50 arizale arituko dira Urdiñarbeko maskaradetan
Igandean abiatuko dira 2019ko maskaradak eta Urdiñarbeko gazteek izango dute herriz herri maskaradak eramateko ardura. Berrogeita hamar arizale baino gehiago arituko dira eta guztira 16 agerraldi egingo dituzte Zuberoako herrietan. Azken urteetako maskaradetako talderik handiena da aurtengoa, aurreko urteetan hogeita hamar bat arizale inguruko taldeak osatu izan dira eta aurten berrogeita hamarretik gora arituko dira; Urdiñarben gazte ugari baitaude.
Urtarrilaren 6an hasi eta apirilaren 21era bitartean arituko dira maskaradako arizaleak herriz herri Urdiñarben hasi eta amaituz. Azken urteetan ez bezela, aurtengo arizale taldeak, bi aitzindari talde izango ditu; gorriak eta beltzak.
2006an egin ziren maskaradak azkenekoz Urdiñarben. Aurtengo maskaradak prestatzeko aldiz, 2018ko apirilean hasi ziren astero biltzen, nolako maskaradak antolatu nahi zituzten erabakitzeko eta prestaketa lanekin hasteko. Zenbait kargu berri daude aurtengo taldean, eta hiru hartz ere arituko dira.
Hona 2019ko Urdiñarbeko maskaradan parte hartuko duten arizaleen zerrenda:
Txerrero gorria: Elorri Berrogain.
Gatuzain gorria: Marion Orreindi.
Kantiniersa gorria: Maiana Barreix eta Camille Queheillalt.
Zamaltzain gorria: Iban Etchegoinberri.
Entseinari gorria: Ximun Bedekarratz.
Txerrero beltza: Maitena Berrogain.
Gatuzain beltza: Eloïse Coyos eta Maider Daguerre.
Kantiniersa beltza: Maritxu Neguelua.
Zamaltzain beltza: Bixintxo Berrogain.
Entseniari: Xabi Etxegoinberri.
Jauna: Ximun Barreix.
Anderea: Solange Chimix.
Laboraria: Pette Larregain.
Laborisa: Mélanie Casteigs.
Kukulleroak: Pette Karrikiriborde, Ion Marcel Kaparrus, Pette Hontaas, Julen Lanouguere, Julie Larregain, Pauline Etxhebarne, Amaia Etxheto, Joana Boissinot.
Marexalak: Xabi Negueloua, Aetz Etxhart, Luxi Lustau, Katti Barreix, Emma Berrogain, Maiana Eihartz.
Kerestuak: Gillen Negueloua eta Johañe Berrogain.
Xorrotxak: Mickael Merkapide eta Mattin Berrogain.
Buhame jauna: Xabi Etxegoinberri.
Buhameak: loic Casteigs, Ximun Loustau eta Clément Queheillalt.
Hartzak: Paxkal Barreix, Kevin Strauch Carrof eta Xavier Daguerre.
Kabana: Benat Etxegoinberri.
Kauterak: Antton Negueloua, Petti Iratzabal eta Michel Jarragoien.
Belargileak: Clea Berrogain, Maiana Etxhegoinberri, Thérèse Moustrou, Maider Barreix eta Mailis Larragnegui.
Bedeziak: Mathieu eta Benoit Chimix.
Dantza maisua: Peio Bedekaratz.
Informazioa
Zuberoako maskaradak 2019 egutegia
Manexaren gida: 10 gomendio Maskaradetan ez galtzeko
Albiste hau dantzan.eus-ek argitaratu du eta CC-by-sa lizentziari esker ekarri dugu ARGIAra.
Lehentze franko ditu Pagolako maskaradak: lehentze da Pagola herriak maskaradak ematen dituela; lehentze ere da Kabana pertsonaia neska batek jokatzen duela; lehentze ere da maskaradako txirulariak oro neskak izan direla, Urdiñarbeko barrikaden denboran; lehentze da... [+]
Xiberoa eta Baxe Nafarroa artetik jalgiko da aurten maskarada. Ehun urteko etenaldiaren ondotik, xiberotar usaia berreskuratuko dute aurten Pagolako gazteek.
Hasi dira maskaradak Zuberoan, urteroko tradizioari jarraiki. Alabaina, tradizioak aldatu daitezkeela erakutsi dute aurten Maulen: lehen aldiz, ez da buhamerik izango. Pertsonaia horiek ijitoak ziren, eta estereotipoetatik eta arrazakeriaz antzezten zirela salatu izan dute... [+]
Urtarrilaren 15ean hasi eta apirilaren 22an bukatuko dira 2023ko maskaradak, Maule-Lextarreko gazteek emanak. Guztira hamabost emanaldi lotu dituzte. Lau hilabetean zehar, asteburuz asteburu, Zuberoako hamahiru herri bisitatuko dituzte hiriburuko gazteek. Ohi den legez, lehen... [+]
Erabakita dute zuberotarrek datozen hamar urtetako pastoralak eta hiru urtetako maskaradak zein herrik emango dituzten, eta zerrenda luzatzen doa urtetik urtera. Hilabete honetan gehitu dira, adibidez, Lakarri-Altzaiko herritarrak. Martxoaren hasieran Xiberoko Boza Irratian... [+]
Herri batzuetan urtero moduko inauteriak izango direla adierazi da, beste zenbaitetan moldatu egin dituzte eta beste batzuetan bertan behera gelditu dira inauteriak. Sarrera honetan beste urteetan ospatu izan diren errituak zerrendatu ditugu, baina horrek ez du esan nahi aurten... [+]
Zamaltzain, entseinari zein laborari aritua da Joimo Arantzet (Atharrazte, 1974) hainbat maskaradetan. Etxetik jaso du dantza, Zuberoan ohikoa izan den moduan, eta seme-alabei ere transmititu die dantzarekiko maitasuna eta gaitasuna. Etxekoei ez ezik baita inguruko hainbat... [+]
2021eko Maskaradak bukatu orduko hasiko dira 2022koak. Izan ere, pandemia dela-eta Barkoxeko gazteek inauteriak neguan ospatu beharrean udan hasi zituzten iaz, eta urtarrilaren 8an Barkoxen emango diote amaiera. Astebete beranduago, urtarrilaren 16an, abiatuko dira... [+]
2020an eman behar zuen Barkoxek maskarada Atarratzerekin batera.
Neguko festak, inauteriak dira maskaradak, baina pandemiak ez du hauek ospatzeko aukerarik eman azken neguan, beraz, udan emango dituzte aurten Barkoxeko gazteek, uztailaren 31n hasita.
COVID pandemia dela eta beste kultur ekitaldi guziak bezala, kanbiamenak izango dira Xiberoan ere. Aurten Altzürüküko maskaradak zale ekuarazi baditu ere, ondoko urtean ondorioak ekarriko ditu.
Barkoxeko eta Atharratze-Alozeko gazteak ari dira saioa prestatzen, COVID-19ak baldintzaturik.
Aurtengo maskaradako gazte taldean “zaharrena” zen Marie Annick Jauri (Altzürükü, 1992). Zuberotar inauteriko tradizioan pertsonaia nagusien rola betetzeko emazteen aldia heldu dela konbentzitua bada ere, ez da hala gertatu bere herriko maskaradetan,... [+]