1937an Etxalatzen hil zituzten bi lagunen gorpuzkiak identifikatu dira
Joaquín Arroyo Alfaro eta Tomás Salinas Beorlegui dira hildakoak, 1937ko martxoaren 9an Iruñeko Probintzia espetxetik atera ondoren hil zituen.
Nafarroako Gobernuak Urbikaingo hobian, Etxalazko jaurerrian (Eguesibar), hildako bi pertsonen goropuzkiak identifikatzea lortu du –horiek 2019ko udan desobiratu ziren-, Nafarroako Memoriaren Institutuak NASERTICen laborategiarekin lankidetzan sustatutako DNA banku publikoaren bidez.
Joaquín Arroyo Alfaro eta Tomás Salinas Beorlegui dira hildakoak, 1937ko martxoaren 9an Iruñeko Probintzia espetxetik atera ondoren hil zituen. Orain arte uste zen Joaquin Arroyo Etxaurin hil zutela eta Tomas Salinas Ororbian. Etxalaz eta Etxauriren arteko hurbiltasun fonetikoak lekukotasunaren ahozko transmisioa nahastea eragin zezakeen.
Etxalazen hamar gorpu atera zituzten bi hilobitan, sei 2018ko irailean eta lau 2019ko uztailean (horietako bi orain identifikatuta daude). Hezurren profil genetikoak senideek DNA bankura ekarritako lagin guztiekin alderatu ondoren, ez da ezagutzen gainerakoen nortasuna. Baztertu egin da 1937ko martxoaren 9an edo data hurbiletan eraildakoetako bakar bati ere ez dagozkiola, DNA lagina dutenak behintzat.
Azken identifikazio genetikoek erakutsi dute batzuetan biktimak uste ez zen leku batean hil eta lurperatu zituztela. Hori dela eta, DNA lagina aurkeztu ez duten senitartekoei Memoriaren Nafarroako Institutuarekin harremanetan jartzeko deia egin die Nafarroako Gobernuak, hori baita identifikazio berriak lortzeko aurretiazko eta funtsezko urratsa. Ildo horretan, Gobernuak senitartekoen eta memorialisten elkarteek eta, kasu honetan, AFFNA36 elkarteak ematen duten laguntza eskertu du.
Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]
Londres, 1928. Victoria and Albert Museum-era koadro berezi bat iritsi zen dohaintzan: margolanean gizon beltz bat ageri da, ileordea eta lebita jantzita, liburuz eta tresna zientifikoz inguratua. Museoan horrela katalogatu zuten: “Erretratu satiriko bitxia, beltzen... [+]
Azaroaren 4an itzuli die Frantziak benindarrei Katakle errege-aulkia, duela 132 urteko triskantzan frantses kolonoek lapurtu zietena. Memoriaren, aitortzaren eta ondare kulturalaren izenean, Europan zehar dituzten lapurtutako 500.000 objektuak berreskuratu nahi dituzte Afrikako... [+]
Literaturako klasikoei buruz pentsatzeak ezinbestean gaur egundik pentsatzea esan nahi du. Hain justu, klasiko izendapenak horixe du baldintza: gaurdaino iritsi diren obrak dira eta, beraz, haiei buruz pentsatzea obra horiek guganaino nola eta zergatik iritsi diren pentsatzea... [+]
Esaten da Simone de Beauvoir-ek idatzi zuela zapaltzailea ez litzatekeela hain indartsua izango zapalduaren lerroetan konplizerik ez balu. Niri oso normala iruditzen zait... zer nahi duzue, ba? Zapalduta zaudenean, ulergarria ere bada zure kondizio hori hobetu nahi izatea, eta... [+]
Duela 40 urte sortu zen Geronimo Uztariz Institutua, Nafarroako Historia beste era batera ikertzeko eta zabaltzeko helburuarekin. Jende anitza bildu du lau hamarkada hauetan, eta gai ugari ikertu ditu denbora horretan. Historialari gazteak ere batu zaizkie. Zahar eta berriaren... [+]
Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]
Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkarteak gogor kritikatu du Iruñeko Erorien Monumentuaren inguruan EH Bilduk, Geroa Baik eta PSNek egindako akordioa. "Pedagogia" egiteko toki hobeagoak daudela dio eta interpretazio zentroari Maravillas Lamberto izena... [+]
Iruñeko Erorien monumentua faxismoaren salaketarako eta memoria demokratikorako Maravillas Lamberto interpretazio zentroa bilakatzea adostu dute EH Bildu, PSN eta Geroa Baik. Eraikinaren parte bat eraitsiko dute, eta adiera frankistako elementuak kendu edo estaliko... [+]
Ancient Earth mapa birtualak gure herrialdea, eskualdea, hiria... duela milioika urte non zegoen ikusteko aukera ematen du Dinosaurpictures.org/ancient-earth helbidean.
Toponimoa idatzi eta 750 milioi urte atzera egiten duen kronologian garai bat aukeratuta, emaitza puntu... [+]
Etiopia, 1974ko azaroaren 24a. Lucy-ren hezurdura aurkitu zuten Hadarren, giza arbasoen arrasto zaharrenetakoa. Australopithecus afarensis espezieko hominidoak 3,2 eta 3,5 milioi urteren artean ditu.
Homo espezieen arbasotzat jo zuten orduan, gu guztion amatzat. Mende erdi... [+]