%6ren berririk ez Nafarroan


2020ko azaroaren 27an - 13:20
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Sektore publikoan inbertitzeko ahalegina hertsiki lotuta dago sektoreko lan-baldintzekin eta, beraz, sektorearen kalitatearekin, gizarte justu eta baldintza berdinekoaren zutabe den aldetik. Inbertsio nahikoa eginez gero, eskola publikoak dagokion lekua izanen luke, ratioen jaitsieraz mintza gintezke, interinitate tasa murriztu, erretiroaren baldintzak hobetu…

2021ean 821 milioi euro bideratuko dira Nafarroako Hezkuntzara. 2020arekin alderatuta, 63 milioi euro gehiago, horietatik 26,7 milioi COVID-19arengatik egiturazkoak ez diren partidak dira eta 36,7 milioi Nafarroako Hezkuntzako aurrekontu orokorretan izandako igoera "arruntari" dagozkio. Argi dago zenbateko horiek ez direla izanen, sarri, hezkuntza publikoaren funtsezko aldaketaren giltza.

Aurrekontu proiektu honek biltzen ditu osasun egoeraren ondorioz hartu diren ezohiko neurriak, Haur Hezkuntzako bigarren zikloko ratioa 20ra jaistea eta ikastetxeetako ordu kopurua handitzea. Neurri horien berezitasunak ez du eragozten berekin dakarten aurrekontu ahalegina onargarria ez izatea eta, beraz, gastu hori 2022ko aurrekontu proiektuan finkatzea eskatzen dugu.

"Steilasek publikoaren alde eginen duten aurrekontuak eskatzen ditu, aurrekontu nahikoak, aparteko partidak finkatzetik hasita, etapa guztietako ratioen jaitsierari estaldura emanen diotenak, 0-3 hezkuntza zikloa duintasunez jantziko dutenak"

Ez gabiltza ameskerietan; jakin, badakigu egoera ekonomikoa ez dela hoberena, baina garaia da, aspaldiko partez, Nafarroako zerga sistema aldatzeko, etorkizuna zorpetzearen karta bakarrera hipotekatu gabe, eta fiskalitate duin eta progresiboago baten alde egiteko. Gobernatzen gaituzten alderdi politikoek ausardiaz jokatu behar lukete beste eredu baten alde, aberastasuna banatu dadin eta kalitatezko zerbitzu publikoak berma daitezen.

Igoera hau positiboki baloratuagatik, uste dugu ez dela nahikoa. Ez da aski Nafarroako Gobernuak eta hura sostengatzen duten alderdiek akordio programatikoan planteatutako konpromisoak gauzatzeko. Akordioak dioen bezala, "Hezkuntzarako eta beketarako baliabide publikoen pixkanakako igoera, Nafarroa gure inguruko herrialde aurreratuenen batez bestekoan kokatzea (BPGaren %5)" ahalbidetzea; konpromiso hori jasotzen du berriki onartutako LOE aldatzeko Lege Organikoak ere: "Hezkuntzako gastu publikoa handitzea, barne-produktu gordinaren %5era arte gutxienez". Aurrekontu-proiektu honek dakarren Hezkuntzako gastua BPGaren %3,9 da, 2019ko aurrekontuarekin alderatuta 0,5eko igoerarekin, bi aurrekontu proiektu falta dira ezarritako helburua erdiesteko, UNESCOk gomendatzen duen gutxieneko %6tik urrun oraindik. Ez da nahikoa, halaber, "Nafarroako Hezkuntza Publikoa Hobetzeko Ituna" osorik betetzeko, ezta gobernu akordioak ezarritako beste helburu batzuk betetzeko ere, hala nola itunen berrikuspena, derrigorrezkoak ez diren etapetan horiek murriztea edo itunak ukatzea ikasleak sexuarengatik bereizten dituzten ikastetxeei.

Kontzertuen berrikuspena egin beharrean, partida hau ia 10 milioi euro handitu da, unitate berriak itunduta derrigorrezko etapetan eta derrigorrezkoak ez diren aurre eta ondorengo etapetan; Nafarroako Aldizkari Ofiziala da horren lekuko. Publikoa finantzatzea lehenetsi beharko litzateke itunpekoaren aurretik; aurrekontuetan kalitatezko eskola publiko baterako partidak lehenetsi, hezkuntzarako eskubidea bermatuta eta ikastetxea aukeratzeko askatasun iruzurtian oinarritzen diren hezkuntzako enpresak finantzatu gabe utzi.

