281 gorroto delitu erregistratu ziren iaz EAEn, eta %64 izaera arrazista edo xenofoboagatik
Gorroto-gertakarien kopurua 2022. urtearekin alderatuta %35 txikiagoa izan zen, baina bigarren kopururik handiena da azken zortzi urteetan. Tipologiari dagokionez, lesioak (%32) eta mehatxuak (%24) nabarmendu ziren. Delituak jasan zituztenen erdia baino gehiago migratutako pertsonak izan ziren.
Eusko Jaurlaritzak Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako Gorroto Gertakariei buruzko 2023ko txostena zabaldu du, non guztira 281 gorroto-gertakari erregistratu zituzten. Gorroto delitu gehienek izaera arrazista edo xenofoboa izan zuten, guztira kasuen %64 (180). Delitu horiei dagokienez, 2022. urtean gehiago izan ziren (231), baina 2023an portzentaia handiago izan da (+%23). Guztira, 2022. urtean izandako gorroto delituekin alderatuta (435), %35 gutxiago izan ziren 2023an, baina azken zortzi urteetan izandako bigarren kopururik handiena izan zen iazkoa.
Izaera arrazista edo xenofoboa izan zuten gorroto delituez gain, sexu-orientazioa eta identitatearen eremuarekin zerikusia duten kasuak %16 izan ziren (45). Generoagatik eta dibertsitate funtzionalagatik egindako gorroto delituei dagokionez, bakoitzak delituen %6 izan zuen. Generoagatik egindako delituek nabarmen egin zuten behera 2022. urtearekin alderatuta (88tik hemezortzira), txostenean adierazi dutenez, “desagertu egin delako aurreko urtean horrelako gertakarien kopuru handi batek sortu zuen koiuntura-faktorea, “ziztada” bezala ezagututako gertakariak”. Sinesmen eta praktika erlijiosoei dagokionez, ez zen erregistratu gorroto deliturik 2023. urtean EAEn.
Gorroto-delituen %32 lesioak izan ziren (101) eta mehatxuak %24 (76). Biek batera, gorroto delituen erdia baino gehiago hartu zuten beste delitu-taldeekin alderatuta. Hala ere, gorroto diskurtsoek gora egin zuten iaz: %14 tipologia horretakoak izan ziren (46). Derrigortzeak –pertsonei beren borondatearen aurka zerbait egitera behartzeak– guztira delituen %13 izan ziren (41) eta tratu apalesgarriak %7 (22).
Gorroto delitu gehien Bizkaian
Bizkaian erregistratu ziren kasu guztien ia erdia (%48). Txostenean adierazi dutenez, seigarren urtez jarraian lurralde historikoetako hiriburuak nabarmendu dira gorroto delitu kasu gehienekin: Bilbon 41, Donostian 37 eta Gasteizen 25. Hiriburuez gain, Bizkaiko Barakaldo (11) eta Gipuzkoako Irun (17) izan ziren kasu gehien izan zituztenak. Gertakari gehienak bide publikoan izan ziren, kasu guztien %38 zehazki. Etxebizitzan gorroto delituen %15 izan ziren eta Internet bidez egindakoak %7. Gorroto delitu gehienak asteburuetan eman ziren 2023an (%49), maiatzean, abuztuan eta irailean.
Biktimen erdia baino gehiago, pertsona migratuak
Gorroto delituengatik inputatutako pertsonen % 65 euskal herritarrak dira. Biktimei dagokionez, guztira 305 eraso erregistratu ziren 2023an. Horien artean, biktimen %59 jatorri atzerritarrekoak izan ziren.
Gorroto-gertakarien egileen artean, %74 gizonezkoak dira eta gazte-helduak %58. Inputatuen artean, adin txikikoak %29 dira. Adin txikikoen artean, kasuen %60 arrazoi arrazistengatik erregistratu ziren eta %25 biktimaren sexu-orientazio edo identitateagatik egindako delituengatik.
Administrazio arau hausteen kopurua ere jaitsi zen 2022. urtearekiko, non hiru arau-hauste administratibo erregistratu ziren, denak irain arrazista edo xenofoboengatik eta denak futbol-zelai edo estadio batean. Futbol zelai batean izan zen 2023ko arau-hauste administratiboa, hain zuzen ere San Mamesen, 2023ko abuztuaren 27an Athletic Club eta Real Betisen aurkako norgehiagokan, non Athletic Clubeko jokalari bati irain arrazistak egin zizkioten.
Bere Telegram kanalaren bidez jakinarazi du ez dituela deialdi erreakzionario gehiago egingo oraingoz. Aurreko larunbatean, nabarmen egin zuen porrot Eason antolatu zuen kontzentrazioak, eta agerian geratu da kontramobilizazioen eraginkortasuna.
