, ezingo litzateke beronen gaineko aldaketarik egin. Trumpen administrazioak genero identitate aniztasunaren aldeko ibilbidean pausu bat atzera eman nahi du, aurreko legealdian genero identitatea aukera indibidualtzat jo baitzen, jaiotza erregistroan jasotakoak zehazten ez duena.

Esanguratsua da lege proposamen hau New Yorkeko hiriak jaiotza-ziurtagirientzat genero neutroa sortu eta aste bete eskasera egin izana. California, Oregón, Washington eta Nueva York-eko estatuei batu zaie hiria, eta Gobernuek ematen dituen identitate dokumentuei dagokienez genero zehaztugabearen aukera ezarri. Badirudi Trumpen Gobernuaren proposamena genero arau bitarra hausten duen aukeraren hedapena oztopatzera datorrela.

Lege honek aurrera egingo balu, norbanako transgeneroak aintzatestea bilatzen duten politikak indargabetu egingo lirateke, alor horretan pauso bat atzera eginez. Atzerapauso horrek 1,4 milioi pertsona baino gehiagori eragingo lieke, Williams Institute-k 2016an egindako ikerketa baten arabera horrenbeste transgenero baitaude AEBetan, adin txikikoak kontutan hartu barik.

Egindako proposamenaren aurrean, kanpaina politikoan LGTBI komunitatea babesteaz esandakoaren gainean galdegin zaio Trumpi. “Denok babesten ari naiz. Gure herrialdea babestu nahi dut”, izan da eman duen erantzuna.

Genero arau bitarra indartzera datozen arauak gurean

Trumpen gobernuarengandik datorren lege proposamen atzerakoi eta transfoboa eskuak burura eramateko modukoa bada ere, itsasoz bestaldera salto egin beharrik barik, gurean ere baditugu genero arau bitarra indartzera datozen arauak. “Erregistro zibilari aholkuak” emateko helburua duen Euskaltzaindiaren izendegia kasu.

“Gurasoen nahia Euskaltzaindiaren menpe” erreportaian azaltzen denez, “Euskaltzaindiak euskararen normalkuntzarako arauak ematen ditu eta 2001etik aurrera sexuaren araberako bereizketa finkatu du izenetan, ordu arteko anbiguotasunak ezabatuz”. Hala bada, erregistroetan erakunde horren arauak aintzat hartzen dituztenez gero, izenak genitalek bezainbeste indar dauka genero identitatea mugatzeari dagokionez gurean. Idurre Eskisabel EHUko irakasleak argi dio aipatutako artikuluan: “Euskaltzaindiak hori guztia egin du gaur egun indarrean dagoen sexu genero sistema erreproduzitzeko, jendartearen gehiengoarekin bat datorrelako, azken batean, sexu genero ideologia hegemoniko horretan erabat sartzen delako”.

Erakundeak pertsonen hautu librea oinarrian jarri zezakeen arren, izendegi atzerakoi bat sortu du tradizioaren aitzakiaz baliatuz, “Euskaltzaindiak zakila arazo linguistiko bilakatu zuenekoa“ erreportaiak azaltzen duenez. “Ezerezetik arazoa sortu aurretik Euskaltzaindiak eskura zuen euskal izenetarako salbuespena aldarrikatzea. Erraz zuen, gainera. Euskara genero gramatikalik gabeko hizkuntza da, genero guztietarako erabilitako izen saldoa dago eta milaka dira izen horiek dituzten pertsonak. Bereizketa eta, beraz, debekua hobetsi du nagusiki gizonek osatuta dagoen Euskaltzaindiak eta, gure usterako, tradizioaren interpretazio atzerakoia baliatu du horretarako”, irakur daiteke bertan.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: LGBTI
Hamza Abuhamdia (palestinar ekintzaile 'queer'-a)
“Gorputza da botere kolonialak okupaturiko lehen territorioa”

Larunbatean Makean izanen da Hamza Abuhamdia, Parisen bizi den palestinar queer-a, Palestinaren aldeko topaketaren kari. Israelek bideraturiko pinkwashing-ari buruzko tailerra eskainiko du –bat-bateko euskarazko itzulpenarekin– arratsaldeko 15:30ean. LGBT pertsonen... [+]


Bilboko Etxaniz Suhiltzailearen anbulatorioko sexu-transmisiozko infekzioen zentroa “gainezka” dagoela salatu dute

Alfonso Setiey Anitzak elkarteko lehendakariak esan du langile eta informazio falta dagoela, itxaron zerrenda “luzea” dela eta estigmatizazio “handia” dagoela.


2024-07-02 | ARGIA
Lesbianismoaz eta ultraeskuinaz mintzo den ‘Lesvia’ dokumentalak irabazi du Zinegoakeko sari nagusia

Epaimahaiaren esanetan, dokumentala beharrezkoa da "bizikidetzari espazioa emateko", eta era berean, ez ahazteko urte luzez lesbianismoak ez duela ikusgarritasunik izan. Filminen dago ikusgai.


