2024ko otsailaren 8an esnatu ginenean dinosauroa besarkatzen ari zinen
Pertsona batzuek kapitalismoa "besarkatzen" dute, konturatu gabe arazoa sistema berean dagoela; planeta mugatu batean hazkundea etengabe bilatzean. Energia intentsiboak ekoizteko modu guztiak mundua irensten ari dira.
Algorriko flyschean, Zumaian, zentimetro gutxiko geruza ilun bat ikus dezakegu, batez ere iridioz osatua. Material hori ohikoa da unibertsoan, baina urria Lurrean. Duela 65 milioi urte meteorito batek Yucatan ingurua jo ondoren atmosferan barreiatu ziren errautsetatik dator. Zerua hauts kosmiko horretaz estalita geratu zen hainbat urtez, eta horrek intsolazioa murriztu eta atmosfera kutsatu zuen. Ondorioz, landare eta animalia espezieen %70 inguru desagertzea ekarri zuen, ordura arte planetan nagusi ziren dinosauroak barne.
Biotan gertatzen diren aldaketa zorrotz horiek fosiletan erregistratuta geratzen dira, eta geologoei laguntzen diete aro geologiko baten amaiera eta beste baten hasiera markatzen. Horrela, Mesozoiko arotik Zenozoiko arora igaro zen, non ugaztunak eta, horien artean, primateak, aurrera egiten hasi ziren.
Dinosauroen garaia izateaz gain, Aro Mesozoikoan sortu zen petrolioa hein handi batean ere, azken 100 urteetan gizadiaren zati bati "jainko" gisa bizitzeko aukera eman diona
Dinosauroen garaia izateaz gain, Aro Mesozoikoan sortu zen petrolioa hein handi batean ere, azken 100 urteetan gizadiaren zati bati "jainko" gisa bizitzeko aukera eman diona. Hala ere, erreserba horiek agortzen ari gara, eta etorkizuneko belaunaldiei baliabide indartsu eta ordezkaezin hori kentzen.
Gaur egun, gizarte "garatuen" jarduerak espezie askoren desagerpena dakarren heinean, zientzialari askok uste dute aro berri batean sartzen ari garela. Garai berri honi Antropozenoa deitu izan zaio. Aro honetako datu argigarri bat da, duela gutxi, gizakiek eraikitako gauza guztien pisuak planetako izaki bizidun guztien pisu konbinatua gainditu duela.
Ez dirudi etorkizuna oso oparo datorrenik, eta "kapitalismo berdetik" planteatutako irtenbideak amildegirantz ihes egiteko bide baino ez dira
Ez dirudi etorkizuna oso oparo datorrenik, eta "kapitalismo berdetik" planteatutako irtenbideak amildegirantz ihes egiteko bide baino ez dira. Kontua ez da eguzki, eoliko, presa, autobide, aireportu eta abiadura handiko trenen megaproiektuekin lurzoru gehiago eta gehiago okupatzen jarraitzea, edo baliabideak eta energia agortzen ditugun bitartean plastikozko milioika objektu ekoizten jarraitzea.
Pertsona batzuek kapitalismoa "besarkatzen" dute, konturatu gabe arazoa sistema berean dagoela; planeta mugatu batean hazkundea etengabe bilatzean. Energia intentsiboak ekoizteko modu guztiak mundua irensten ari dira.
Irtenbidea materialen eta energiaren kontsumoa murriztea da (energia ekologikoena kontsumitzen ez dena da). Desazkundea eta bestelako eredu ekonomiko-sozial batera aldaketa gauzatzea dira erantzunak.
Iberdrolak megaproiektuak Bretainiako kostaldean edo Euskal Herrian egitea berdin dio, ingurumen-kaltea berdina da eta baliabideen xahutzea ere bai. Iberdrolak maite duen bakarra dirua da.
Repsolek uko egin omen dio Azkoienen eraikiko zen eguzki megaproiekturik handiena instalatzeari
Asteburu honetan ezagutu dugu albistea; enpresak uko egin omen dio Euskal Herrian, Azkoienen, eraikiko zen eguzki megaproiekturik handiena instalatzeari, ez zaizkiolako kontuak ateratzen; elektrizitatea merkeegia da. Eta, Iberdrolak bezala, mundu mailan baliabide energetikoak kontrolatzen dituzten oligopolio handi guztiek –Repsol, Solaria, Statkraft– ez dute aberririk; beren bandera diruaren ikurra da, $/€.
