1936ko gerraren oroimenean barneratzen laguntzen duen ibilbidea prest dute Usurbilen
"Gerraren Oroimena" izeneko ibilbidea osa dezakezue noiznahi Usurbilgo erdigunean.
Usurbilen utzi zuen arrasto sakona 1936ko gerrak. Orduan jazotakoa ez ahazteko eta berriz halakorik ez errepikatzeko "Gerraren Oroimena" ibilbidea sortu dute alor honetan eragiten diharduen Usurbil 1936 Oroimen Historikoaren Elkarteak, Usurbilgo Udalak eta 650 Usurbil Bizi herri egitasmoak.
Ekainean Udalak berak, UEU-rekin eta Jakinekin antolaturiko "gatazkaren memoria, memoriaren gatazka" izeneko jardunaldien baitan, proba moduan egin zuten ibilaldi hau hitzordu hartako parte hartzaileekin. Baina estreinakoz, ofizialtasun osoz, iragan asteburuan egin zuten, lehen herritar taldearekin.
Noiznahi egiteko aukera
1936ko gerra garaira eta garaiko testuingurura itzultzeko aukera izan zuten. Ibilbidea, gida lanak egin zituzten Usurbil 1936 elkarteko kideek nabarmendu zuten moduan, hurrenkera zehatz batean jarraitu beharreko zortzi geltokiz osatua dago. Kontzeju Txiki parean hasten da, Dema plazan segitzen du. Saroe jauregia, Olanoeneko plaza, Askatasuna plaza eta bertako bolatoki gaina, Sutegi ataria edota udaletxe parea, horiek osatzen dute "Gerraren Oroimena" izeneko ibilaldia. Hurrenkera horretan mugitzea aholkatzen dute, garaiko kontakizunaren berri modu koherentean jaso ahal izateko.
Bisita gidatu hau aurrerantzean tarteka antolatuko dute, 650 Usurbil Bizi herri egitasmoak dinamizatuko du. Baina ibilbide noiznahi osa dezakezue. Izan ere, aipaturiko zortzi geltokietan kokatuak dauden zutabeetan dituzue xehetasunak baita QR kode bat, informazio gehiago jasotzeko.
Garaiko testuingurura bidaia
Beste hainbeste esan daiteke, 1936ko gerrak Andatzan utzitako aztarnei buruz ere. Iragan udaberrian egin zuten ibilaldi gidatu antzeztua. Noiznahi igo zaitezkete bertara xehetasunon berri jasotzera; batetik, auzolanean azken urteotan berreskuratu dituzten lubakiak bisitatzeko aukera izango duzue. Bestalde, zonaldeak 1936ko gerran izan zuen garrantziari buruzko informazioa jaso ahalko duzue, bertan kokatuak dituzten panelen eta QR kodeen bidez.
Mendi inguruetan soilik ez, herrian bertan 1936ko gerrak nabarmentzeko moduko aztarnak utzi zituela argi uzten du kaxkoan osa daitekeen ibilaldiak. Kolpistak herrira sartu aurretik eta horren ostean gertaturikoak, berebiziko garrantzia izan zuten eraikinak, pertsonak biziberritzen ditu, orduko testuinguru sozial eta politikora bidaiatzea ahalbidetzen digun ibilbideak.
Kolpistek Saroe etxea hartzen duten unea, errepresioari bide ematen hasten diren unea, udaletxea hartzen dutenean gertaturikoa... Emakumeek izandako parte hartzeari ere txoko propioa eskaini nahi izan diote Olanoeneko plazan. Andatzako fronteari buruzko nondik norakoen berri ere ezagutzeko aukera duzue, izan ere kolpisten aurrean inguruok babesteko altxatako defentsa lerroak zeharkatu zuen herri hau. Andatza aldean azken urteotan eginiko indusketa lanetan berreskuratutako hainbat material ikusgai jarri dute Sutegin eta bertan egongo da modu iraunkorrean ikusgai.
Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.
Fusilamenduak, elektrodoak eta poltsa, hobi komunak, kolpismoa, jazarpena, drogak, Galindo, umiliazioak, gerra zikina, Intxaurrondo, narkotrafikoa, estoldak, hizkuntza inposaketa, Altsasu, inpunitatea… Guardia Zibilaren lorratza iluna da Euskal Herrian, baita Espainiako... [+]
Gogora Institutuak 1936ko Gerrako biktimen inguruan egindako txostenean "erreketeak, falangistak, Kondor Legioko hegazkinlari alemaniar naziak eta faxista italiarrak" ageri direla salatu du Intxorta 1937 elkarteak, eta izen horiek kentzeko eskatu du. Maria Jesus San Jose... [+]
Familiak eskatu bezala, aurten Angel oroitzeko ekitaldia lore-eskaintza txiki bat izan da, Martin Azpilikueta kalean oroitarazten duen plakaren ondoan. 21 urte geroago, Angel jada biktima-estatus ofizialarekin gogoratzen dute.
Bilbo Hari Gorria dinamikarekin ekarriko ditu gurera azken 150 urteetako Bilboko efemerideak Etxebarrieta Memoria Elkarteak. Iker Egiraun kideak xehetasunak eskaini dizkigu.
33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]
1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]
Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuko Memoriaren Nafarroako Institutuak "Maistrak eta maisu errepresaliatuak Nafarroan (1936-1976)" hezkuntza-webgunea aurkeztu du.
ELA, LAB, ESK eta STEILAS sindikatuek eta M3 elkarteak "herrikoia eta sozialki plurala" den memoria eguna "errepresiorik gabe" egitea eskatu dute. Eusko Jaurlaritzari zuzendutako eskaera da, "iaz ez bezala", aurten manifestatzeko eskubidea bermatzeko... [+]
Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]
Donostiako eta Gipuzkoako beste udalerrietako irudiak ikus daitezke unibertsitatearen webgunean.
PSN, EH Bildu eta Geroa Bai talde parlamentarien sinadurarekin aurkeztu da gaur eta onartua izateko babesa izango du.
Lazkaon 1960-70ko hamarkadan galdu ziren inauteriak berreskuratzeko asmotan dabiltzala irakurri dugu azken asteetan. Festa haietatik abiatuta herriko hainbat talde elkartu eta otsailaren 28an plazaratuko dira inauteriak ospatzera. Xehetasun gehiago jakin nahian Oin Arin dantza... [+]
Memoria Demokratikoaren Legea bete eta Lasa eta Zabala bahitu eta torturatu zituzten Donostiako La Cumbre eraikina memoria historikorako gune bihur dezaten exijitu dute Gipuzkoako Batzar Nagusietan. Jauregia 2023an Donostiako Udalari utzi behar zion estatuak, baina prozedura... [+]
Astearte gauean egin dituzte pintaketak, bizilagunek azaldu dutenez. Fatxada nagusia, bertako ateak eta alboetako paretak margotu dituzte. Gazte Koordinadora Sozialistak urtarrilaren 25rako deitutako mobilizazioarekin bat egiten du aldarriak.