1936ko gerraren oroimenean barneratzen laguntzen duen ibilbidea prest dute Usurbilen
"Gerraren Oroimena" izeneko ibilbidea osa dezakezue noiznahi Usurbilgo erdigunean.
Usurbilen utzi zuen arrasto sakona 1936ko gerrak. Orduan jazotakoa ez ahazteko eta berriz halakorik ez errepikatzeko "Gerraren Oroimena" ibilbidea sortu dute alor honetan eragiten diharduen Usurbil 1936 Oroimen Historikoaren Elkarteak, Usurbilgo Udalak eta 650 Usurbil Bizi herri egitasmoak.
Ekainean Udalak berak, UEU-rekin eta Jakinekin antolaturiko "gatazkaren memoria, memoriaren gatazka" izeneko jardunaldien baitan, proba moduan egin zuten ibilaldi hau hitzordu hartako parte hartzaileekin. Baina estreinakoz, ofizialtasun osoz, iragan asteburuan egin zuten, lehen herritar taldearekin.
Noiznahi egiteko aukera
1936ko gerra garaira eta garaiko testuingurura itzultzeko aukera izan zuten. Ibilbidea, gida lanak egin zituzten Usurbil 1936 elkarteko kideek nabarmendu zuten moduan, hurrenkera zehatz batean jarraitu beharreko zortzi geltokiz osatua dago. Kontzeju Txiki parean hasten da, Dema plazan segitzen du. Saroe jauregia, Olanoeneko plaza, Askatasuna plaza eta bertako bolatoki gaina, Sutegi ataria edota udaletxe parea, horiek osatzen dute "Gerraren Oroimena" izeneko ibilaldia. Hurrenkera horretan mugitzea aholkatzen dute, garaiko kontakizunaren berri modu koherentean jaso ahal izateko.
Bisita gidatu hau aurrerantzean tarteka antolatuko dute, 650 Usurbil Bizi herri egitasmoak dinamizatuko du. Baina ibilbide noiznahi osa dezakezue. Izan ere, aipaturiko zortzi geltokietan kokatuak dauden zutabeetan dituzue xehetasunak baita QR kode bat, informazio gehiago jasotzeko.
Garaiko testuingurura bidaia
Beste hainbeste esan daiteke, 1936ko gerrak Andatzan utzitako aztarnei buruz ere. Iragan udaberrian egin zuten ibilaldi gidatu antzeztua. Noiznahi igo zaitezkete bertara xehetasunon berri jasotzera; batetik, auzolanean azken urteotan berreskuratu dituzten lubakiak bisitatzeko aukera izango duzue. Bestalde, zonaldeak 1936ko gerran izan zuen garrantziari buruzko informazioa jaso ahalko duzue, bertan kokatuak dituzten panelen eta QR kodeen bidez.
Mendi inguruetan soilik ez, herrian bertan 1936ko gerrak nabarmentzeko moduko aztarnak utzi zituela argi uzten du kaxkoan osa daitekeen ibilaldiak. Kolpistak herrira sartu aurretik eta horren ostean gertaturikoak, berebiziko garrantzia izan zuten eraikinak, pertsonak biziberritzen ditu, orduko testuinguru sozial eta politikora bidaiatzea ahalbidetzen digun ibilbideak.
Kolpistek Saroe etxea hartzen duten unea, errepresioari bide ematen hasten diren unea, udaletxea hartzen dutenean gertaturikoa... Emakumeek izandako parte hartzeari ere txoko propioa eskaini nahi izan diote Olanoeneko plazan. Andatzako fronteari buruzko nondik norakoen berri ere ezagutzeko aukera duzue, izan ere kolpisten aurrean inguruok babesteko altxatako defentsa lerroak zeharkatu zuen herri hau. Andatza aldean azken urteotan eginiko indusketa lanetan berreskuratutako hainbat material ikusgai jarri dute Sutegin eta bertan egongo da modu iraunkorrean ikusgai.
Ekitaldian 1969ko gertaera tragikoak gogoratzeaz gain, memoria historikoaren defendatzaileak ere omenduko dituzte.
Ez dakit elkar ezagutu zuten Lapurdin. Enrique Gómez Korta 1979ko ekainaren 25ean hil zuen Batallón Vasco Español-ek Baionan. Pakito Arriaranek 1978ko azaroan ihes egin zuen Iparraldera eta urtebete eman zuen bertan, atentatuak saihestu aldera Venezuelara... [+]
Segundo Hernandez preso anarkistaren senide Lander Garciak hunkituta hitz egin du, Ezkabatik ihes egindako gasteiztarraren gorpuzkinak jasotzerako orduan. Nafarroako Gobernuak egindako urratsa eskertuta, hamarkada luzetan pairatutako isiltasuna salatu du ekitaldian.
Historiak laguntzen digu ulertzen zer gertatu zen, baina baita gaur egun zer garen ulertzen ere. Nola ulertu gaur egungo mundua AEBetako sorrera eta Frantziako Iraultzaren sorrera ezagutu gabe? Nola ulertu gaur egungo Mendebaldeko hegemonia azken bost mendeetako kolonialismo... [+]
Euskal Herriko azken 50 hamarkadetako historia soziopolitikoa eta kulturala ezagutzeko erreferente da Lazkaoko Beneditarren dokumentazio funtsa. Funtsak orotariko afixa eta pegatinez gain, euskal mugimendu politikoei edota euskal gaiei buruzko ehunka artxibo gordetzen ditu.
Iragan asteazkenean, Gogora Institutuko Zuzendaritza Kontseiluko bost kide independenteak hautatu zituzten Gasteizko Legebiltzarreko Justizia eta Giza Eskubideen Batzordean. EAJren eta PSE-EEren abstentzioek Pilar Garaialde Salsamendi zuzendaritzatik kanpo utzi zuten. Bera zen,... [+]
Xabier Kalparsoro eta Gurutze Iantzi Espainiako polizien eta guardia zibilen eskuetan hil zituztela 31 urte igaro direnean, Egiari Zor fundazioak ekitaldia egin du Urnietan. Eusko Jaurlaritzari eskatu dio berriz ere ireki dezala epe bat estatuaren biktimak aitortzeko eskaerak... [+]
88 urte eta gero, Intxorta 1937 kultur-elkartearen ekimenarekin, lore eskaintza egingo da aurten ere, monolitoetan. Ostegun honetako ekitaldian, kultur-emanaldiez gain, kalejira eta ‘Orratz-begia’ erakusketara bisita izango dira.
CNT sindikatuak egin duen eskaera ofiziala babestu du udaleko koalizio abertzaleak, eta faxistekin batera lurperatu zituzten biktima guztiak bilatzeko eskatu du.
Gasteiztarrarekin bederatzi dira ihesaldian parte hartu zuten identifikatutako pertsonak. Guztira, Nafarroako DNA Bankua sortu zenetik 43 pertsonaren datuak lortu dituzte.
Badakigu gerra bat noiz hasten den, baina ez noiz amaituko den. Hainbatetan entzun dugu esaldi hori, eta topikoa dirudi, baina arrazoirik ez zaio falta, gaur egun munduan barrena bizirik segitzen duten gatazka ugariei erreparatuz gero. Gauza bera esan liteke 1936ko uztailaren... [+]
Hamaika TBk estreinatutako Esker Onez saioa dedikatu diote Tafallako editore eta Ezker Abertzaleko militante historikoari.