0-3ko partida ekonomikoa, 800.000 euro handitu den arren, ezin da egiturazko gehikuntzatzat hartu, COVID-19aren partida bat baita. Beharrezkoa da hura hurrengo aurrekontuetan finkatzea, aurrekontu guztiaren handitzearekin batera, 11,3 milioi euro eskas, zikloaren publifikazioari bidea ireki eta duintasuna lortzeko 3-6 hezkuntza etapan dituzten lan-baldintza berdinetan.

Bukatzeko, Steilasek publikoaren alde eginen duten aurrekontuak eskatzen ditu, aurrekontu nahikoak, aparteko partidak finkatzetik hasita, etapa guztietako ratioen jaitsierari estaldura emanen diotenak, 0-3 hezkuntza zikloa duintasunez jantziko dutenak, Hezkuntza Ituna guztiz betetzea ahalbidetuko dutenak eta ikastetze kontzertatuen pribilegioak ezabatuko dituztenak.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
Meaka-Irimo bizirik!

Enpresa batek Irimo mendian zentral eolikoa eraikitzeko asmoa zuela iragarri zigun aspaldi batean haize kolpe batek. Gehienek ezin zuten sinistu, inondik ere. Are gutxiago Irimo mendiaren orografia eta izaera harritsua ezagutzen dituztenek. "Baina ba al dakizu ze nolako... [+]


2024-07-10 | Roser Espelt Alba
Industria-politikaren egia deserosoa

Mundu mailako ekonomiak gorakada nabarmena izan zuen COVID-19aren ostean. Orain, baina, gorakada hori agortze-fase batera heldu den zantzuak agerikoak dira, krisi klimatikoak nabarmen baldintzatuta: munduko potentzia nagusien ekonomiaren hazkunde-tasa murrizten ari da,... [+]


2024-07-10 | Castillo Suárez
Jogurtak ordainetan

Nire lehendabiziko poema liburua argitaratu nuenean errezitaldi bat ematea eskaini zidaten unibertsitate batean. Musikariak dirutan kobratu zuen eta niri Jorge Oteizari buruzko liburu bat eman zidaten, hartu ez nuena, baneukalako etxean. Horixe izan zen onartu ditudan eskaera... [+]


2024-07-10 | Sukar Horia
Ingreso altuko eremua

Ekainean jarri du martxan Bilboko Udalak Emisio Gutxiko Eremua, irailera arte isunak jartzen hasiko ez bada ere. Neurri horrek auto zaharren sarrera mugatuko du Bilboko zabalgune burgesera astelehenetik ostiralera. Hasiera batean 2000. urtea baino lehen matrikulaturiko... [+]


2024-07-10 | Bea Salaberri
Zer egin nahi duzu geroan?

Badirudi hamasei urteko semea buruhauste handirik gabe ari zaigula batxilergoaren ondotik jarraituko duen bideari buruzko gogoetak egiten. Batean, batxilergoko gai berezien hautaketari buruz hitz egiten digu, bestean, egin beharko dituen pausu administratiboei buruz, galderarik... [+]


Lan merkatuaren oreka liberala

Kapitalismoan lana salgai bat da, beraz, ohiko ekonomialarien pentsamoldea jarraituz, eskaintza eta eskariaren arteko orekak bai prezioa, bai kantitatea erregulatu beharko lituzke. Agerikoa denez, hori ez da errealitatean betetzen. Emango balitz, lan harremanak leherraraziko... [+]


Materialismo histerikoa
Eutsi beldurrei

Zutabe hau idazteari uko egin behar nioke, baina berandu da. Hauteskundeak izan dira Frantzian. Non dago Frantzia? Bai, hemen goian, iparraldean; baina, munduan, ez dakit oraintxe non dagoen Frantzia, noren zer den. Eta ez dakit noiztik begiratzen diodan ia soilik... [+]


Bilbao BBK Live-k ‘life’-a xurgatzen dit!

Badator uda, eta horrekin batera, herri, auzo eta hirietako jai herrikoiak. Jaiak beti izan dira aldarrikapen sozial eta politikoen, auzokideen arteko harremanen eta euforia herrikoiaren aterpe. Gure kaleak hartzen dituzte, eta egun batzuez autogestioaren, desberdinen arteko... [+]


Eguneraketa berriak daude