751 hilobi aurkitu dituzte Kanadan, ume indigenentzako barnetegi batean
Cowessess herriko Marieval barnetegian aurkitu dituzte hobiak. Eskola hauek Elizak eta Kanadako Estatuak kudeatzen zituen 1831tik 1997ra artean, haur indigenak “zibilizatzeko”.
Identifikatu gabeko 751 hilobi aurkitu dituzte Kanadan ume indigenak “zibilizatzeko” erabilitako barnetegi batean. Cowessess herriko Marieval eskolan daude ehortz-lekuak, 1899etik 1997ra bitartean irekita egon zen zentroan. Barnetegi hauek Elizak eta Kanadako Estatuak kudeatu zituzten 1831tik 1996ra bitartean, eta ume natiboak, mestizoak eta inuitak hor gelditzera behartzen zituzten Kanadako kolonoen kultura asimilatzeko eta bertan integratzeko asmoz. Tratu txarrak jasaten zituztela salatu dute askok. Duela hilabete, 215 umeren gorpuzkinak aurkitu zituzten Kamloopseko beste eskola batean; horren ondoren hasi dute Cowessessko bilaketa.
Ekainaren 24an, Cadmus Delorme Cowessessko Lehen Nazioko -biztanle indigenen komunitatea- buruak prentsaurreko birtual bat eman du jazoerei buruz informatzeko. Emandako datuen arabera, talde teknikoa 44.000 kilometro karratuko gune bat ikertzen ari da barnetegiaren inguruan, radarrak erabiliz. Momentuz, identifikatu gabeko 751 hilobi aurkitu dituzte, baina azaldu dute ehortz-leku bakoitzean gorpuzkin bat baino gehiago egon daitekeela. Ez daude ziur arrasto guztiak eskolako ume indigenenak izango diren, baina datozen asteetan baieztatuko dutela adierazi dute.
Marievaleko barnetegia 1899etik 1997ra bitartean egon zen zabalik, eta Saskatchewan probintziaren hego-ekialdeko haurrak eta Manitobako hego-mendebaldeko ume indigenak behartzen zituzten bertara joatera. Eskolan jasotako tratu txartak salatu izan dituzte bertan egondakoek. Barry Kennedy gaztea zenean egon zen Marievan, eta CBC hedabideari azaldu dion bezala, aurkikuntza “icebergaren punta” baino ez da: “Bertan bortxaketa zer den jakin genuen (...) Kolpe bortitzak. Gure familietan normalak ez ziren gauzak deskubritu genituen”.
Erantzukizun eske
Bilaketa lanek jarraitzen duten bitartean, erantzukizunak eskatu dituzte hainbat eragilek. Federation of Sovereign Indigenous Nations (FSIN) taldeko Bobby Cameronek gertatua “gizateriaren aurkako krimena” dela adierazi du ostegunean. Era berean, NBEk Kanadako Gobernuari eta Vatikanoari haiek kudeatutako barnetegietan gertatutakoaren inguruko ikerketa azkar eta osotu bat egiteko eskatu diote. Eliza Katolikoak oraindik ez du barkamenik eskatu, eta horrek haserrea eragin du Kanadako komunitate indigenetan.
Kanadako Columbia Britaniar probintziak programa pilotu berri bat hasi du, kokaina eta heroina bezalako droga gogorren jabetza despenalizatzen duena kopuru txikitan. Kanadako gobernu federalak mendebaldeko kostaldeko probintziaren eskaera onartu ostean, hiru urte iraungo duen... [+]
Higiezinen merkatuko prezioen goranzko joera eten asmoz, Kanadako Gobernuak lege bat jarri du indarrean: bi urtez atzerriko inbertitzaile eta enpresei etxebizitzak erostea debekatuko zaie, ondorioztaturik atzerriko espekulatzaileen eragina erabakiorra izan dela merkatuko... [+]
Panelakut tribuak egin du oraingoan aurkikuntza: identifikatu eta dokumentatu gabeko 160 hilobi baino gehiago, 1890etik 1970era ume indigenak bortxaz eramaten zituzten barnetegi izandakoan, Kanadako golkoan. Halako barnetegietan 1.100 hilobitik gora aurkitu dituzte dagoeneko.
Tenperaturen igoerak 500 pertsona baino gehiago hil ditu AEBetako mendebaldeko kostaldean eta Kanadako hego mendebaldean. The Guardian hedabidearen arabera, ozeanoetako kalteak konpontzen zailak izango dira.
Hori da AFP agentzia frantsesak IPCC (Klima Aldaketari Buruzko Gobernu Arteko Taldea) prestatzen ari den azken txostenaz egin duen filtrazioaren titulu nagusia. Erakunde hau klima aldaketa aztertzen duen munduko garrantzitsuena da eta amaitzen ari da bere zazpigarren txostena.
Kanadak aste honetan bere historiako berorik handiena bizi izan du. Herrialdeko errekorra izan zen astelehenean, 48 gradu Kolunbia Britainiarreko eskualde mendebaldetarrean; eta bertako herri batean, Lyttonen, gainditu zen biharamunean, 49.6 gradu celsius.
Lurperaturiko 215 umeren gorpuzki atzeman zituzten maiatzean Kanadako Kamloopseko eskola batean. “Zibilizatu beharreko basati” batzuenak dira, hots, kolonoen etorrera aitzin haien lurrean eta haien lurretik bizi ziren autoktonoenak. Asimilatzeko helburuz, eskola eta... [+]
Naturak irudi ederrak laga dizkigu egunotan. Munduaren punta batean sua, izotza bestean. Etna sumendia egurrean, eta Niagarako urjauzia erdi-izozturik.
Uvagut du izena eta urtarrilaren 18an ekin dio emisioari, soilik inuiteraz arituko den Kanadako lehen telebistak. Egun osoko programazioa eskainiko du, astean zazpi egunez. Azken 30 urteetan inuiteraz hamaika lan egin duen Nunavut Independent Television Network ekoiztetxeak... [+]
Nova Scotiako probintzian gertatu da ezbeharra. Poliziaren auto itxurako baten barrutik aritu da ustezko hiltzailea hamabi orduz jendeari tiro eginez. Hiltzailea bera ere hilda agertu da. Tiroketa hau da Kanadak bere historia modernoan jasan duen lazgarriena.
Geroz eta blokeatuagoa du Kanadak ekonomia. Barrikadak montaturik, otsailaren 6az geroztik dabiltza Wet´Suwet´En Lehen Nazioko herritarrak mendebaldetik ekialdera doan trenbidea blokeatzen. Egunez egun, beste Lehen Nazioetakoak zein ekologistak lotu dira borrokari... [+]