2024ko otsailaren 8an esnatu ginenean dinosauroa besarkatzen ari zinen
Pertsona batzuek kapitalismoa "besarkatzen" dute, konturatu gabe arazoa sistema berean dagoela; planeta mugatu batean hazkundea etengabe bilatzean. Energia intentsiboak ekoizteko modu guztiak mundua irensten ari dira.
Algorriko flyschean, Zumaian, zentimetro gutxiko geruza ilun bat ikus dezakegu, batez ere iridioz osatua. Material hori ohikoa da unibertsoan, baina urria Lurrean. Duela 65 milioi urte meteorito batek Yucatan ingurua jo ondoren atmosferan barreiatu ziren errautsetatik dator. Zerua hauts kosmiko horretaz estalita geratu zen hainbat urtez, eta horrek intsolazioa murriztu eta atmosfera kutsatu zuen. Ondorioz, landare eta animalia espezieen %70 inguru desagertzea ekarri zuen, ordura arte planetan nagusi ziren dinosauroak barne.
Biotan gertatzen diren aldaketa zorrotz horiek fosiletan erregistratuta geratzen dira, eta geologoei laguntzen diete aro geologiko baten amaiera eta beste baten hasiera markatzen. Horrela, Mesozoiko arotik Zenozoiko arora igaro zen, non ugaztunak eta, horien artean, primateak, aurrera egiten hasi ziren.
Dinosauroen garaia izateaz gain, Aro Mesozoikoan sortu zen petrolioa hein handi batean ere, azken 100 urteetan gizadiaren zati bati "jainko" gisa bizitzeko aukera eman diona
Dinosauroen garaia izateaz gain, Aro Mesozoikoan sortu zen petrolioa hein handi batean ere, azken 100 urteetan gizadiaren zati bati "jainko" gisa bizitzeko aukera eman diona. Hala ere, erreserba horiek agortzen ari gara, eta etorkizuneko belaunaldiei baliabide indartsu eta ordezkaezin hori kentzen.
Gaur egun, gizarte "garatuen" jarduerak espezie askoren desagerpena dakarren heinean, zientzialari askok uste dute aro berri batean sartzen ari garela. Garai berri honi Antropozenoa deitu izan zaio. Aro honetako datu argigarri bat da, duela gutxi, gizakiek eraikitako gauza guztien pisuak planetako izaki bizidun guztien pisu konbinatua gainditu duela.
Ez dirudi etorkizuna oso oparo datorrenik, eta "kapitalismo berdetik" planteatutako irtenbideak amildegirantz ihes egiteko bide baino ez dira
Ez dirudi etorkizuna oso oparo datorrenik, eta "kapitalismo berdetik" planteatutako irtenbideak amildegirantz ihes egiteko bide baino ez dira. Kontua ez da eguzki, eoliko, presa, autobide, aireportu eta abiadura handiko trenen megaproiektuekin lurzoru gehiago eta gehiago okupatzen jarraitzea, edo baliabideak eta energia agortzen ditugun bitartean plastikozko milioika objektu ekoizten jarraitzea.
Pertsona batzuek kapitalismoa "besarkatzen" dute, konturatu gabe arazoa sistema berean dagoela; planeta mugatu batean hazkundea etengabe bilatzean. Energia intentsiboak ekoizteko modu guztiak mundua irensten ari dira.
Irtenbidea materialen eta energiaren kontsumoa murriztea da (energia ekologikoena kontsumitzen ez dena da). Desazkundea eta bestelako eredu ekonomiko-sozial batera aldaketa gauzatzea dira erantzunak.
Iberdrolak megaproiektuak Bretainiako kostaldean edo Euskal Herrian egitea berdin dio, ingurumen-kaltea berdina da eta baliabideen xahutzea ere bai. Iberdrolak maite duen bakarra dirua da.
Repsolek uko egin omen dio Azkoienen eraikiko zen eguzki megaproiekturik handiena instalatzeari
Asteburu honetan ezagutu dugu albistea; enpresak uko egin omen dio Euskal Herrian, Azkoienen, eraikiko zen eguzki megaproiekturik handiena instalatzeari, ez zaizkiolako kontuak ateratzen; elektrizitatea merkeegia da. Eta, Iberdrolak bezala, mundu mailan baliabide energetikoak kontrolatzen dituzten oligopolio handi guztiek –Repsol, Solaria, Statkraft– ez dute aberririk; beren bandera diruaren ikurra da, $/€.
Gure hurbileko lurrak okupatzeak ez gaitu ezerengandik eta inorengandik independenteago egingo, eta ez du planetaren bizia salbatuko.
"Kapitalismozenoaren" aroa atzean uzteko unea da
Benetako irtenbidea eredu sozioekonomiko berri bat eratzean datza, gauzen jabetza baloratu beharrean, Gaiarekiko zoriontasuna eta harmonia bilatzen duena. "Kapitalismozenoaren" aroa atzean uzteko unea da. Egun batean esnatzen zarenean, dinosauroa ez da gehiago han izango, Otero jauna.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Azaroaren 19a komunaren munduko eguna da. Gaur oraindik ere, XXI. mendean, langile askok, hemen, Euskal Herrian bertan, ez daukate haien lanaldietan komuna erabiltzeko eskubidea. Horren adibide dira garraioko langile asko.
