2020a historiako urterik beroena izan da, erregistroen arabera

  • 2020. urtea beroena izan da Europako erregistroen arabera eta 2016ko datuak berdindu ditu mundu mailan.

Argazkia: Copernicus Klima Aldaketaren Zerbitzua.

2021eko urtarrilaren 08an - 09:39

Krisi klimatikoak etenik gabe jarraitu du 2020.urtean. Tenperaturarik altuenak erregistratu dira Europan. Koronabirusaren krisiak eragindako itxieren ondorioz, erregai fosilen erabilera % 7ko beherakada izan den arren, beroa irtetzea oztopatzen duen karbono dioxidoak atmosferan metatzen jarraitu du, hori dela eta, 2020. urteak, goia jo du orain arteko datuen arabera, 2016koak berdinduz.

Planetaren azaleraren batez besteko tenperatura 1,25°C altuagoa izan da 2020an, munduko nazioek inpaktu okerrenak saihesteko ezarritako 1,5°C helburutik gertu.

Artikoko zati batzuek eta Siberiako iparraldeak urteko tenperaturaren desbideratze handienetakoak jasan ditu 2020an, batez bestekoarekin alderatuta, 3°C-rainoko desbideratzeak erregistratu dituzte eskualde handi batzutetan, besteetan berriz,  6°C-tik gora.

Orohar, Ipar hemisferioak batez bestekotik gorako tenperaturak izan ditu urte guztian. Aldiz, hego hemisferioko toki batzuetan, batez bestekoa baino tenperatura baxuagoak erregistratu dira.

Azken hamarkada, beroena

2020. urtea beroena izan zen Europan, eta COPERNICUS Klima Aldaketaren Zerbitzuaren urteko txostenaren arabera, 2010-2020 inoizko hamarkadarik beroena izan da. Klima-aldaketari buruzko Europako zerbitzuak ere adierazi zuen atmosferako karbono dioxidoaren kontzentrazioek gora egiten jarraitu zutela iaz, milioi bakoitzeko 2,3 partikula (ppm) inguruko erritmoan, eta maiatzean 431 ppm maximora iritsi zirela. 2020an batez bestekoa baino 0,6 gradu zentigradu beroagoa izan zen 1981 eta 2010 artean, eta 1850-1900 industriaurreko aldia baino 1,25 gradu gehiago. Behaketa hauen arabera, urteko tenperaturaren igoerarik handiena, 1981-2010eko batez bestekoarekin alderatuta, Ozeano Glaziar Artikoan eta Siberiako iparraldean kontzentratu zen, batez bestekoaren gainetik 6 ° C baino gehiago lortuz, sekula ikusi gabeko 38 gradu zentigraduko tenperaturarekin.


Batez besteko tenperatura igoera 1850-1900 garaiarekin alderatuta. The Guardian egunkariak egindako grafikoa.

 

 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Larrialdi klimatikoa
Karbono biltegi izateari utzi dio Artikoko tundrak

AEBetako Ozeanoko eta Atmosferako Administrazio Nazionalaren (NOAA) ikerketaren emaitza zabaldu du Nature Climate Change aldizkariak: bereganatzen zuen karbono dioxido eta metano kopurua baino gehiago isurtzen du orain tundrak.


2025-01-22 | Leire Ibar
Brasilgo suteek 2024an suntsitutako eremua Italiaren azalera baino handiagoa izan da

Brasilen suteek 30,86 milioi hektarea baso eta eremu natural suntsitu zituzten iaz, Italia osoaren azalera baino gehiago. Suteek %79ko igoera izan zuten 2023arekin alderatuta, Fire Monitorren ikerketa batek agerian utzi duenez.


ANALISIA
Justizia klimatikoa

Inor ez ala denok. Klima larrialdia inork ez pairatzeko aldaketak bideratu ezean, behintzat guztiek pairatu dezagula. Zuk –irakurle–, nik –Jenofa–, haiek –pobreak– eta haiek –aberatsak–. Satisfaziorik ez zidaten eragin Los... [+]


Hodeiak murrizten ari dira, klima-aldaketaren kalterako

Hodeiak murrizten ari dira eta horrek eragin nabarmena du klima-aldaketan, NASAko ikertzaile-talde batek ondorioztatu duenez. Terra satelitearen datuak aztertuta, ikusi dute azken 20 urteetan, pixkanaka, baina etengabe, murriztu dela hodeien estaldura. Amerikako Batasun... [+]


2025-01-08 | Nicolas Goñi
Nola bihurtu lurzoruak klimaren laguntzaile?

