6.355 milioi euroko aurrekontua lantzen ari da Nafarroako Gobernua
Nafarroako Gobernuak asteazken honetan onartu du 2024ko Nafarroako Aurrekontu Orokorren aurreproiektua: 6.355 milioi euro. Horietatik 520 milioi finantza gastuetara bideratuko dira (%8,18). Orain arteko aurrekontu handienak dira.
Iazkoa aurrekontua baino %9,2 handiagoa da aurtengoa, eta “hori ez da erraza” Nafarroako Gobernuko Ekonomia eta Ogasun kontseilari José Luis Arastiren esanetan, batez ere “bizi dugun testuinguru orokorra oso aldakorra delako”. Foru gobernuaren lehentasuna arlo soziala dela azpimarratu du Arastik, eta horregatik gastu osoaren %51,4 osasuna, hezkuntza eta eskubide sozialetara joango dela.
Ondorengo lerroetan aurrekontuen banaketa zehazten da, gastu handiena duten departamentuetatik txikienera ordenatuta.
Osasun Departamentua
1.465 milioi euro aurreikusten dira, aurrekontuaren %25,12, eta iaz baino ia %10 gehiago. Itxaron zerrenda, ikerketa, berrikuntza eta inbertsio estrategikoak lehenetsiko dira.
Ekonomia eta Ogasuneko Departamentua
1.011 milioi euro (%15,9). Horietatik 837 milioi euro doaz Estatuarekiko Hitzarmenera, Madrilek bideratzen dituen eskumenengatik Nafarroak ordaintzen duen diru kopurua, hala nola Espainiako Armada eta Polizia eta Guardia Zibila. Zenbat doikuntza tartean, aurten Hitzarmenera joango den dirua 702 milioitan geratuko dela aurreikusten da.
Hezkuntza Departamentua
884 milioi euro, aurrekontuaren %15,2 eta iaz baino 47 milioi gehiago (%5,7). 555 milioi pertsonal gastua da eta 10,6 milioi euro bideratuko dira haur eskoletako lan hitzarmenak hobetzera.
Eskubide Sozialak, Ekonomia Soziala eta Enplegua Departamentua
647 milioi euro (%11,10), iaz baino 5,1 milioi euro gehiago. Menpekotasunak hartzen du diru gehien, 240 milioi euro, eta ondoren ezgaitasunetara eta buruko gaitzetara bideratuko dira kopururik handienak.
Lurralde Kohesioko Departamentua
637 milioi euro (aurrekontuaren %10,9) eta iaz baino %8 gehiago. Gobernutik azpimarratu dute lekuan lekuko lana lehenetsi nahi dutela, udaletako begirada indartuta, eta horretarako izango dute 314,8 milioi euro. Pirinioetako Plana eta erronka demografikoa ere lehen lerroetan egongo dira.
20,6 milioi bideratuko dira aurten hasiko diren Belate eta Almandozeko tuneletara, eta N-121-A errepidearen 3. zatia ere lantzen jarraituko da. AHTri eta Volkswageni begira dagoen Landaben eta Arazuri-Orkoien arteko trenbidea ere bideratuko da, baina ez dute zehaztu zein diru kopururekin. Hiri garraioa laguntzeko 17,9 milioi euro bideratuko dira, eta bizikleten bidegorrietara 2 milioi euro (iaz bat).
Barnea, Funtzio Publikoa eta Justizia Departamentua
422 milioi euro (aurrekontuaren %7,25) eta iaz baino %10,5 gehiago. Foruzaingora 88,55 milioi euro bideratuko dira (iaz baino %23,88 gehiago) eta Tafallako su-hiltzaileen parke berrirako 5,9 milioi euro.
Unibertsitate, Berrikuntza eta Eraldaketa Digitaleko Departamentua
195 milioi euro (%3,34). Horietatik 102 milioi Nafarroako Unibertsitate Publikora bideratuko da eta 3,6 milioi unibertsitateko beketara. 48 milioi eraldaketa digitalera joango dira.
Ondorengo departamentuek diru kopuru txikiagoak jasotzen dituzte. Industria eta Enpresen Trantsizio Ekologiko Digitala: 101 milioi euro (aurrekontuaren 1,74). Kultura, Kirola eta Turismo Departamentua: 92 milioi euro (%1,58). Lehendakaritza eta Berdintasun Departamentua: 31 milioi euro (% 0,53). Oroimena, Bizikidetza, Kanpo Ekintza eta Euskara Departamentua: 23,7 milioi euro (%0,21).
Honako erakundeek ere aurrekontu orokorretatik elikatzen dira: Nafarroako Legebiltzarra (21 milioi euro), Nafarroako Kontseilua (484.560 euro) eta Praktika Onen eta Ustelkeriaren aurkako Bulegoa (875.022).