Komunak osasun publikoaren giltzarria dira, eta... [+]
Etxebizitzaren auzia aspalditik datorren egiturazko arazoa da. Giza eskubidea izan behar lukeena, gehienez ere eskubide subjektiboa baino ez da. Iruzurra dela diot instituzio eta alderdi politiko guztiek hitz politak esan arren, ez diotelako muinari heltzen. Egun, enpresa... [+]
Zertarako irakaskuntza kontzertatua?
Eskola publikoko eragile gehienen kontra EAEn onartu den Hezkuntza Lege berriak irakaskuntza kontzertatuaren doakotasuna bermatzea du helburu, beti ere botere publikoen finantzaketaren bidez, jakina. Espainiako Estatuan ere gobernukideek... [+]
Azaroaren 15ean Errenteria-Oreretan Euskal Herria Digitala osatzen dugun eragileek antolatutako hirugarren jardunaldiak egingo ditugu. Autodefentsa digital feminista lantzeko tailer bat eta digitalizazio demokratikoa oinarri izango duen hitzaldi bat izango dira... [+]
Aste batzuk daramatzagu hedabide eta sare sozial guztietan Iñigo Errejoni indarkeria matxista batzuengatik egindako akusazioei buruzko iritziak entzuten. Horrekin batera, eztabaida asko sortzen ari dira: nola salatu behar dugun emakumeok, nolakoak izan behar duten gure... [+]
Badira hauteskundeek erabaki politikoei legezko izaera emateko baino ez dutela balio diotenak. Eta ez dira gutxi horrela pentsatzen dutenak. Bale, baina horrekin gauza asko esaten dira, besteak beste, benetako agintea, boterea, joko horretatik kanpo dagoela.
Baina –nire... [+]
Azken hamarkadotan euskalgintzan jardun izan dut, dela helduen euskalduntzean AEKn, dela hizkuntza-eskubideen defentsan Behatokian, dela euskararen normalizazioaren alde Euskalgintzaren Kontseiluan. Den-denetan egokitu zait euskalgintza edota herrigintza auzitan jartzen zutenen... [+]
Dakigunez, Hego Euskal Herriko Independentismo Instituzionalak ibilbide-orri jakin bati ekin dio. Espainiako Estatuarekin itun berri bat sinatzea. Bide horrek zenbait aldagai ala premisa nagusi erabiltzen ditu. Hala nola: PSOE ezkerreko alderdia da; Espainiako Estatua... [+]
Batzuetan, mehatxua behar izaten dugu arriskuan dagoenaren garrantziaz jabetzeko. Eta mehatxu horren tamainaren araberakoa izaten da balizko erasoari erantzuteko barruan sentitzen dugun indarra. Konturatu orduko, zeure burua ikusten duzu lanean, buru-belarri, galtzeko arriskuan... [+]
Agorrilaren 27an igorri nizuen gutunean, irailaren 10eko auzian euskaraz deklaratzeko asmoa nuela adierazi nizuen. Auzi honen hastapenean, epaile nagusiari euskaraz zekienez galdegin nion. Gutxiespenarekin ezetz erantzun zidan. Orduan, nere gutuna eskuratu zuenez frantsesez... [+]
Nekazari eta abeltzainentzat Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektoriala (EEBB LPS) irakurtzea etsigarria izan bazen –eta izan zen–, ez pentsa askoz alaiagoa izan denik 2023ko uztailean horri jarritako 4.217 alegazio-egileri emandako erantzunen txostena... [+]
Wikipedia.org-en arabera, Gish gallop (Gish-en lauhazka) edo falazien metrailadorea "eztabaida teknika bat da, aurkariari ahalik eta argudio gehienekin eraso egiten diona, argumentu horien zehaztasuna edo sendotasuna kontuan hartu gabe", eta albo-ondorio gisa... [+]
Terminoaren jatorria XIX. mendearen hasieran kokatzen da. Garai hartan, liberal ingelesen asmo inperialistek errusiarrekin talka egin zuten, Errusia Asian zabaltzen ari baitzen eta Ingalaterraren kolonizazio nahiak oztopatzen. Beren interesak babesteko, Ingalaterrak errusiarren... [+]
Juanje Soria abokatua urriaren 26an hil da, Iruñean. Foro Sozial Iraunkorreko kide ohiek Soria oroitu dute gutun honetan.
Asteartean EH sareko partaide batek Mozal Legearen bidez jasotako isun baten harira epaiketa izango du. Mendian, sarraskitu nahi dituzten mendi horietan ibiltzearren eta lurraldearen, lurraren, zaintzan eta defentsan aritzearren ertzaintzaren jazarpena jasan zuen. Beste behin... [+]