281 gorroto delitu erregistratu ziren iaz EAEn, eta %64 izaera arrazista edo xenofoboagatik
Gorroto-gertakarien kopurua 2022. urtearekin alderatuta %35 txikiagoa izan zen, baina bigarren kopururik handiena da azken zortzi urteetan. Tipologiari dagokionez, lesioak (%32) eta mehatxuak (%24) nabarmendu ziren. Delituak jasan zituztenen erdia baino gehiago migratutako pertsonak izan ziren.
Eusko Jaurlaritzak Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako Gorroto Gertakariei buruzko 2023ko txostena zabaldu du, non guztira 281 gorroto-gertakari erregistratu zituzten. Gorroto delitu gehienek izaera arrazista edo xenofoboa izan zuten, guztira kasuen %64 (180). Delitu horiei dagokienez, 2022. urtean gehiago izan ziren (231), baina 2023an portzentaia handiago izan da (+%23). Guztira, 2022. urtean izandako gorroto delituekin alderatuta (435), %35 gutxiago izan ziren 2023an, baina azken zortzi urteetan izandako bigarren kopururik handiena izan zen iazkoa.
Izaera arrazista edo xenofoboa izan zuten gorroto delituez gain, sexu-orientazioa eta identitatearen eremuarekin zerikusia duten kasuak %16 izan ziren (45). Generoagatik eta dibertsitate funtzionalagatik egindako gorroto delituei dagokionez, bakoitzak delituen %6 izan zuen. Generoagatik egindako delituek nabarmen egin zuten behera 2022. urtearekin alderatuta (88tik hemezortzira), txostenean adierazi dutenez, “desagertu egin delako aurreko urtean horrelako gertakarien kopuru handi batek sortu zuen koiuntura-faktorea, “ziztada” bezala ezagututako gertakariak”. Sinesmen eta praktika erlijiosoei dagokionez, ez zen erregistratu gorroto deliturik 2023. urtean EAEn.
Gorroto-delituen %32 lesioak izan ziren (101) eta mehatxuak %24 (76). Biek batera, gorroto delituen erdia baino gehiago hartu zuten beste delitu-taldeekin alderatuta. Hala ere, gorroto diskurtsoek gora egin zuten iaz: %14 tipologia horretakoak izan ziren (46). Derrigortzeak –pertsonei beren borondatearen aurka zerbait egitera behartzeak– guztira delituen %13 izan ziren (41) eta tratu apalesgarriak %7 (22).
Gorroto delitu gehien Bizkaian
Bizkaian erregistratu ziren kasu guztien ia erdia (%48). Txostenean adierazi dutenez, seigarren urtez jarraian lurralde historikoetako hiriburuak nabarmendu dira gorroto delitu kasu gehienekin: Bilbon 41, Donostian 37 eta Gasteizen 25. Hiriburuez gain, Bizkaiko Barakaldo (11) eta Gipuzkoako Irun (17) izan ziren kasu gehien izan zituztenak. Gertakari gehienak bide publikoan izan ziren, kasu guztien %38 zehazki. Etxebizitzan gorroto delituen %15 izan ziren eta Internet bidez egindakoak %7. Gorroto delitu gehienak asteburuetan eman ziren 2023an (%49), maiatzean, abuztuan eta irailean.
Biktimen erdia baino gehiago, pertsona migratuak
Gorroto delituengatik inputatutako pertsonen % 65 euskal herritarrak dira. Biktimei dagokionez, guztira 305 eraso erregistratu ziren 2023an. Horien artean, biktimen %59 jatorri atzerritarrekoak izan ziren.
Gorroto-gertakarien egileen artean, %74 gizonezkoak dira eta gazte-helduak %58. Inputatuen artean, adin txikikoak %29 dira. Adin txikikoen artean, kasuen %60 arrazoi arrazistengatik erregistratu ziren eta %25 biktimaren sexu-orientazio edo identitateagatik egindako delituengatik.
Administrazio arau hausteen kopurua ere jaitsi zen 2022. urtearekiko, non hiru arau-hauste administratibo erregistratu ziren, denak irain arrazista edo xenofoboengatik eta denak futbol-zelai edo estadio batean. Futbol zelai batean izan zen 2023ko arau-hauste administratiboa, hain zuzen ere San Mamesen, 2023ko abuztuaren 27an Athletic Club eta Real Betisen aurkako norgehiagokan, non Athletic Clubeko jokalari bati irain arrazistak egin zizkioten.