Gure hurbileko lurrak okupatzeak ez gaitu ezerengandik eta inorengandik independenteago egingo, eta ez du planetaren bizia salbatuko.
"Kapitalismozenoaren" aroa atzean uzteko unea da
Benetako irtenbidea eredu sozioekonomiko berri bat eratzean datza, gauzen jabetza baloratu beharrean, Gaiarekiko zoriontasuna eta harmonia bilatzen duena. "Kapitalismozenoaren" aroa atzean uzteko unea da. Egun batean esnatzen zarenean, dinosauroa ez da gehiago han izango, Otero jauna.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.
Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]
Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.
Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Nobedadea izan ohi da Durangoko Azokari lotzen zaion hitz entzunenetako bat. Nobedadea han, eta nobedadea hemen. Zenbaitetan, ordea, lehengokoari beste itxura ematea aski izaten da etiketa hori itsasteko. Talentu berriztagarriz birmasterizatutako CDek eta berrargitalpenek badute... [+]
Euskara txikitasunean handia den ur emaria dugu. Bertako tanta bakoitzak gure kultura ureztatzen eta biziberritzen du. Egarri den hari itsaso bete ur eskaini. Euskara putzu sakon eta ilun batetik etorri izan bada ere, guztiok atera dugu gure ur-gazi lagina, eta guztiok bilakatu... [+]
Gazteak gero eta lehenago hasten dira pornografia kontsumitzen; izan ere, bere sexu heziketa bakarra da pornoa. Nola demontre heldu gara honaino?
Gaur egun, onartu behar da Interneti esker pornografia ikustea askoz errazagoa dela. Tamalez, klik baten bidez 7-9 urte arteko... [+]
Joan den abenduaren 5ean, PPk lege proposamen bat aurkeztu zuen Nafarroako Parlamentuan, Nafarroako toki entitateetako Idazkaritza eta Kontu-hartzailetza lanpostuetan funtzionarizazioa lortzeko prozesuak bereizteko. Hori gertatuko balitz, 30 pertsona inguruk merezitako... [+]
Nazio Batuek abenduaren 10ean Giza Eskubideen Nazioarteko Eguna aldarrikatu zutenetik 51. urteurrena bete da aurten. Data horrek garrantzia hartu du Euskal Herrian eta Euskal Herriko Giza Eskubideen Behatokitik gogoetarako zenbait elementu eskaini nahi ditugu.
Nazioarteko... [+]
Bazen behin kulturaren gordailu bilakatu zen herria. Denboraren poderioz, munduko agintariek kultura adierazpide ororen aurka hartutako neurri murriztaileen erruz, herrien garra, sormena eta irudimena amatatuz joan ziren, emeki-emeki kandela bat bailitzan. Hala ere, herrialde... [+]
Elon Musken presentzia hedabideetan gora doa, suziri baten moduan, Etxe Zuriko lorategian lurreratu ostean. Lortzen ari den botereaz eta influentziaz asaldatuta omen daude beste botere batzuk eta, bere eragina gutxitzeko asmoz, X sarearen kontra kargatu dute. Azken asteetan The... [+]
Gure eskubideak, gure etorkizuna, orain! lelopean, Giza Eskubideen Nazioarteko Egunak 76 urteetako ondarea ospatzen du. Egunak mundu baketsuagoa, berdinzaleagoa eta jasangarriagoa eraikitzearen alde egitea du xede. Hala ere, aurrerapenak ospatzen diren bitartean, babesturik... [+]
Euskalgintzaren Kontseilua hizkuntza larrialdia bizi dugula ohartarazten ari da azken astetan. Urte dezente pasa dira euskararen biziberritze-prozesuaren egoera bidegurutzean, errotondan, inpasse egoeran eta antzeko hitzekin deskribatzen hasi zenetik, hizkuntza politikek... [+]
Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]
Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]