2020a historiako urterik beroena izan da, erregistroen arabera
2020. urtea beroena izan da Europako erregistroen arabera eta 2016ko datuak berdindu ditu mundu mailan.
Krisi klimatikoak etenik gabe jarraitu du 2020.urtean. Tenperaturarik altuenak erregistratu dira Europan. Koronabirusaren krisiak eragindako itxieren ondorioz, erregai fosilen erabilera % 7ko beherakada izan den arren, beroa irtetzea oztopatzen duen karbono dioxidoak atmosferan metatzen jarraitu du, hori dela eta, 2020. urteak, goia jo du orain arteko datuen arabera, 2016koak berdinduz.
Planetaren azaleraren batez besteko tenperatura 1,25°C altuagoa izan da 2020an, munduko nazioek inpaktu okerrenak saihesteko ezarritako 1,5°C helburutik gertu.
Artikoko zati batzuek eta Siberiako iparraldeak urteko tenperaturaren desbideratze handienetakoak jasan ditu 2020an, batez bestekoarekin alderatuta, 3°C-rainoko desbideratzeak erregistratu dituzte eskualde handi batzutetan, besteetan berriz, 6°C-tik gora.
Orohar, Ipar hemisferioak batez bestekotik gorako tenperaturak izan ditu urte guztian. Aldiz, hego hemisferioko toki batzuetan, batez bestekoa baino tenperatura baxuagoak erregistratu dira.
Azken hamarkada, beroena
2020. urtea beroena izan zen Europan, eta COPERNICUS Klima Aldaketaren Zerbitzuaren urteko txostenaren arabera, 2010-2020 inoizko hamarkadarik beroena izan da. Klima-aldaketari buruzko Europako zerbitzuak ere adierazi zuen atmosferako karbono dioxidoaren kontzentrazioek gora egiten jarraitu zutela iaz, milioi bakoitzeko 2,3 partikula (ppm) inguruko erritmoan, eta maiatzean 431 ppm maximora iritsi zirela. 2020an batez bestekoa baino 0,6 gradu zentigradu beroagoa izan zen 1981 eta 2010 artean, eta 1850-1900 industriaurreko aldia baino 1,25 gradu gehiago. Behaketa hauen arabera, urteko tenperaturaren igoerarik handiena, 1981-2010eko batez bestekoarekin alderatuta, Ozeano Glaziar Artikoan eta Siberiako iparraldean kontzentratu zen, batez bestekoaren gainetik 6 ° C baino gehiago lortuz, sekula ikusi gabeko 38 gradu zentigraduko tenperaturarekin.
Batez besteko tenperatura igoera 1850-1900 garaiarekin alderatuta. The Guardian egunkariak egindako grafikoa.
Ingurumena, bioaniztasuna, uraren gestioa eta haurren beharrak oinarri hartuta, ikastetxeetako patioak aldatzeko proiektu kolektiboa jarri dute martxan Pirinio Atlantikoetan; Euskal Herriko lau herrik hartuko dute parte. Iruñean ere, itzal eta landare gehiago izango... [+]
Zeintzuk dira gure benetako beharrizanak ondo bizitzeko? Zer da ondo bizitzea? Galdera hauei erantzutea funtsezkoa da gehiegikeriaren gizartean, are gehiago larrialdi klimatiko, ekologiko eta zibilizazio krisiaren garaiotan.
Azken urteotan nabaritu den beroketa globalaren emendatzea neurri batean kutsadura murriztearen ondorioa da, hain zuzen, murriztuz doazen aerosol sufredunen isurketek, berez, berotegi efektuaren zati bat konpentsatzen dutelako. Paradoxa horrek egoera berri batean sartzen gaitu,... [+]
Ostegunean hasi da uda. Hartara, udaberriko eguraldiaren balorazioa eta udakoaren iragarpena egin du gaur AEMETek. Apirila 1961az geroztik hilabeterik lehorrena izan den arren, udaberri “arrunta” izan da eta uda ohi baino beroagoa izatea aurreikusi dute.
Elba ibaiaren arroa, 1417. Lehorteak eraginda ibaiaren mailak nabarmen egin zuen behera, eta norbaitek ur maila markatu zuen harri batean, idazkun bat zizelkatuta: “Harri hau berriro ikusten baduzu, negar egingo duzu. Ura maila honetan zegoen 1417... [+]
Ozeano Barean, atoloi apalez osatuak, Marshall uharteak dira klima aldaketaren aurrean herrialde hauskorrenetakoak, itsas mailaren gorakadak zuzenki mehatxatzen dituelako. Bertako gobernuak egokitze plan sakon eta zehatz bat martxan jarri du, biztanleekin elkarlanean, behetik... [+]
Teofanes Aitorlea kronikalariak jaso zuenez, 763-764ko negua inoizko hotzenetakoa izan zen Konstantinoplan. Elurrak eta izotza hartu omen zuten bizantziar hiriburua eta Bosforon iceberg bat ere ikusi omen zuten.
Orain arte klima hoztea, besteak beste, jarduera... [+]
Frantziako Estatuaren menpe segitzen duen Indiako Ozeanoko Mayotte irlan biderkatuz doaz kolera kasuak. Uraren kudeaketa kaskarra izan ohi da eritasun horren zabalpenaren arrazoietan eta, hain justu, uraren krisi gogorrari aurre egin nahian dabiltza bertako herritarrak. Bigarren... [+]
Etiopia, Somalia eta Kenyako hainbat eskualdetan ia hiru urtez euririk gabe egon ondoren, azkenaldian urpetuak izan dira. Sasoi kontrasteak ohikoak izanik ere eskualde hartan, klima aldaketarekin larritzen dira, eta euriak hobeki baliatzeko hainbat tokiko ekimen garatzen ari... [+]
Hauteskunde-kanpainen arteko tarte gero eta estuagoan, komeni da XXI. mendeko urte erabakigarrietan sartu garela gogoraraztea. Adibide bakarra jartzearren, ozeanoen tenperatura-errekorrak etengabe gainditzeak izututa dauzka zientzialariak, eta dagoeneko ez dakite egoeraren... [+]
Munduko Meteorologia Erakundearen (MME) 2023ko txostenak erakusten du beste behin ere markak hautsi direla klimaren adierazle diren hainbat alorretan: berotegi-efektuko gasak, lurrazaleko tenperatura, ozeanoen berotzea eta azidotzea, itsasoaren mailaren igoera, Antartikako itsas... [+]
Jauzi Ekosoziala eragilea aurkeztu dute maiatzaren 4an Eibarren. Bere helburu nagusia "sistema ekozidaren aurrean, eta krisi anizkoitzen kontestu batean, Euskal Herrian justizia sozialean oinarritutako trantsizio ekosoziala bultzatzea da". Horretarako, "borroka... [+]
Ekosistema askok itzulera gabeko puntuak dituzte, hau da, estresa maila berezi bat pairatuz gero –izan klima aldaketa, kutsadura edo kalte fisiko zuzenarengatik– desagertzen ahal dira, eta ekosistemak haien artean konektatuak izanez gero hurrenez hurren elkar... [+]