Muturreko lehorte eta euriteak normaltasun berria bilakatu zaizkigu. Areagotzen dituzten kalte ekonomiko eta ekosistemikoen artean, laborantzak pairaturikoak ez dira txikienak. Bereziki, lehorte garaietan zaluegi idortzen diren edota eurite handietan ur guzia xurgatu ezin duten... [+]


Eski estazioetako festibaletan kutsadurak goia jotzen du

Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]


2024-12-17 | Julene Flamarique
Chido zikloiak Mayotte uhartean milaka hildako eragin dituela kalkulatu dute

220km/h baino abiadura handiagoko haize-boladek astindu dute Frantziako kolonia den Mayotte uhartea. Funtsezko azpiegiturak suntsitu, eta irlaren zati handi bat inkomunikaturik utzi du; biktimen zenbaketa zaildu du horrek. “Premiazko neurriak” hartuko dituela iragarri... [+]


2024-12-12 | Nicolas Goñi
Plastiko kutsadurari buruzko gailurraren porrotak arazoa kudeaezin bihurtu dezake

Plastiko kutsadurari konponbide bat adosteko goi-bilera zikloa bukatu berri dute, Hego Koreako Busan hirian iragandako bosgarren gailurrean ere porrot eginda: hitzarmenik adostea ez dute lortu, nagusiki plastiko esportatzaile handiek negoziaketak oztopatu dituztelako. Bitartean,... [+]


Etorkizun bizigarriei buruzko literatura lehiaketaren sari banaketa eginen du ostiralean Sukar Horiak

Bilboko Zirika! herri gunean eginen dute banaketa, ostiralean 19:00etan. Fanzine bidez eta sare sozialetan zabalduko dituzte partehartzaileen testuak, eta irabazlearena argitaratuko du ARGIAk.


Berotegi-efektuko gas emisioen %8,8 eragiten du turismoak, eta isurketek gorantza segitzen dute

Azken hamar urteetan turismoak eragindako CO2 isurketen emendioa ekonomia orokorrarena baino bi aldiz handiagoa izan da. Nature Communications aldizkari zientifikoak abenduaren 10ean plazaratu ikerketaren emaitzak dira.


Ez kontzeptuak

Hizkuntza matematikoa ondo ulertu eta interpretatzeak badu garrantzia ikasketa prozesuan; horixe esan ohi diegu guk geure ikasleei, bederen. Matematiken lengoaia unibertsala da, eta oro har, interpretaziorako errore marjina txikia izan ohi da. Nekez marraztuko genuke hiruki bat... [+]


Idorrak dira munduko lurren %40, eta lehortze bidea egin dute lurren %75ek

Bide honetatik jarraituta, mende amaierarako, 5.000 milioi pertsona baino gehiago biziko dira lur idorretan. Arazo humanitario, ekonomiko eta sozial ugari eragingo lituzke horrek.


Valentziako ilargia

Duela gutxi, larrialdi klimatikoa zertan zetzan galderaren aurrean, zientzialari batek erantzun bikain hau eman zuen: “Begira, larrialdi klimatikoa hauxe da, zure mugikorrean muturreko fenomeno meteorologikoei loturiko gero eta bideo gehiago ikusten dituzu, eta konturatzen... [+]


2024-11-20 | Nicolas Goñi
Betirako urpetutako lurrez ordaintzen dute klima aldaketa Hego Sudanen

Hegosudandar gehienak txirotasun larrian bizi izan dira azken bi mendeotan gutienez, eta zoritxarrez, estatu independente bihurtzeak ez die egoera hobetu, munduko herrialde txiroena baita, hainbat gerra tarteko. Testuinguru oso hauskor horretan klima aldaketak zailtasun berri... [+]


2024-11-20 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Datuak lurraldera

Azken asteotan, arkitekturan dihardugunontzat ez da posible izan Valentziako klima gertaera gure lan hizketaldira ez ekartzea. Uraren ibilbidea eraikinen estalkietan, estolderietan, plazetan eta parkeetan pentsatu eta diseinatu behar ditugulako. Ongi dakigu giza eskalako ur... [+]


Eguneraketa berriak daude