94 egunez gose greban dago preso politiko maputxe bat
Guillermo Camus Jara izena du eta Txileko Lebuko kartzelan dago. Egoera larrian da, gose greba luzeaz gain, ostiraletik egarri grebari ere ekin baitio.
Preso maputxeek eta haien senideek tratu txarrak eta higiene-arazoak salatzen dituzte Lebuko kartzelan, Txilen. Kartzela horretan preso dago Guillermo Camus Jara, eta horregatik hasi zuen bere protesta Cañeteko hezkuntza eta lan zentrora lekualdatzeko eskatzeko, kartzelako egoera hobetzeko.
94 egunez gose greban egon eta hogei kilo galdu ondoren, ostiralean protesta gogortzea erabaki zuen eta egarri greba mugagaberi ekin dio. Giltzurrun-gutxiegitasuna, zefalea, mialgia orokortuak, ahultasuna giharretan, nekea eta abdomeneko mina ditu. Radio Mapuche Kurruf-ek jakinarazi duenez, bera egonkor dago, lasai, eta kontzientzia osoa du aurrera daraman mobilizazioaz. Bere komunitateak eta familiak deia egin du Lebuko kartzela kanpora joateko eta Camusen osasun egoeraz galdetzeko.
Gutun batean salatu duenez, egoera hobea duten hezkuntza eta lan zentro horietan sar ez daitezen "maputxe guztien aurka askotariko metodo arbitrarioak erabiltzen dituzte agintariek". Abenduan eskaera egin zuten hainbat preso maputxek eta horien guztien dokumentazioa "galdu dela" salatu du Camusek, eta arduradunen aldetik ez dutela azalpenik jaso.
Txileko Jendarmeria jo du erruduntzat, "bere boterea arbitrarioki erabiltzeagatik eta familiari bisita egitea eragozteagatik"; izan ere, zigorra ezarri diete Camusen senide eta gertukoei: 30 egunez ezingo dute bera bisitatu. "Horrela, beste behin ere erakusten dute agintean daudenek ez dituztela kontuan hartzen giza eskubideen estandarrak; zigor horiekin, gure egoera gogorra areagotu nahi dute kartzelen barruan, gure umeengandik eta lagunengandik urrunduz, kartzela hauetara iristeko sakrifizio izugarriak egiten baitituzte", adierazi du.
Maiatzean ekin zioten gose grebari 17 preso politikok. Haien eskubide kultural eta territorialak errespetatzea, lege antiterrorista bertan behera uztea, Lanaren Nazioarteko Erakundearen 169 hitzarmena onartzea eta preso politiko maputxeen askatasuna exijitu dituzte.
Norvegiako berriztagarrien erraldoiaren hainbat proiektuk ondoeza eragin dute maputxe eta sami herriengan. Epaileek ere ilegaltzat jo dituzte azpiegiturak, baina gobernuek ez ikusiarena egiten dute. Giza eskubideen aldeko aktibista ospetsuek ere bat egin dute protestarekin,... [+]
Wallmapuko CAM Arauco-Malleco Koordinakundeko buru da Llaitul, eta egurra lapurtzea, lurrak indarrez kentzea eta estatuaren aurkako atentatua egitea leporatzen diote. Asteazken honetan, abuztuaren 24an, atxilotu dute.
Bi zibil armatuk tiroz hil dute Elias Garay, Argentinaren mende dagoen Quemquemtreu maputxeen komunitatean. Maputxeek salatu dutenez, Poliziak hilketarekin zerikusia du.
COVID-19 dela-eta, Txileko Gobernuak presoen herena askatu du, baina 13.321 preso horien artean bat bera ere ez, preso politiko maputxerik (egun 26 dira). Lau hilabetez gose greba egin dute eta horietatik hamaseik egarri greba ere hasi dute.
Txileko Justizia Ministerioak jakinarazi duenez, Inperial Berriko Kultur Arteko Ospitalean egongo da erabat berreskuratu arte. Ondoren, Hezkuntza eta Lan Zentro batera eramango dute, eta baimena izango du 30 orduko irteerak egiteko bere komunitatera.
Gose grebaren 100. egunean, egoeraren larritasuna ikusita, audio bat grabatuta utzi du Celestino Cordovak: "Harrotasunez emango dut bizitza Maputxe Herriaren alde”. Cordovak hasitako gose grebari beste 27 preso politiko maputxe batu zaizkio.
Wallmapun –maputxeen lurraldean, egun Argentina eta Txileko estatuetan banatuta– kolonialismoak dituen sinbolo esanguratsuenetako batzuk suntsitu dituzte maputxeek azken asteotan. Temuco eta Valdivia hirietan, Arauco eta Biobio eskualdeetan espainiar konkistatzaileen... [+]
Andi Portavoz eta Gonzalo Luanko abeslari ezagunak dira Txileko hip-hoparen esparruan. Egunotan Euskal Herrian dabiltza, kontzertuak ematen, haien borrokak ezagutarazten eta hemengoak ezagutzen. Biek dituzte sustrai maputxeak, baina identitate eta borroka maputxea eurena egitea... [+]
Andi Portavoz eta Gonzalo Luanko abeslari ezagunak dira Txileko hip-hoparen esparruan. Egunotan Euskal Herrian dabiltza, kontzertuak ematen, haien borrokak ezagutarazten eta hemengoak ezagutzen. Biek dituzte sustrai maputxeak, baina identitate eta borroka maputxea eurena egitea... [+]