32,3 milioi utziko dira sor daitezkeen bestelako gastuetarako. Ohikoan hortik elikatzen dira legebiltzarreko eztabaida epean aurrekontuei egiten zaizkien zuzenketak. Azken legealdian, EH Bilduk ahalbidetu zuen aurrekontuak aurrera ateratzea, eta aurtengorako ere jarrera berdinean dagoela adierazi du.
EAJko ordezkari Alaitz Zabalak adierazi du oposizioak ez duela konfiantzarik bere zuzenketetan.
2023ko atarian, 2022ko zenbakiek protagonismo berezi bat hartzen dute; izan ere, urte aldaketarekin batera, beti saiatzen gara kontagailua zeroan jartzen. Errealitate likidoen aroan, zenbakiek ere gure aditasunetik desagertzen dira ―askotan izugarrizko abiaduraz―, eta... [+]
Eskutitza osatzen duten erakundeek kontzentrazioa egin dute Nafarroako Parlamentuaren aurrean, Aurrekontu hauei ez! Pobretzearen aurrean, erreforma fiskala lelopean.
Abenduaren 22an onartuko dituzte Nafarroako Gobernuko 2023ko aurrekontuak. Navarra Sumak izan ezik, gainerako alderdiek elkar zoriondu dute Legebiltzarrean erakutsitako adostasunagatik. Historiako aurrekonturik handienak izango dira Foru Erkidegoan: 5.749 milioi euro, 2022an... [+]
Asteartean iragarri dute "jendearen bizitzak hobetzeko aurrerapenak" jaso dituztela akordioan. Besteak beste, trafiko eskumena Nafarroari emango diote, eta euskal ogasunek kudeatuko dituzte banku eta argindar enpresen ezohiko irabazien zergak. Aranzadi elkartearen... [+]
Nafarroako Gobernuaren 2023ko aurrekontuen aurreikuspena aurkeztu zuen asteazkenez foru gobernuak: 5.748 milioi euro, iaz baino %9,9 gehiago. Horietatik, 5.238 milioi izango dira ohiko gastuetarako, 510 milioi finantza gastuei bideratuko baitzaie. Albistearen amaieran zehazten... [+]
PSOEren eta Unidas Podemosen gobernu koalizioak 2023ko aurrekontuen aurreakordioa adostu dute, eta “inoizko gastu sozialik handiena” dutela iragarri. Besteak beste, trenak doan izatea hitzartu dute. UPk eskatzen zuen Etxebizitza Legea ez dute aurrekontuetan sartuko.
EAJk Espainiako Senatuko bozketaren unerako utzi omen ditu AHTrako diru gehiago ekartzeko negoziazioak. Oraingoan, trena hiriburuetan sartzeko izango omen da dirutza, Donostian herritarrek behar ez duten metroarekin batera, Bilbo inguruan inork gutxik erabiltzen duen... [+]
Abenduaren 23ko bozketan abstenitu egingo da EH Bildu. Akordioa medio, 253 milioi euroko partida eskatuko duten zuzenketak egingo dira aurrekontuetan, eta koalizioak proposatutako sei neurri politikoetatik hiru onartu dira.
Maddalen Iriarte EH Bilduko bozeramaileak iragarri du berria ostiral honetan, Eusko Legebiltzarreko gobernuaren kontrol saioan, “ez dira herri honek behar dituen aurrekontuak, ez dira gure aurrekontuak. Baina horiek hobetzeko lanean ari gara”.
2022ko aurrekontuen negoziaketetan PSOEren eta Unidas Podemosen koalizioak konpromisoa hartu du amiantoaren biktimei kalte ordainak emateko. Espainiako aurrekontuen gaineko eztabaidetan EH Bilduk Espainiako Gobernuarekin eskuratu duen lehen akordioa da.
Jaurlaritzak 2022 urterako prestatuko egitasmoa “inoizko aurrekonturik handienak” direla esanez aurkeztu du. Hala da bai, zenbakiei bakarrik begiratuz gero. Baina handiak izanagatik, ez dute zertan nahikoak eta egin daitezkeen handienak izan beharrik. Ezberdina... [+]
13.107,8 milioi euroko aurrekontua onartu du Gobernu Kontseiluak, eta 1.605 milioi euroko inbertsioa aurreikusi du. Susperraldi ekonomikoa izango du erronka. Hona sail bakoitzera eta sail horietako zein arloetara bideratuko den dirua.
Madrilgo Gobernuko aurrekontu proiektuan 662,9 milioi euro Hego Euskal Herrirako gorde dituzte, horietatik 388,4 milioi AHTarentzat, alegia, erdia baino gehiago.
Astelehen eguerdian Nafarroako hainbat sindikatu eta eragile sozialen 40 bat ordezkari bildu dira Nafarroako Gobernuaren aurrean, Karlos III.ena etorbidean, aurrekontu sozialak aldarrikatzeko eta argiaren salneurriaren gorakada salatzeko.