38 milioi euro gehiago behar dira Hezkuntza Ituna betetzeko
2020ko aurrekontuak onartzen badira, 757 milioi euro zuzenduko dira Hezkuntzara, Hezkuntza Departamentuko partidari Unibertsitatekoa gehituz. Osotara iaz baino 77 miloi gehiago inbertituko dira Hezkuntza alorrean, 2019an baino %12 gehiago, alegia. Igoera hau txalotzekoa dirudien arren, penagarria da irakurketa sakonagoak agerian uzten duen bezala.
Lehenik eta behin, esan behar da Hezkuntzak duen pisua aurrekontu hauetan jaitsiko dela 2019ko %17tik aurrekontu hauetako %16ra.
Beste aldetik, Nafarroako Barne Produktu Gordinaren (BPG) % 3,6 baino ez da izango Hezkuntzarako partida, UNESCOK aholkatzen duen % 6tik oso urrun oraindik ere; baita Gobernu honen akordio programatikoan aipatzen den % 5etik ere. Bakarrik % 5era iristeko 2023an, urtero % 0,4 bat igotzea beharrezkoa da, eta % 0,27ko igoera baino ez da aurrekontu hauetakoa. Zehazki, 38 milioi euro gehiago behar dira konpromezu hau betetzeko.
Gainera, gustatu izango litzaiguke Nafarroako Irakaskuntza Publikoaren Kalitatea Hobetzeko Itunak biltzen dituen akordioak aurrera eramateko dirua nahikorik ikustea, baina urtarrilaren 15ean izandako azken Ituneko Jarraipen Batzordean, argi gelditu zen dagoen diru kopuruak soilik 2019an zehar negoziazio luze eta mobilizazio sindikalari esker lortutakoa ordaintzeko ematen duela: irakasleen eskola-ordutegia murrizteko eta antzinatasun-gradua eta uda ordaintzeko. Hala ere, adinagatik adostutako jardunaldi murrizketetarako, euskararen hedapenerako hainbat ikasketetan (Lanbide Heziketa, Arte Irakaskuntza, Helduen Irakaskuntza, besteak beste), emergentzia klimatikoa dela eta ikastetxeen egokitzapenetarako besteak beste, ez da sosik aurreikusten.
Hauek ez dira aurrekontu sozialak, inondik inora. Aurrekontu hauek benetako izaera soziala izateko, Gobernuak aldarrikatzen duen bezala, beharrezkoa da Hezkuntzan inbertsio handiagoa egitea
Bukatzeko, Haur Hezkuntzako lehenengo zikloan, 0-3koa, alegia, ematen den igoerak hau erakusten digu: Haur Eskola publikoetarako miloi batekoa da gutxi gora-behera; aldiz, itundutako ikastetxeetara 2019an baino bost miloi gehiago. Gobernuak lehenik zerbitzu publikoak finantzatzeko erabili beharko luke diru publikoa, pertsonen heziketan garrantzitsuena den aldiari ezinbestekoa den unibertsaltasuna eta doakotasuna bermatzeko. Horren ordez aurten ere, sare pribatuaren pribilegioak handitzen direla ikusten dugu. Hauek ez dira aurrekontu sozialak, inondik inora. Aurrekontu hauek benetako izaera soziala izateko, Gobernuak aldarrikatzen duen bezala, beharrezkoa da Hezkuntzan inbertsio handiagoa egitea. Orain da momentua, Hezkuntza Departamentuak Irakaskuntza Publikoarekiko hitzez aipatzen duen ardura erakusteko, Itunean sinatutako neurri guztiak betetzeko behar den diru kopurua eskatuz. Aurtengo igoera ez delako nahikoa jadanik indarrean egon behar ziren akordioak betetzeko, are gutxiago datorren ikasturterako abian jarri behar direnetarako.
Azkenik, Steilasek premiazko neurria exijitzen du, berriz ere: Hezkuntza Publikoaren Finantzazio Legea, Nafarroako BPGren %6a Hezkuntza Publikora bideratuko duena; honekin soilik lortuko baitugu gorabehera politiko zein ekonomikoen menpe ez egotea eta behar diren baliabideak modu iraunkorrean lortzea.