Queertopiak: babeslekuak, inguruan eragiteko moduak

'Queertopia' da aurtengo Zinegoak jaialdiaren izenburua. Queertopiek erakusten dute posible dela errealitate ezberdinak harremanetan jartzeko espazioak sortzea. Alaitz Arenzana jaialdiko zuzendariarekin eta Julen Nafarrate komunikazio arduradunarekin duela 21 urte Bilbon... [+]


Gorputz hotsak
“Herrietan lumek lekua daukate, edo behintzat, nire gorputzak kabitzea lortu du”

Joten erritmora harro erakusten du luma Itxi Guerra aktibista antikapazitistak (Madril, 1998). Gorputz desgaituek bizi dituzten biolentziak balioztatzeko eta sistemari aurre egiteko saretzearen garrantziaz mintzatu da. Gorputzaren bizigarritasuna aldarrikatu du:... [+]


Alemaniako futbolari gay-ak zergatik ez dira azkenean ausartu armairutik ateratzera?

Alemaniako gizonezkoen futbol profesionalean ari diren hainbat futbolari armairutik ateratzekoak ziren maiatzaren 17an. Sekretuan eta kluben bizkar biltzen ari ziren jokalariak, baina espektatiba altuak ezerezean geratu dira, ez da inor armairutik atera. Futbol maskulinoaren... [+]


Transen eskubideen aldeko elkarretaratzea eginen dute Baionan, 800 eragileren deiarekin bat eginik

Maiatzaren 5ean mobilizatzeko deia luzatu dute 800 eragilek Politis komunikabidean plazaraturiko iritzi artikulu baten bitartez. Tartean daude besteak beste, Annie Ernaux idazlea, Hiesaren aurka dabilen Act Up elkartea, Planning Familial talde feminista ezaguna,... [+]


Alejandra Burgos eta Karla Guevara, El Salvadorko trans aktibistak:
“LGTBI komunitatea eta emakumeak beti egon gara salbuespen egoeran”

Pasa den otsailaren 24an Egia, Justizia eta Erreparaziorako ekitaldi bat antolatu zuten Bilbon, Mugarik Gabe erakundeak, Bizitu Elkarteak, Feministaldek, Mujeres del Mundok, Zehar Errefuxiatuekin elkarteak eta Colectiva Feminista Para el Desarrollok. Hiru indarkeriak ardaztu... [+]


Nola landu desirak, aniztasun sexuala edota identitatea 12-18 urteko ikasleekin?

Gorputzak, identitateak, desirak, justizia soziala, ahalduntzea eta memoria: sei arlo horien bueltako unitate didaktikoak kaleratu dituzte, DBH eta Batxilergoko ikasleekin lantzeko. LGBT+ pertsonen testigantzak, diskriminazioa eta aldarrikapenak oinarri, “armairuan... [+]


BOLLOTOPAKETAK
Bollera subjektua erdigunean jartzera datorren hitzordua

Apirilaren 26, 27 eta 28 hauetan iraganen da Euskal Herriko bolleren topaketa, Leitza herrian. Izenak argiki dioen gisara bollerei irekitako jardunaldiak dira, baina, oro har, sexu/genero disidente oro da gomitaturik. Egitarau aberatsa eta askotarikoa ondurik, taldean... [+]


LGTBI pertsonak armairutik ateratzeko beldur dira lantokian

LGTBI kolektiboko hamar lagunetik bederatzik sekretuan mantentzen du bere sexu-joera laneko nagusien aurrean, eta lautik hiru ez da armairutik ateratzen lankideekin. Zergatiez, beldurrez eta arriskuez hitz egin dute Espainiako LGTBI+ Federazioak egin duen ikerketan.


Elena Guinea. Guztiontzako guneak sortzen
“Taberna bat edukitzea ardoak ateratzeko bakarrik, paso”

Etxe honetan askok ezagutzen dute Elena Guinea: 2021eko abenduan aldizkariaren azalean agertu zen, titi bakarrarekin eta irribarretsu, alboan zituela Sandra Barkaiztegi eta Olatz Mercader. Iñurri elkartearen (Min)bizi podcastean entzungo zuten beste hainbatek —Argia... [+]


Bilboko eraso homofoboa Legebiltzarrera iritsi da

Santomasetan bi homofobok sudurra apurtu zioten 23 urteko gazte bati eta kasu horren harira hainbat galdera egin dizkio Elkarrekin Podemos-IUk Eusko Jaurlaritzari, LGBTfobiari aurre egiteko neurrien inguruan. Bilboko EHGAMek ere badu zer esana: "Zisheteronorma babesten... [+]


2024-01-08 | ARGIA
LGBT+ eragileek Baionako apezpikua salatu dute Aita Santuak bikote homosexualez esandakoa desitxuratzeagatik

Eliza katolikoak abenduaren 18an argitaratu zuen Fiducia supplicans agirian bikote homosexualak bedeinkatzeko aukera eman zuen. Abenduaren 29an, beste agiri baten bidez, Marc Aillet Baionako apezpikuak Aita Santuaren hitzak bere modura interpretatu zituen. Bere elizbarrutiko... [+]


2023-08-24 | Ilargi Manzanares
Pertsona trangeneroen aurkako erasoak handitu egin dira

Eraildako Trans Pertsonen Behatokiak egindako “Trans hilketen monitorizazioa” txostenean 2021eko urriaren 1etik 2022ko irailaren 30era 44 herrialdeetan izandako 327 pertsona transen hilketak salatu dira.


Eguneraketa berriak daude