Arma nuklearretan estatuek egindako gastua, hirugarren urtez jarraian, gora
Arma nuklearrak dituzten bederatzi herrialdeek 82.900 milioi dolar gastatu zituzten iaz arma horietan, 2021ean baino %3 gehiago. Arma Nuklearren Indargabetzerako Nazioarteko Kanpainak (ICAN) argitaratutako txosteneko datuak dira. Minutuko 157.000 dolar baino gehiago.
2022 urtean arma atomikoak zituzten bederatzi herrialdeek (AEB, Txina, Errusia, Erresuma Batua, Frantzia, India, Israel, Pakistan eta Ipar Korea) 82.900 milioi dolar gastatu zituzten armamentu nuklearrean. Mundu osoan 12.500 arma nuklear daude, eta AEBek 5.244 dituzte bere eskuetan. Herrialde hori izan zen gehien gastatu zuena, alde handiz, 43.700 milioi dolar. Zerrendan bigarrena Txina dago, 11.700 milioirekin, baina askoz arma gutxiagorekin (410). Nahiz eta zenbaki hauek handiak izan, ICAN-en arabera AEBen eta Txinaren aurrekontu militarren %5a baino ez da hau.
Errusia hirugarrena zen zerrendan, 9.600 milioi gastatuz, baina beraien aurrekontuaren %10a baino gehiago inbertitu zuten eta Putinen mehatxu nuklearrak nazioarteko kezkak eragin zituen. ICANek esan duenaren arabera, mehatxuek herritarren beldurra eragin zuten, bereziki Europan. Errusiak momentu honetan 5.889 arma nuklear dituela kalkulatu du ICANek.
Hiru handien ondoren, falta diren sei herrialdeak horrela kokatzen dira zerrendan: Erresuma Batua, 6.800 milioi; Frantzia, 5.600 milioi; India, 2.700 milioi; Israel, 1.200 milioi; Pakistan, 1.000 milioi; eta Ipar Korea, 589 milioi. Iaz herrialde guztiak igo zuten beraien gastua, AEBek ezik, baina hala ere gastuaren erdia baino gehiago mantentzen jarraitu zuten.
Hirugarren urte da jarraian mundu mailan gastu nuklearrak gora egiten duena. Naizek jaso duenez, ICANek dio armamentu-enpresak izan zirela onuradun nagusiak, ia 16.000 milioi dolar jasoz herrialdeekin egindako kontratuen bidez. Ondoren, "think tank" ugariak izan ziren diru gehien jaso zuten eragileak, sektore armamentistikoaren eta herrialdeen ordainak jasoz, politikan eta iritzi publikoan eragiteko.
Naizek dioen gisan, ICANek Genevan du egoitza, eta Nazio Batuen Erakundeak sustatutako Arma Nuklearren Debekuaren Inguruko Hitzarmena munduko herrialde guztiek onartzea eta atxikitzea bilatzen du. Nazio Batuen Erakundea eta ICAN elkarrekin ari dira lanean arma nuklearrekin bukatzeko.
Arma nuklearrarekin erantzuteko aukera dakarren dekretua izenpetu du Vladimir Putin presidenteak. Hegazkinekin, gurutzaldi misilekin zein droneekin "eraso masibo bat" pairatzeak ondorioztatu dezake arma horren erabilpena.
Tel Avivek Irango programa nuklearra erasotzea hipotesia baino gerta litekeen zerbait dela esateko, atzera begiratu du hedabide ugarik: 1981ean Iraken eta 2007an Sirian, ehiza-hegazkin israeldarrek erreaktore bana birrindu zuten. Baina aurrekari horiek ez dute zer ikusirik... [+]
Japonia, 1945eko abuztuaren 6a eta 9a. AEBek bonba atomiko bana bota zuten Hiroshima eta Nagasaki hirietan milaka eta milaka hildako eraginez; kopuru zehatzik ez dagoen arren, urte horren bukaeran hildakoak gutxienez 210.000 inguru izan zirela diote kalkulu zuhurrenek. Baina... [+]
Urrats berri horren berri eman du Errusiako Defentsa ministerioak maiatzaren 21ean, zehaztuz "Mendebaldeko arduradun batzuen mehatxuei" bideraturiko erantzuna dela. Oraingoz, arma nuklear taktikoak ez dira inoiz erabiliak izan, hain zuzen, suntsiketa gaitasun... [+]
Burua dardaratu eta ikaratu zigun ginkgoak (Ginkgo biloba). Lizar-makila denboran ginkgoa aspaldi galdutako zuhaitz espezietzat jotzen zen. Bere hostoen fosilak ezagutzen ziren, beste arrastorik ez.
Vladimir Putinek iragarri du prest daudela jada hamar hegazkin armak Bielorrusian zabaltzeko. Europak mehatxu egin dio Bielorrusiari, eta planarekin aurrera jarraitu ezkero "zigor gehiagorekin" erantzungo diola adierazi du.
Ofizialki bederatzi estatuk dituzte arma atomikoak, eta horien %90 Errusiaren eta AEBen eskuetan da. 1945eko abuztuaren 6an eta 9an AEBek Hiroshimara eta Nagasakira jaurtikitakoez geroztik eraso atomikorik berriz bideratu ez izana "disuasio-printzipioari" lotu zaio... [+]
Putinek nazioari buruzko urteroko hitzaldian jakinarazi du “antzerki hutsa” dela akordio hori. Mendebaldeari egotzi dio gerraren erantzule izatea, eta Errusia soilik “indarra erabiltzen” ari dela “defendatzeko”. Armak “masan... [+]
Galtzeko arrisku handirik gabeko apustua da gainean dugun Kubako misilen krisiaren 60. urteurrenaren harira norbaitek gogora ekarriko duela “telefono gorria” abian jarri zela orduko bi potentzia nuklear nagusien artean. Besterik ez bada, esateko ditxosozko telefono... [+]
Kubako misilen krisiak hirurogei urte beteko ditu hilabete honetan. Gaur egun antzeko egoera batera hurbiltzen ari gara, baina iritzi publikoa ilargian dago.
Gerra atomikoa, uranio meatzeek lagatako kalteak, zentral nuklearren hondakinak, klima aldaketari aurre egiteko balio ote dezakeen industria nuklearrak… Horiek eta energia atomikoaren beste hainbat osagai eta ikuspegi jorratzen dituzten filmak erakutsiko dira... [+]
2022ko otsailean gerra berpiztu da Europan, herrialde baten inbasiotik harago kontinente osoa eta agian mundua sutuko lukeen gerraren beldurra. 24an Errusiako armadak Ukraina inbaditu zuela jakin araztearekin batera deklaratu zuen Vladimir Putinek: “Norbaitek asmorik... [+]