Metaren buru den Mark Zuckerberg-ek adierazpen askatasunaren izenean eta erroetara itzultzearen izenean, immigrazioa, generoa eta sexu-orientazioa bezalako gaien aurkako zentsura kentzeko neurriak hartu ditu. Trumpekin elkarlanean arituko dela adierazi du eta... [+]
Iazko martxoaren 14an, polizia operazio handi bat izan zen Martuteneko Agustindarren eraikin okupatuan, Udaltzaingoaren, Ertzaintzaren eta Espainiako Poliziaren eskutik: 56 lagun atera zituzten eraikinetik eta 29 Espainiako Poliziaren komisariara eraman zituzten,... [+]
Uber gidari batek jasan zuen erasoa: bortizki jo eta irain arrazistak egin zizkion bezero gazte batek. Baionan eta Arrigorriagan ere izan dira eraso arrazistak berriki.
Hiru funtzionariok jipoitu zuten Robert Brooks, eskuak bizkarrera lotuta zituela. Hurrengo egunean hil zen, eta autopsiak dio asfixia izan zela heriotzaren kausa.
Arrigorriagako Udalak elkarretaratzea egin du igandean udaletxeko plazan, ostiralean txinatar jatorriko merkatari batek bere dendan jasandako erasoa salatzeko eta biktimari babesa adierazteko. Horrez gain, Ipar Euskal Herriko Kontseilu Sozialistak elkarretaratzea antolatu du... [+]
Badatoz urteko asterik magikoenak, edo hobe esanda, kontsumistenak. Askori gustatuko litzaieke opariak Olentzeroren zakutik jasotzea, zerutik erorita bezala, baina errealitatea da Gabonetan gure zakutxoak direla gehien sufritzen dutenak, poltsikoak hustuta hasten dugula urtea... [+]
.jpg)
Sortu berri duten organoaren eginkizun nagusien artean daude, besteak beste, diskriminazioaren aurkako politikak sortzea, migratzaileen eta gutxiengo etnikoen elkarteen parte hartzea sustatzea, Nafarroako arrazakeriaren egoera globala aztertzea, eta Arrazakeriaren eta... [+]
Kasua auzitegietara eramateko aukera aztertzen ari dira.
Irutxuloko Hitzak asteartean parte hartu zuen Hordago - El Saltok antolatutako mahai inguruan, Hibai Arbide, Lucia Mbomio, Xalba Ramirez eta Miriam Najibi kazetariekin.
Azkenaldian nabarmen areagotu dira kutsu arrazistadun mezuak San Inazio auzoko Facebook taldean. Kalean lapurretak ugaritu ei direla-eta, auzokideen erantzuna bazterketa eta miseria egoeran daudenak kriminalizatzea, polizia gehiago eskatzea eta auzoko segurtasun brigadak... [+]
Andoaingo institutuan izan da Pape Niang, bere migrazio-esperientzia kontatzen. 16-18 urteko gazteek, aurrez Pape Niang, hasiera berri bat liburua irakurria zuten ikasleek, jakin-minez, gogoetez eta galderez bete dute aretoa. Bejondeiela, pertsona kritikoak heztea baita... [+]
Londres, 1928. Victoria and Albert Museum-era koadro berezi bat iritsi zen dohaintzan: margolanean gizon beltz bat ageri da, ileordea eta lebita jantzita, liburuz eta tresna zientifikoz inguratua. Museoan horrela katalogatu zuten: “Erretratu satiriko bitxia, beltzen... [+]
2018ko maiatzean Getxoko Ertzaintzaren komisarian jipoitu zuten Silvia emakume migratu eta arrazializatua, bidegabeki atxilotu ostean. Epaiketan zigor arinak ezarri zizkioten ertzain bati, baina emakumea ere zigortu zuten desobedientzia leporatuta. Silviak Espainiako Epaitegi... [+]
Azken asteetan albiste izan da Gasteizko Errota auzoa, urriaren 8az geroztik delinkuentziaren aurkako eta segurtasunaren aldeko mobilizazioak egiten baitituzte zenbait auzokidek asteartero, bi lonja huts okupatu zituzten gazte migratzaile batzuk jo-puntuan jarrita. Inguruan... [+]
Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]