Uxue Lasa Villa
Araceli Montes Calvo
(STEILAS sindikatua)
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Ez da lehenengo aldia, aditua izan ei naiz kontraesanetan. Oreka, baietzaren eta ezetzaren arteko muga non marraz daitekeen bilatzen. Analisi topografikoa, neurriz neurri morala triangelatzen. Tatuaje erraldoia bekokian: Bai, baina… Erabaki batera iristeko, inoiz nire... [+]
Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]
Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]
Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]
Aspaldian bisitatzen ez nuen eta hainbertze gustatzen zitzaidan leku batera joan nintzen aurrekoan. Bertan nengoela, gustura sentitu nintzen eta zera pentsatu nuen: hau da nire leku kuttuna. Kuttuna, kuttuna, kuttuna; hitza jira eta biraka etxerako bidean. Kuriositateak jota... [+]
Nerabeek eta gazteek, ibilbide akademikoan zehar, behin baino gehiagotan jasoko dute lagungarria izango zaien ikasketetarako edo-eta lanbiderako orientabidea. Gidaritza eskaini behar zaie, zalantzez beterik egon ohi baitira erabaki garrantzitsuak hartu behar dituzten bakoitzean,... [+]
Jada bizpahiru aste izango dira irakurri nuenetik, Maialen Akizuren zutabe batean. Aner Peritzek telebistan esandakoak zekartzan: “Bertsolaritza da gizon zis heteroekin ez harremantzera eraman nauena, bertsolaritza delako disidente egin nauena, eta, era berean,... [+]
Beldur hori bada. Badirudi Donald Trump etorri dela Washingtoneko bulego borobila luzerako okupatzera. Bigarren mandatua du, baina bere hurbileko aholkulariei, ez dela txantxetan ari berretsiz gainera, Konstituzioan zenbaki bakan batzuk aldatzeko bere xede zurruna aipatzen die,... [+]
Ansorena´tar Joseba Eneko.
Edonori orto zer den galdetuz gero, goizaldea erantzungo, D´Artagnanen mosketero laguna edo ipurtzuloa, agian. Baina orto- aurrizkiak zuzen adierazten du eta maiz erabiltzen dugu: ortodoxia, ortopedia, ortodontzia... Orduan (datorrena... [+]
“Erresilientzia poltsa”, “biziraupen eskuliburua”, “ebakuazio bizkar-zakua”: hara nolakoak entzun daitezkeen agintarien ahotan azken asteetan.
Iragan hilabeteko adierazpenen artean, Europako Batasunak herritarrei eskatu die... [+]
Ez da Aberri Eguna, Aberri Aukera da euskaldunok behar duguna. Urtean behin errepikatzen dira balizko alderdi zein talde abertzaleen deialdiak, data hauetan, Euskaldunon aberria Euskadi/Euskal Herria da aldarriaren inguruan. Egun bateko kontua izaten da, hala ere. Eta ez batera... [+]
Joan den astean topaketa polit bat izan dut, aspaldi ikusten ez nuen emakume talde batekin, eta egitearen inguruan aritu gara berbetan, teknologia eta sorkuntza espazioei lotuta.
Emakume hauetako nagusiena, jubilatzeko mugan dagoena, programatzailea da eta kodea programatzen... [+]
Hainbatetan esan izan didate arkitektoen lanaren gauzarik indartsuena dela ekoizten duguna betikotu egiten dela. Eraikinaren betikotasunak gizakiaren presentzia tenporala gainditzen duela eta geroko etorkizunean iraunkor egingo gaituela. Eta liburu batekin gertatzen ez den... [+]
Desengainu handia hartu dute euskal feminista askok jakin dutenean Chimamanda Ngozi Adichie idazleak haurdunaldia esternalizatu duela, alegia, surrogate batek ernaldu duela bere haurra, diru truke. Guztiok izan beharko genuke feminista saiakeraren egilea da Adichie, besteak... [+]