Lo Que No Te Cuentan de Donosti-k 30 pertsona soilik batu zituen Easo plazan larunbatean, eta haren aurkako deialdi antifaxistak 300. Bestalde, Gasteizko Errota auzoko mobilizazio arrazisten sustatzaileek auzotik irten eta Gasteiz mailako mobilizazioa deitu zuten iragan... [+]
Lo Que no te Cuentan de Vitoria eta Lo Que no te Cuentan de Pamplona Telegram taldeak sortu ditu Lo Que no te Cuentan de Donosti taldearen administratzaileetako batek berriki. Gasteizko kontuak ez du jarduerarik momentuz, baina Iruñekoak 500 jarraitzailetik gora ditu eta... [+]
Lo Que No Te Cuentan De Donosti taldeak mobilizazio berri bat antolatu du datorren astelehenean, hilak 11, Amara Berrin, Kaleko Afari Solidarioak banatzen diren ordu eta leku berean. Hiriko hainbat eragile antifaxista eta antirrazista batzen dituen plataformak... [+]
Gasteizko Errotako (Koroatze) auzoan izan diren manifestazio "anonimoek" kolokan jarri dute auzokoen arteko elkarbizitza. Azalera atera dituzte ere hauetan parte hartu duten partidu politiko batzuen eta beste kide batzuen izaera faxista eta arrazista.
Korrika eta presaka ekarri dute megafonoa. Hau onartezina da. Hau ezin da onartu. Denok batera oihu egin dezagun, ezin dugu honela jarraitu. Zurean ere sartu direla? Bai arrazoi duzu, jo ditzagun txaloak zuretzat. Hurrengo astean hemen batuko gara denok eta aurre egingo diegu,... [+]
Iragarritako heriotza baten kronika. Donostiako Udalak Egiako Kaleko Afari Solidarioak debekatu ditu, «segurtasunaren» aitzakian. Bizpahiru urte dira Egian segurtasuna guztien ahotan dagoela, eta azken hilabeteotan, talde eskuindarren gorakadarekin, egoerak okerrera... [+]
Azken asteetan mobilizazio arrazistak piztu dira Gasteizko Errota eta Donostiako Egia auzoetan, eta biek iragarri dute asteroko deialdiei eusteko asmoa. Haien artean desberdintasunak daude, baita antzekotasun asko ere: sustatzaileak anonimoak izatea, konfrontazioa bilatzea, edo... [+]
Hainbat eragile antifaxista eta antirrazistak antolatuta, Lo que no te cuentan de Donosti (LQNTCDD) taldearen kontrako elkarretaratzea antolatu dute, datorren astelehenean 20:00etan, Amarako Easo plazan. Telegram kanal horretatik, leku horretan deitua dute asteroko... [+]
Aste mugitua izaten ari da Donostian, Kaleko Afari Solidarioen bueltan dabilen jendearentzat. Astelehenean beren aurkako kontzentrazioa egin zuten dozenaka pertsonak, inolako baimenik gabe eta Ertzaintzak esku hartu gabe, eta tentsio handia izan zen. Horrek hauspotuta, Eneko... [+]
Poliziek arrazaren araberako "profilak" egiten dituztela azaldu du Europako Kontseiluaren txosten batek, eta komisarietan pertsona migranteek eta ijitoek arrazismo sistematikoa pairatzen dutela seinalatu. Melonik poliziak babestu ditu: "Gure polizia-indarrek... [+]
Kaleko Afari Solidarioak (KAS) egitasmoko kidea da Ixiar Gonzalez Gurrutxaga. Donostiako Udalak asteazkenean debekatu egin die behar dutenentzako otordu beroak eskaintzen jarraitzea. 18:00etan prentsaurrekoa deitu dute beren erantzunaren berri emateko. "Hiru aukera ditugu:... [+]
Donostiako Kaleko Afari Solidarioak (KAS) taldeak ezin izango ditu otorduak eman ostegunetik aurrera, Egian behintzat. Hala jakinarazi diete udaltzainek asteazken iluntzean, ahoz, antolatzaileei, baimenik ez dutela eta Donostiako Udalaren erabakia dela argudiatuta. Asteazken... [+]
Herritarren segurtasunik ezaren kezka gero eta handiagoa da gure auzo eta hirietako elkarrizketetan, batez ere kalean bizirik dirauten Magrebeko gazteek eragindako lapurreten eta gatazken inguruan. Badirudi egoera horiek areagotu egin direla azken hilabeteetan, eta alarma eta... [+]